NRKs gratisavis
Medietilsynet har nyleg kome med ein rapport om NRKs innverknad på mediemangfaldet. Rapporten konkluderer med at NRK på nettet ikkje «ser ut til å medføre vesentlige konkurransebegrensninger i markedene som er analysert».
Men det er vanskeleg å skjøna at det ikkje skal ha vesentlege konsekvensar for konkurransen at Noregs desidert største mediehus legg ut alt stoffet dei lagar, gratis på nettet, medan andre må ta betalt for det same.
Ta Ytring-spalta til NRK-nett, til dømes, der dei publiserer kronikk etter kronikk. Tidlegare var dette stoffet reservert for avisene. Ingen «vesentlige konkurransebegrensninger»? Merkeleg. Eller dei mange og lange reportasjesakene som NRK legg ut på nettsida si. Til dømes denne veka om ein uskuldig valdtektsdømd mann. Ei lang sak som ville vore ei god lesesak over fleire sider i ei avis. Ingen «vesentlige konkurransebegrensninger»? Kan det stå til truande?
NRK skulle opphavleg laga god radio og godt fjernsyn. Men med NRK-plakaten i 2007 fekk NRK utvida fullmakter til å sikra «attraktive tilbod» på dei nye medieplattformene. Den sjansen har NRK gripe med liv og lyst. Resultatet har vore ei storsatsing på nettet dei siste ti åra.
Det er freistande å la NRK halda fram satsinga på gratisavisa – for dei lagar Noregs beste allmenne nettavis. Og kvaliteten på mange av dei andre nettsidene er dårleg. Men nettsatsinga til NRK har gått for langt, og følgjene kan vera alvorlegare enn det Medietilsynet trur.
For Dag og Tid og mange nisjeaviser har det lite å seia. Kanskje er NRKs nettsatsing snarare positiv for slike aviser, sidan nettavisa til NRK er gratis og mange difor kan unna seg ei nisjeavis i tillegg. Men samla sett svekkjer truleg NRK mediemangfaldet og inntektene til mange norske aviser. Dessutan gjev NRK lesarane inntrykk av at god journalistikk er gratis på nettet. Men god journalistikk kostar, og han må betalast av nokon.
Dette bør Kulturdepartementet ta alvorleg i arbeidet med ein ny mediepolitikk. Landslaget for Lokalaviser og Mediebedriftenes Landsforening bør no gå grundig gjennom rapportane som konklusjonen er tufta på, drøfta dei på fagleg grunnlag og føreslå konkrete tiltak for å sikra mangfald og kvalitet i norsk presse.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Medietilsynet har nyleg kome med ein rapport om NRKs innverknad på mediemangfaldet. Rapporten konkluderer med at NRK på nettet ikkje «ser ut til å medføre vesentlige konkurransebegrensninger i markedene som er analysert».
Men det er vanskeleg å skjøna at det ikkje skal ha vesentlege konsekvensar for konkurransen at Noregs desidert største mediehus legg ut alt stoffet dei lagar, gratis på nettet, medan andre må ta betalt for det same.
Ta Ytring-spalta til NRK-nett, til dømes, der dei publiserer kronikk etter kronikk. Tidlegare var dette stoffet reservert for avisene. Ingen «vesentlige konkurransebegrensninger»? Merkeleg. Eller dei mange og lange reportasjesakene som NRK legg ut på nettsida si. Til dømes denne veka om ein uskuldig valdtektsdømd mann. Ei lang sak som ville vore ei god lesesak over fleire sider i ei avis. Ingen «vesentlige konkurransebegrensninger»? Kan det stå til truande?
NRK skulle opphavleg laga god radio og godt fjernsyn. Men med NRK-plakaten i 2007 fekk NRK utvida fullmakter til å sikra «attraktive tilbod» på dei nye medieplattformene. Den sjansen har NRK gripe med liv og lyst. Resultatet har vore ei storsatsing på nettet dei siste ti åra.
Det er freistande å la NRK halda fram satsinga på gratisavisa – for dei lagar Noregs beste allmenne nettavis. Og kvaliteten på mange av dei andre nettsidene er dårleg. Men nettsatsinga til NRK har gått for langt, og følgjene kan vera alvorlegare enn det Medietilsynet trur.
For Dag og Tid og mange nisjeaviser har det lite å seia. Kanskje er NRKs nettsatsing snarare positiv for slike aviser, sidan nettavisa til NRK er gratis og mange difor kan unna seg ei nisjeavis i tillegg. Men samla sett svekkjer truleg NRK mediemangfaldet og inntektene til mange norske aviser. Dessutan gjev NRK lesarane inntrykk av at god journalistikk er gratis på nettet. Men god journalistikk kostar, og han må betalast av nokon.
Dette bør Kulturdepartementet ta alvorleg i arbeidet med ein ny mediepolitikk. Landslaget for Lokalaviser og Mediebedriftenes Landsforening bør no gå grundig gjennom rapportane som konklusjonen er tufta på, drøfta dei på fagleg grunnlag og føreslå konkrete tiltak for å sikra mangfald og kvalitet i norsk presse.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Trea vil fortelje meg noko, skriv Ranveig Lovise Bungum.
Foto: Trond Mjøs
Kva ospa og dei andre trea kan fortelje oss
Anders Hovden.
Foto via Wikimedia Commons
Hovdens fredssalme
I 1923 sende Anders Hovden salmen «Joleklokker yver jordi» til bladet Under Kirkehvælv, der han kom på trykk same året.
I kvardagen kan det verte litt stress, til dømes får du ikkje den grøne pynten heilt perfekt. Men her er den herlege tomatsuppa mi med skrei.
Foto: Dagfinn Nordbø
Kvardagen
Det er dei det er flest av, kvardagane.
Teikning: May Linn Clement
Det skulle berre mangla
Det er nok ikkje manglande hjartelag som gjer at folk er interesserte i ord.
Språkrådet har kåra «beredskapsvenn» til årets nyord. Direktør i Språkrådet Åse Wetås seier det var eit openbert val.
Foto: Mariam Butt / NTB
Eit bilete på året som har gått
Språkdirektør Åse Wetås synest årets nyord er godt. At nye ord har stor påverknad, er fjorårets nyord, KI-generert, eit døme på.
Papiravisa