🎧 Kona fer i strid
Etter Stabukker står ei sta kvinne klar til å stå imot eit suspekt samvirkelag.
Mjølkebonden Ingibjörg (Arndís Hrönn Egilsdóttir) kjem i ei knipe då mannen døyr.
Foto: Norsk Filmdistribusjon
Lytt til artikkelen:
DRAMA
Regi: Grímur Hákonarson
Melkekrigen (Orig.tittel: Héradid)
Med: Arndís Hrönn Egilsdóttir, Sigurdur Sigurjónsson, Sveinn Ólafur Gunnarsson
Kinofilm
Den islandske regissøren Grímur Hákonarson held fram med å rette søkjelyset mot bygder og husdyrhald etter suksessen med Stabukker i 2015. Her får du møte mjølkebonden Ingibjörg (Egilsdóttir). Ho kjem i ei knipe då mannen døyr. Den lojale samvirkelagsmannen var godt likt av alle, men få visste at han var tvinga til å tysta på alle som trassa systemet. Når enka skjønar det, blir ho vreid. Det manglar ikkje på menn som meiner ho misforstår, men nåde stabukken som leikar småkonge hjå samvirket.
Få fakter
Arndís Hrönn Egilsdóttir spelar hovudrolla utan store fakter. Ho har eit roleg raseri som det er lett å like. Nye vendingar i kjenslene til figuren kjem effektivt og nyansert fram i andletet. Ho er steike god. Det gjeld fleire kjende fjes frå den rike islandske filmsoga frå nyare tid. Sigurdur Sigurjónsson er super som forsiktig brautande byråkrat. Han hadde hovudrolla i Stabukker og leverer stabilt. Nedtona realisme dominerer, men stilla går over i passande musikalsk murr når det røyner på. Fint fotografi av kaldt landskap og vêrbitne andlet må med. Nokre skulda førre film for å gjere Island eksotisk, men Melkekrigen er eit moderne drama.
Føydalt fellesskap
Ingibjörg og mannen høyrer gjerne på vinylplater og les papiravis (hurra!), men aktivisme kan like gjerne skje med Facebook som med gjødselspreiar. Mjølkemaskinene finn jura sjølve medan ein robot syg fjøsgolvet for skit. Å vere bonde krev hardt arbeid og djup gjeld. Når felleskjøpet har fleire føydale enn sosialdemokratiske trekk, skurrar det.
Ingibjörg skuldar samvirkelaget for mafiøse metodar. Heldigvis er ikkje sagaøya Sicilia, men skite spel kan slå rot i dei mest meiningsfulle monopol. Kanskje ein lyt heie på rebellen. Tematikken kan slå an og så splid her til lands òg. Melkekrigen er ein god film med ein hovudfigur som engasjerer i eit relevant, realistisk univers. Skodespelet til Egilsdóttir er verdt kinobilletten. Så lyt ein drøfte løysingar for framtidig jordbruk i fellesskap etter filmen.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Lytt til artikkelen:
DRAMA
Regi: Grímur Hákonarson
Melkekrigen (Orig.tittel: Héradid)
Med: Arndís Hrönn Egilsdóttir, Sigurdur Sigurjónsson, Sveinn Ólafur Gunnarsson
Kinofilm
Den islandske regissøren Grímur Hákonarson held fram med å rette søkjelyset mot bygder og husdyrhald etter suksessen med Stabukker i 2015. Her får du møte mjølkebonden Ingibjörg (Egilsdóttir). Ho kjem i ei knipe då mannen døyr. Den lojale samvirkelagsmannen var godt likt av alle, men få visste at han var tvinga til å tysta på alle som trassa systemet. Når enka skjønar det, blir ho vreid. Det manglar ikkje på menn som meiner ho misforstår, men nåde stabukken som leikar småkonge hjå samvirket.
Få fakter
Arndís Hrönn Egilsdóttir spelar hovudrolla utan store fakter. Ho har eit roleg raseri som det er lett å like. Nye vendingar i kjenslene til figuren kjem effektivt og nyansert fram i andletet. Ho er steike god. Det gjeld fleire kjende fjes frå den rike islandske filmsoga frå nyare tid. Sigurdur Sigurjónsson er super som forsiktig brautande byråkrat. Han hadde hovudrolla i Stabukker og leverer stabilt. Nedtona realisme dominerer, men stilla går over i passande musikalsk murr når det røyner på. Fint fotografi av kaldt landskap og vêrbitne andlet må med. Nokre skulda førre film for å gjere Island eksotisk, men Melkekrigen er eit moderne drama.
Føydalt fellesskap
Ingibjörg og mannen høyrer gjerne på vinylplater og les papiravis (hurra!), men aktivisme kan like gjerne skje med Facebook som med gjødselspreiar. Mjølkemaskinene finn jura sjølve medan ein robot syg fjøsgolvet for skit. Å vere bonde krev hardt arbeid og djup gjeld. Når felleskjøpet har fleire føydale enn sosialdemokratiske trekk, skurrar det.
Ingibjörg skuldar samvirkelaget for mafiøse metodar. Heldigvis er ikkje sagaøya Sicilia, men skite spel kan slå rot i dei mest meiningsfulle monopol. Kanskje ein lyt heie på rebellen. Tematikken kan slå an og så splid her til lands òg. Melkekrigen er ein god film med ein hovudfigur som engasjerer i eit relevant, realistisk univers. Skodespelet til Egilsdóttir er verdt kinobilletten. Så lyt ein drøfte løysingar for framtidig jordbruk i fellesskap etter filmen.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Skodespelet til Egilsdóttir er verdt kinobilletten.
Fleire artiklar
Trea vil fortelje meg noko, skriv Ranveig Lovise Bungum.
Foto: Trond Mjøs
Kva ospa og dei andre trea kan fortelje oss
Anders Hovden.
Foto via Wikimedia Commons
Hovdens fredssalme
I 1923 sende Anders Hovden salmen «Joleklokker yver jordi» til bladet Under Kirkehvælv, der han kom på trykk same året.
I kvardagen kan det verte litt stress, til dømes får du ikkje den grøne pynten heilt perfekt. Men her er den herlege tomatsuppa mi med skrei.
Foto: Dagfinn Nordbø
Kvardagen
Det er dei det er flest av, kvardagane.
Teikning: May Linn Clement
Det skulle berre mangla
Det er nok ikkje manglande hjartelag som gjer at folk er interesserte i ord.
Språkrådet har kåra «beredskapsvenn» til årets nyord. Direktør i Språkrådet Åse Wetås seier det var eit openbert val.
Foto: Mariam Butt / NTB
Eit bilete på året som har gått
Språkdirektør Åse Wetås synest årets nyord er godt. At nye ord har stor påverknad, er fjorårets nyord, KI-generert, eit døme på.
Papiravisa