Du skal ikkje stele
Det finst mykje kreativ kraft i dårleg samvit.
Kaia Dahle Nyhus handskriv teksten i biletbøkene sine.
Foto: Line Fresti
Biletbok
Kaia Dahle Nyhus:
Sjokoladeskurken
Cappelen Damm
Vi kan ikkje lenger snakke om Kaia Dahle Nyhus som ein nykommar, men framleis får ein kjensla av å sjå noko nytt når ein blar i biletbøkene hennar. Det nye er tydelegast i måten ho handskriv teksten på og lèt han bli ein del av estetikken, men likevel ikkje integrerer han i bileta slik vi er vande med i sjangeren. Metta fargeflater med stiliserte figurar i eit naivt, men uttrykksfullt formspråk er blitt eit kjennemerke.
I Sjokoladeskurken er ho både forfattar og illustratør, slik ho også var det i fjorårets prislønte utgjeving Verden sa ja. Frå det breitt kollektive og globale samvitet for kloden og klimaet skrur ho denne gongen siktet inn på den enkelte og på ein meir grunnleggjande køyreregel: Du skal ikkje stele.
Har du nokon gong stole noko, og det har du nok, veit du korleis det kjennest. Det dårlege samvitet kan setje fart både i frykta og fantasien. I Sjokoladeskurken utnyttar forfattaren den kreative krafta som ligg i dette. I staden for å terpe på kva som er rett og kva som er gale, får barnelesaren vere med på ei utforsking av ukjende, spanande og skumle versjonar av skurkerolla.
I form minner forteljinga om klassiske mytar og eventyr som skulle tene til å skremme barnet bort frå den smale stien. Vår vesle sjokoladetjuv fell i søvn, men så bankar det på vindauget. Inn kjem eit sendebod frå skurkemøtet, som den nyslåtte tjuven i senga no er invitert til.
I oppslag etter oppslag viser dei seg med spesialitetane sine: Nasker’n, Hacker’n, Raner’n og etter kvart også den mørke Morder’n.
Her er det freistande å dra i nødbremsen og bla forbi. Somme av oppslaga er i overkant skremmande for målgruppa.
Den god-skumle spaninga er i alle fall borte. I staden vert det tydeleg for lesaren: Sjokoladeskurken er i dårleg selskap på skurkemøtet. Vel heime er det likevel ikkje fullt så opplagt at karrieren som tjuv bør avsluttast. Sjokolade er veldig godt.
Janne Karin Støylen
Janne Karin Støylen er bonde og litteraturvitar.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Biletbok
Kaia Dahle Nyhus:
Sjokoladeskurken
Cappelen Damm
Vi kan ikkje lenger snakke om Kaia Dahle Nyhus som ein nykommar, men framleis får ein kjensla av å sjå noko nytt når ein blar i biletbøkene hennar. Det nye er tydelegast i måten ho handskriv teksten på og lèt han bli ein del av estetikken, men likevel ikkje integrerer han i bileta slik vi er vande med i sjangeren. Metta fargeflater med stiliserte figurar i eit naivt, men uttrykksfullt formspråk er blitt eit kjennemerke.
I Sjokoladeskurken er ho både forfattar og illustratør, slik ho også var det i fjorårets prislønte utgjeving Verden sa ja. Frå det breitt kollektive og globale samvitet for kloden og klimaet skrur ho denne gongen siktet inn på den enkelte og på ein meir grunnleggjande køyreregel: Du skal ikkje stele.
Har du nokon gong stole noko, og det har du nok, veit du korleis det kjennest. Det dårlege samvitet kan setje fart både i frykta og fantasien. I Sjokoladeskurken utnyttar forfattaren den kreative krafta som ligg i dette. I staden for å terpe på kva som er rett og kva som er gale, får barnelesaren vere med på ei utforsking av ukjende, spanande og skumle versjonar av skurkerolla.
I form minner forteljinga om klassiske mytar og eventyr som skulle tene til å skremme barnet bort frå den smale stien. Vår vesle sjokoladetjuv fell i søvn, men så bankar det på vindauget. Inn kjem eit sendebod frå skurkemøtet, som den nyslåtte tjuven i senga no er invitert til.
I oppslag etter oppslag viser dei seg med spesialitetane sine: Nasker’n, Hacker’n, Raner’n og etter kvart også den mørke Morder’n.
Her er det freistande å dra i nødbremsen og bla forbi. Somme av oppslaga er i overkant skremmande for målgruppa.
Den god-skumle spaninga er i alle fall borte. I staden vert det tydeleg for lesaren: Sjokoladeskurken er i dårleg selskap på skurkemøtet. Vel heime er det likevel ikkje fullt så opplagt at karrieren som tjuv bør avsluttast. Sjokolade er veldig godt.
Janne Karin Støylen
Janne Karin Støylen er bonde og litteraturvitar.
Fleire artiklar
Trea vil fortelje meg noko, skriv Ranveig Lovise Bungum.
Foto: Trond Mjøs
Kva ospa og dei andre trea kan fortelje oss
Anders Hovden.
Foto via Wikimedia Commons
Hovdens fredssalme
I 1923 sende Anders Hovden salmen «Joleklokker yver jordi» til bladet Under Kirkehvælv, der han kom på trykk same året.
I kvardagen kan det verte litt stress, til dømes får du ikkje den grøne pynten heilt perfekt. Men her er den herlege tomatsuppa mi med skrei.
Foto: Dagfinn Nordbø
Kvardagen
Det er dei det er flest av, kvardagane.
Teikning: May Linn Clement
Det skulle berre mangla
Det er nok ikkje manglande hjartelag som gjer at folk er interesserte i ord.
Språkrådet har kåra «beredskapsvenn» til årets nyord. Direktør i Språkrådet Åse Wetås seier det var eit openbert val.
Foto: Mariam Butt / NTB
Eit bilete på året som har gått
Språkdirektør Åse Wetås synest årets nyord er godt. At nye ord har stor påverknad, er fjorårets nyord, KI-generert, eit døme på.