Dystopisk notid
Ramsey har lødd på så kraftig at eg fryktar noko ramla av på vegen.
Krigsveteranen Joe (Phoenix) arbeider som ein slags torpedo for å frigjera jenter som har blitt kidnappa.
Foto: Alison Cohen Rosa / Norsk Filmdistribusjon
Drama/Thriller
Regi: Lynne Ramsay
You Were Never Really Here
Med: Joaquin Phoenix, Judith Roberts, Ekatarina Samsonov, John Doman
I New York forsvinn unge jenter og endar som sexslavar for rike, mektige menn. Krigsveteran Joe (Phoenix) jobbar som ein slags torpedo for å frigjera desse jentene. Spelet tek ein om mogleg endå meir alvorleg karakter då senatordottera Nina (Samsonov) vert meld sakna.
Musikalsk
Noko av det beste eg veit med filmane til Lynne Ramsey, er musikkbruken. Ikkje berre er ho ein kløppar på å sidestilla uskuldig slagerar frå pophistoria med ofte grimme, grå scener, totalt uredd for å bruka tydeleg symbolikk gjennom tekstane. Originalmusikken i You Were Never Really Here er ved Radiohead-gitarist Jonny Greenwood, og dette preget kler filmen til dei grader. Han har noko tidlaust og samtidig moderne over seg, akkurat som filmane til Ramsey, og ein intensitet som er med på å setja stemninga, saman med det elles aldeles imponerande lyddesignet. Og brummande oppi dette går ein nesten ugjenkjenneleg skjeggete Joaquin Phoenix rundt som ein skadeskoten bjørn. Han utstrålar både tryggleik, styrke og samstundes ei uro som verkar ukontrollerbar.
Irrgangveg
Skotske Ramsey gjorde to filmar i heimlandet før ho forflytta seg til USA. Både debuten Ratcatcher (1999) og Morvern Callar (2002) fekk strålande mottaking. Men fyrst med Vi må snakke om Kevin (2011) fekk ho sitt store gjennombrot. På ein grufull, hjarteskjerande måte skildrar ho mora til ein skulemassakremordar. Ho har tydelegvis ein forkjærleik for dei mørkaste irrgangane i både samfunnet og sjela. You Were Never Really Here handlar dels om pedofili, dels om krigsveteranar, dels om maktfordeling og dels om barndomstraume. Det heile heng saman, sjølv om eg synest det er forvirrande til tider: Skal det vera eit politisk drama eller ein psykologisk thriller? Eller litt begge delar? Det er så mange forstyrrande element at effekten ikkje pløyer seg djupt ned, men blir liggande på overflata og skurra. Men som med skurring blir det oftast fort gløymt, i motsetning til skikkelege slag i fjeset eller knyttnevar i magen. Med andre ord: Ramseys siste film er ikkje hennar beste. Likevel kjenner eg at eg vil sjå han om igjen – kanskje det er noko eg har gått glipp av. Ramsey-effekten er såleis tydeleg til stades.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Drama/Thriller
Regi: Lynne Ramsay
You Were Never Really Here
Med: Joaquin Phoenix, Judith Roberts, Ekatarina Samsonov, John Doman
I New York forsvinn unge jenter og endar som sexslavar for rike, mektige menn. Krigsveteran Joe (Phoenix) jobbar som ein slags torpedo for å frigjera desse jentene. Spelet tek ein om mogleg endå meir alvorleg karakter då senatordottera Nina (Samsonov) vert meld sakna.
Musikalsk
Noko av det beste eg veit med filmane til Lynne Ramsey, er musikkbruken. Ikkje berre er ho ein kløppar på å sidestilla uskuldig slagerar frå pophistoria med ofte grimme, grå scener, totalt uredd for å bruka tydeleg symbolikk gjennom tekstane. Originalmusikken i You Were Never Really Here er ved Radiohead-gitarist Jonny Greenwood, og dette preget kler filmen til dei grader. Han har noko tidlaust og samtidig moderne over seg, akkurat som filmane til Ramsey, og ein intensitet som er med på å setja stemninga, saman med det elles aldeles imponerande lyddesignet. Og brummande oppi dette går ein nesten ugjenkjenneleg skjeggete Joaquin Phoenix rundt som ein skadeskoten bjørn. Han utstrålar både tryggleik, styrke og samstundes ei uro som verkar ukontrollerbar.
Irrgangveg
Skotske Ramsey gjorde to filmar i heimlandet før ho forflytta seg til USA. Både debuten Ratcatcher (1999) og Morvern Callar (2002) fekk strålande mottaking. Men fyrst med Vi må snakke om Kevin (2011) fekk ho sitt store gjennombrot. På ein grufull, hjarteskjerande måte skildrar ho mora til ein skulemassakremordar. Ho har tydelegvis ein forkjærleik for dei mørkaste irrgangane i både samfunnet og sjela. You Were Never Really Here handlar dels om pedofili, dels om krigsveteranar, dels om maktfordeling og dels om barndomstraume. Det heile heng saman, sjølv om eg synest det er forvirrande til tider: Skal det vera eit politisk drama eller ein psykologisk thriller? Eller litt begge delar? Det er så mange forstyrrande element at effekten ikkje pløyer seg djupt ned, men blir liggande på overflata og skurra. Men som med skurring blir det oftast fort gløymt, i motsetning til skikkelege slag i fjeset eller knyttnevar i magen. Med andre ord: Ramseys siste film er ikkje hennar beste. Likevel kjenner eg at eg vil sjå han om igjen – kanskje det er noko eg har gått glipp av. Ramsey-effekten er såleis tydeleg til stades.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Fårete blikk: Sjølvsagt ser maten din på deg. Korleis skulle han elles finne vegen til slaktehuset?
Foto: Wikimedia Commons
Sjølvsagt er vi ikkje dei einaste som har skjøna at hovudet til sauen er god mat.
Midtfjords: ein attraksjon Fylkesbaatane var åleine om.
Foto frå boka: Ole Fretheim
Friskt om ferjer
«Til og med bilar vart køyrde frå den eine ferja til den andre midt ute på fjorden.»
Det var ein emosjonell augneblink for unge Gukesh då VM-sigeren var klar.
Foto: Maria Jemeljanova / Fide
Gukesh den attande
Den 18. verdsmeisteren sidan 1886 er berre 18 år gamal, indaren Gukesh Dommaraju.
Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.
Alle foto: Svein Gjerdåker
Soga om stølspurka
Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.
Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.
Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB
Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza
Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.