Innsikt med ansikt
Den berømte jordklodefotografen Yann Arthus-Bertrand viser fram halve verdas befolkning på vakkert vis.
Yann Arthus-Bertrand har fotografert kvinner frå 50 land.
Foto: Yann Arthus-Bertrand
Dokumentar
Regi: Yann Arthus-Bertrand og Anastasia Mikova
Woman
Med: kvinnestemmer
Som i førre portrettfilmen, Human, tek fotograf Yann Arthus-Bertrand for seg ansikt som fortel om kjensler, kultur og lagnader. I Woman har han og medregissør Mikova intervjua to tusen kvinner frå femti ulike land. Her er inga historie, men dei ulike kvinnestemmene formidlar noko kanskje endå viktigare – eit inntrykk av at me alle er del av same flokk, samtidig som me alle er enkeltindivid.
Meditasjon
Det er noko avslappande med berre å sjå fjes etter fjes på lerretet, høyra dei små utsnitta av andre liv, gjenkjenneleg og unikt på ein gong. Det kunne vorte masete, det kunne vorte kjedeleg, men med rette innstilling, og det må faktisk til for såpass meditativt materiale, senkar skuldrene seg, og inntrykka får koma uavbrotne. Visst er det overgrepshistorier og skildringar av urett som skjer med menneske av den enkle grunn at dei er kvinner, men Woman er mykje meir enn det. For den som tenkjer at slike filmar gidd eg ikkje sjå, la meg i det minste prøva å overtyda deg om at filmen til sjuande og sist er opplyftande, vakker og ikkje minst: balsam for auga. Og lukke til med å halda tårene unna på eit eller anna tidspunkt.
Kvinnedagsfilm
Det gjer mest inntrykk på meg når kvinner frå delar av verda eg ikkje har så god kjennskap til, frå landsbygder i Afrika eller slummen i India, fortel om korleis dei ser på det å vera kvinne. Den styrken dei ser i kvinnene trass i gjerne marginalisert status i mannsdominerte samfunn, minner meg om at feminisme ikkje er opplært eller eit i-landsfenomen: Urett kjenner ein att, same kor lite utdanning eller lover ein har. Eg synest ikkje Woman er like god som Human, men det har nok mykje med at dei majestetiske naturbileta som sistnemnde fløymde over av, her er erstatta av situasjonsbilete i tillegg til ansiktsportretta.
Det politiske vert kanskje noko overtydeleg, medan Human var ein stille påminnar om skeivfordeling og mangfald. Uansett – det er ikkje tilfeldig at filmen har premiere eit par dagar før kvinnedagen, men kva så? Det trengst framleis både filmar som dette og dagar som dette, om nokon skulle vera i tvil.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dokumentar
Regi: Yann Arthus-Bertrand og Anastasia Mikova
Woman
Med: kvinnestemmer
Som i førre portrettfilmen, Human, tek fotograf Yann Arthus-Bertrand for seg ansikt som fortel om kjensler, kultur og lagnader. I Woman har han og medregissør Mikova intervjua to tusen kvinner frå femti ulike land. Her er inga historie, men dei ulike kvinnestemmene formidlar noko kanskje endå viktigare – eit inntrykk av at me alle er del av same flokk, samtidig som me alle er enkeltindivid.
Meditasjon
Det er noko avslappande med berre å sjå fjes etter fjes på lerretet, høyra dei små utsnitta av andre liv, gjenkjenneleg og unikt på ein gong. Det kunne vorte masete, det kunne vorte kjedeleg, men med rette innstilling, og det må faktisk til for såpass meditativt materiale, senkar skuldrene seg, og inntrykka får koma uavbrotne. Visst er det overgrepshistorier og skildringar av urett som skjer med menneske av den enkle grunn at dei er kvinner, men Woman er mykje meir enn det. For den som tenkjer at slike filmar gidd eg ikkje sjå, la meg i det minste prøva å overtyda deg om at filmen til sjuande og sist er opplyftande, vakker og ikkje minst: balsam for auga. Og lukke til med å halda tårene unna på eit eller anna tidspunkt.
Kvinnedagsfilm
Det gjer mest inntrykk på meg når kvinner frå delar av verda eg ikkje har så god kjennskap til, frå landsbygder i Afrika eller slummen i India, fortel om korleis dei ser på det å vera kvinne. Den styrken dei ser i kvinnene trass i gjerne marginalisert status i mannsdominerte samfunn, minner meg om at feminisme ikkje er opplært eller eit i-landsfenomen: Urett kjenner ein att, same kor lite utdanning eller lover ein har. Eg synest ikkje Woman er like god som Human, men det har nok mykje med at dei majestetiske naturbileta som sistnemnde fløymde over av, her er erstatta av situasjonsbilete i tillegg til ansiktsportretta.
Det politiske vert kanskje noko overtydeleg, medan Human var ein stille påminnar om skeivfordeling og mangfald. Uansett – det er ikkje tilfeldig at filmen har premiere eit par dagar før kvinnedagen, men kva så? Det trengst framleis både filmar som dette og dagar som dette, om nokon skulle vera i tvil.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Fårete blikk: Sjølvsagt ser maten din på deg. Korleis skulle han elles finne vegen til slaktehuset?
Foto: Wikimedia Commons
Sjølvsagt er vi ikkje dei einaste som har skjøna at hovudet til sauen er god mat.
Midtfjords: ein attraksjon Fylkesbaatane var åleine om.
Foto frå boka: Ole Fretheim
Friskt om ferjer
«Til og med bilar vart køyrde frå den eine ferja til den andre midt ute på fjorden.»
Det var ein emosjonell augneblink for unge Gukesh då VM-sigeren var klar.
Foto: Maria Jemeljanova / Fide
Gukesh den attande
Den 18. verdsmeisteren sidan 1886 er berre 18 år gamal, indaren Gukesh Dommaraju.
Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.
Alle foto: Svein Gjerdåker
Soga om stølspurka
Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.
Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.
Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB
Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza
Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.