DRAMA

Regi: David Fincher

Mank

Med: Gary Oldman, Amanda Seyfried, Lily Collins
Kinofilm / Netflix

Herman J. Mankiewicz (Oldman) er ei legende. Han skreiv manus til nesten hundre filmar, inkludert Trollmannen fra Oz (1939). Plassen i historiebøkene er likevel tett knytt til Citizen Kane frå 1941. Filmen Mank går langt i å seie at «Mank» skreiv det Oscar-vinnande manuset utan nemneverdig hjelp frå Orson Welles, som fekk det meste av æra for eit av dei mest hylla verka i filmhistoria. Vi følgjer den sjuke skribenten på ein aud ranch der han skriv meisterverket sitt, med mange tilbakeblikk til glansdagar i Hollywood.

Lett klassisk

Filmen underheld og er morosam. Dialogane går som smurt, med gode gloser i lett tone. Mank lirar av seg den eine bitande replikken etter den andre i kjend studiostil. Gary Oldman spelar hovudrolla på eit nivå som gjer at Oscar-snakket svirrar alt. Akademiet likar jo rike dosar nostalgi for eigen gullalder.

Ein annan som pregar ryktebørsen, er fotografen Erik Messerschmidt. Han brukar svartkvite bilete og freistar nærme seg linsebruk og fokus frå Citizen Kane. Det fungerer flott. Rarare er valet av breitt scopeformat, som ingen brukte i 1941. Det står i kontrast til at Trent Reznor har laga filmmusikk der berre instrument frå trettitalet er i bruk. Detaljar til side gjev filmen ei kjensle av klassisk Hollywood, tilpassa publikum i dag.

Mediemakta

Ein finn fleire tydelege lenker til notida. Falske nyhende om politiske motstandarar minner om vår tid. Svertinga av sosialisten Upton Sinclair skapar atterklang. Skildringa i Citizen Kane av mediemogulen William Randolph Hearst skapte skandale i si tid. Her er han ein mild type samanlikna med den griske studiosjefen Louis B. Meyer. Uroa over å blande inn sanning i fiksjon er òg tematikk som pregar debattar no.

Regissør David Fincher vil òg forme forståinga av historia. Slike metaaspekt gjer saman med filmnerdinga og alt det løgne hovudfiguren lirar av seg, at Mank blir ei heilskapleg filmoppleving. Det er noko for kvar smak. Feinschmeckerane lyt vere om seg på dei få kinovisningane i helga. Andre kan vente til han kjem på nett, der dagens mediemakter ventar med von om fleire prisar.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.