Det Norske
Teatret, Scene 2

Mattias Andersson:

Openberringa

Omsett av Gunstein Bakke
Regi: Nina Wester
Scenografi og kostyme: Katja Ebbel Frederiksen

Den unge svenske dramatikaren Mattias Andersson vekte for to år sidan oppsikt med eit samtidsstykke der menneskeleg åtferd diktert av gudstru stod i relieff til ei vanleg, vestleg kvardagsverd. Vi lever jo òg i ei tid der sekulære krefter vert brotne mot religiøse krefter i merkeleg større grad enn for berre få år sidan.

Samfunnet er i endring, og sånn sett er Anderssons skodespel Openberringa ein skarpt vinkla samtidskommentar. Stykket har både ironisk humor og ei mørk undergangsstemning. At handlinga ikkje har ein heilt glasklår konklusjon, gjev undringa og ubehaget ein forsterka valør.

Overtydingar

Ein vellukka mann i sin beste alder har fått ordre frå ein engel, seier han, om gjere eit offer, som i praksis inneber å gje pengar til og ha sex med ei fattig, ung tiggarkvinne. Det utløyser ei krise for han i høve til kona hans. Ein mellomaldrande sosialterapeut intervjuar ei ung kvinne som har gjort eit terroranslag, kan hende av religiøse grunnar, og kjem i intellektuelt sjakkmatt overfor henne. To slitne, heroiniserte brør, den eine i til tider bibelsk-religiøs transe, har eit familieoppgjer seg imellom som endar lagnadssvangert. Og den siste personen, tiggarkvinna Maria, den einaste i gruppa som alltid har trudd på Gud, er òg den einaste som snakkar direkte til Gud, samstundes som ho er i ferd med å miste trua på han.

Overtydande

I dette spennet, og i dette skodespelet, der vi sjølvsagt ikkje kan få noko endeleg svar, har regissør Nina Wester – lik ein god fotballtrenar – fått eit ensemble på sju skodespelarar til å yte intenst og overtydande frå første til siste augneblink. Av di alle personane i stykket er på kanten av komfortsona si, klarer dei alle å røre ved det usikre og utrygge i oss, nett den skjelvande kjensla av at ikkje alt kan forklarast med den tørre, normale fornufta vi klynger oss til så lenge vi kan. I ein stort sett nøktern, stilisert scenografi, og med ulmande bakgrunnsmusikk av Rebekka Karijord, held framsyninga oss bra fast i halvannan time.

Det religiøse underet som dramatisk effekt er for så vidt ikkje nytt i verdsdramatikken, heller ikkje med det naturlege tilleggsmomentet av tvil og ambivalens. I skandinavisk dramatikk er det sånn sett nok å skjele til Ordet av Kaj Munk. Men Openberringa utfordrar kjensle og tanke på eit vis som verkar riktig for si eiga tid.

Bent Kvalvik

Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid