Rock

John
Mellencamp:

Sad Clowns & Hillbillies

Republic /
Universal

Som forventa manglar det ikkje på kunstnarlege kommentarar denne første vinteren og våren der Trump-katastrofen utfaldar seg dag for dag. Kvaliteten varierer, men vi kan stole på John Mellencamp. «Easy Target», den siste songen på nye Sad Clowns & Hillbillies, treffer verkeleg blink.

«All are created equal / equally beneath me and you», syng Mellencamp, meir raspete og røft enn nokon gong – han treng visst halstablettane til Tom Waits. Dei «enkle måla» i tittelen er dei som alt ligg nede for teljing – dei som prøver å leve i «Sucker Town», i eit land der krossane enno brenn: «Black lives matter», heiter det, «who are we trying to kid?»

Markant ytring

Ein poengtert song er ei markant ytring og får spele rolla som kommentar om tidspunktet er godt valt. Så var tilfellet då Mellencamp sleppte frå seg «Easy Target» som singel den dagen då Trump vart innsett som president i januar.

Mellencamp har alltid markert seg med eit særleg sterkt sosialt medvit. Som arbeidarklassens rocketalsmann har han ofte hamna i den store skuggen av Springsteen (som saman med Joe Grushecky sjølv er aktuell med Trump-jeremiaden «That’s What Makes Us Great») – også i tider der platene hans har vore vel så sterke som dei frå superstjerna og noregsvenen frå New Jersey.

Americana

Desto større grunn er det til å minne lesarar om Mellencamp, når han no er ute med sitt 23. album. Sad Clowns & Hillbillies kjem ut på Republic, som også gav ut Plain Spoken (2014) – artisten har nemleg signert ei historisk livstidskontrakt med plateselskapet.

Denne gongen er uttrykket rett fram americana i countrysjiktet, med fele og banjo som sentrale instrument, og med ein og annan feiande munnspelsolo, som på «Early Bird Cafe», ei fin skildring av ein type bar enkelte USA-reisande lesarar vil kjenne godt att.

Carlene Carter spelar ei viktig rolle på Sad Clowns & Hillbillies, både som songar og som medkomponist på eit par spor. Det ville vere gale å framstille plata som eit einsidig politisk album. Ein song som «Mobile Blues», der forteljaren kjenner seg fanga både i feil by og i feil liv, handlar mest om ei form for rastløyse som ein vel må kunne kalle eit sentralt motiv i den amerikanske songtradisjonen, så vel som i litteraturen. Vakre «Battle of Angels» skildrar slåande korleis vi menneske kan vere tette på kvarandre i ein fase av livet, for så å verte framande for kvarandre i ein annan.

Få ord

Mellencamp (f. 1951) er ein liketil eksistensialist som får sagt mykje med få ord. Og han er verkeleg for ein veteran å rekne: Han byrja å spele i lokale barar i småbyen han voks opp i i Indiana alt i 14-årsalderen. Fleire vil kjenne han frå plater som American Fool (1982), Scarecrow (1985), og ikkje minst nyare materiale som No Better Than This (2010). Sad Clowns & Hillbillies er ei fin, ny utgiving som plasserer seg godt i denne sterke katalogen.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.