Takk for songane, David!
David Bermans Purple Mountains-plate skulle verte den siste.
David Berman (1967–2019) fekk berre gjeve ut eitt album med det nye bandet sitt, Purple Mountains.
Foto: Wikipedia
Rock
Purple Mountains:
Purple Mountains
Drag City
Førre veke sat eg og skreiv på ei melding av ei av sommarens sterkaste utgivingar, nemleg albumet Purple Mountains, då eg tok imot den sørgjelege meldinga om at David Berman, som med det nye bandet sitt hadde teke til å lage musikk under namnet Purple Mountains, hadde gått bort.
Dermed har rocken mista ein av dei sterkaste låtskrivarane sine, og ein sentral lakonikarar. Purple Mountains kom tett på ei bekmørk livskrise, men lokka ofte fram smilet med ein like mørk humoristisk undertone. Etter nyhenda om at Berman hadde teke sitt eige liv, fekk det heile noko beiskt og vondt over seg.
Lakonisk
«I’m starting to suspect/ though I hope I’m incorrect/ that maybe I’m the only one for me», heiter det i ein av songane på albumet. Lina er ikkje utypisk for ei plate som forutan sistesporet «Maybe I’m the Only One For Me» rommar titlar som «Margaritas at the Mall» og «She’s Making Friends, I’m Turning Stranger».
Når ein uttrykksmåte er kort, knapp og konsis, er han lakonisk, og har fått det namnet fordi ungdomen i oldtidas Sparta – hovudstaden i regionen Lakonia – vart lærte opp til å svare slik, fortel leksikalske oppslagsverk.
I populærmusikken har som kjent det inderlege ein særleg plass. Kor mange songar gir vel ikkje rom til dei store kjenslene og dei store faktene? Kanskje er det difor rockens slagferdige lakonikarar kjennest ekstra verneverdige og umistelege, dei som maktar å vere fyndige og råkande innanfor rammene av ein liten song.
Somme vil kjenne Berman frå bandet Silver Jews, som braut opp for vel eit tiår sidan. Purple Mountains vart til i kjølvatnet av ein depresjon som råka han for fem år sidan, etter at mor hans gjekk bort, og livet generelt tok til å fortone seg som ein konspirasjon retta mot han.
Mørkt
Bermans liv fall frå kvarandre, men dette mørke materialet foredla låtskrivaren i eit uttrykk som tener som motgift til vår tids undertrykkande positivitetskultur, der krisene helst skal vere eit steg på vegen mot triumf, og sjølvhjelpsforteljingane skal hjelpe alle med å verte kvitt problema, heller enn å prøve å leve med dei.
«We’re just drinking margaritas at the mall/ that’s what this stuff adds up to after all», heiter det frå Berman på albumet, men eksistensielle Purple Mountains demonstrerer likevel til slutt songens transformative kraft i alt det mørke, og det får vi halde fast ved. I lysande, vakre, Lou Reedske «Snow is Falling in Manhattan» fell snøen diagnonalt, og Berman ytrar credoet sitt: «Songs build little rooms in time/ and housed within the song’s design/ is the ghost the host has left behind/ to greet and sweep the guest inside.» David Berman er borte, men dei små romma han etterlét seg, kjem ikkje til å forsvinne.
Øyvind Vågnes
Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Rock
Purple Mountains:
Purple Mountains
Drag City
Førre veke sat eg og skreiv på ei melding av ei av sommarens sterkaste utgivingar, nemleg albumet Purple Mountains, då eg tok imot den sørgjelege meldinga om at David Berman, som med det nye bandet sitt hadde teke til å lage musikk under namnet Purple Mountains, hadde gått bort.
Dermed har rocken mista ein av dei sterkaste låtskrivarane sine, og ein sentral lakonikarar. Purple Mountains kom tett på ei bekmørk livskrise, men lokka ofte fram smilet med ein like mørk humoristisk undertone. Etter nyhenda om at Berman hadde teke sitt eige liv, fekk det heile noko beiskt og vondt over seg.
Lakonisk
«I’m starting to suspect/ though I hope I’m incorrect/ that maybe I’m the only one for me», heiter det i ein av songane på albumet. Lina er ikkje utypisk for ei plate som forutan sistesporet «Maybe I’m the Only One For Me» rommar titlar som «Margaritas at the Mall» og «She’s Making Friends, I’m Turning Stranger».
Når ein uttrykksmåte er kort, knapp og konsis, er han lakonisk, og har fått det namnet fordi ungdomen i oldtidas Sparta – hovudstaden i regionen Lakonia – vart lærte opp til å svare slik, fortel leksikalske oppslagsverk.
I populærmusikken har som kjent det inderlege ein særleg plass. Kor mange songar gir vel ikkje rom til dei store kjenslene og dei store faktene? Kanskje er det difor rockens slagferdige lakonikarar kjennest ekstra verneverdige og umistelege, dei som maktar å vere fyndige og råkande innanfor rammene av ein liten song.
Somme vil kjenne Berman frå bandet Silver Jews, som braut opp for vel eit tiår sidan. Purple Mountains vart til i kjølvatnet av ein depresjon som råka han for fem år sidan, etter at mor hans gjekk bort, og livet generelt tok til å fortone seg som ein konspirasjon retta mot han.
Mørkt
Bermans liv fall frå kvarandre, men dette mørke materialet foredla låtskrivaren i eit uttrykk som tener som motgift til vår tids undertrykkande positivitetskultur, der krisene helst skal vere eit steg på vegen mot triumf, og sjølvhjelpsforteljingane skal hjelpe alle med å verte kvitt problema, heller enn å prøve å leve med dei.
«We’re just drinking margaritas at the mall/ that’s what this stuff adds up to after all», heiter det frå Berman på albumet, men eksistensielle Purple Mountains demonstrerer likevel til slutt songens transformative kraft i alt det mørke, og det får vi halde fast ved. I lysande, vakre, Lou Reedske «Snow is Falling in Manhattan» fell snøen diagnonalt, og Berman ytrar credoet sitt: «Songs build little rooms in time/ and housed within the song’s design/ is the ghost the host has left behind/ to greet and sweep the guest inside.» David Berman er borte, men dei små romma han etterlét seg, kjem ikkje til å forsvinne.
Øyvind Vågnes
Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Trea vil fortelje meg noko, skriv Ranveig Lovise Bungum.
Foto: Trond Mjøs
Kva ospa og dei andre trea kan fortelje oss
Anders Hovden.
Foto via Wikimedia Commons
Hovdens fredssalme
I 1923 sende Anders Hovden salmen «Joleklokker yver jordi» til bladet Under Kirkehvælv, der han kom på trykk same året.
I kvardagen kan det verte litt stress, til dømes får du ikkje den grøne pynten heilt perfekt. Men her er den herlege tomatsuppa mi med skrei.
Foto: Dagfinn Nordbø
Kvardagen
Det er dei det er flest av, kvardagane.
Teikning: May Linn Clement
Det skulle berre mangla
Det er nok ikkje manglande hjartelag som gjer at folk er interesserte i ord.
Språkrådet har kåra «beredskapsvenn» til årets nyord. Direktør i Språkrådet Åse Wetås seier det var eit openbert val.
Foto: Mariam Butt / NTB
Eit bilete på året som har gått
Språkdirektør Åse Wetås synest årets nyord er godt. At nye ord har stor påverknad, er fjorårets nyord, KI-generert, eit døme på.