Eg står i kaffikø i kantina på Høgskulen i Volda i 2016, har nett sett ei nyheitssending om Odins soldatar, den innvandringskritiske radikale gruppa med historisk ukorrekte vikingar på hettegenseren, og er irritert. Utan å tenkje over det står eg og vrir på smykket eg har rundt halsen så det lagar lyd. Kvinna bak meg i kaffikøen snur seg. Auga hennar stoppar nokre centimeter nedanfor kragebeina mine.

– Er du sånn... Likar du Soldiers of Odin, spør ho.

Smykket eg står og vrir på, er ein liten torshammar.

– Nei, det gjer eg ikkje, seier eg og fortel henne at smykket er kjøpt på gatemarknad i Ålesund for vel ti år sidan.

Ho letnar. Smiler. Seier «fint smykke» og går. Eg lurer i mitt stille sinn på om ho verkeleg trudde eg var høgreradikalisert. Skal det så lite til, tenkjer eg.

Denne veka melde NRK at høgreekstreme grupper i Noreg har endra åtferd, og at dei vert færre. I Noreg er det ikkje ungdommen som vert radikalisert til ytre høgre lenger. Dersom nokon rakar av seg håret, er sjansen større for at det er Ronny Brede Aase som vert tvangsbarbert til inntekt for TV-aksjonen, enn at det er ein i skinheadmiljøet. Dei høgreekstreme er stort sett vaksne menn som sit bak skjermar og diskuterer konspirasjonsteoriar om Eurabia – islamistisk overtaking i Europa. I ein kronikk på forskning.no etterlyser professor Tore Bjørgo førebyggjande innsats mot islamofobi. For den høgreekstreme valden som oppstår, vert i større grad retta mot muslimar.

Men det er berre nokre månader sidan PST melde at aktiviteten aukar i høgreekstreme miljø i Noreg. Dei vert synlegare og meir organiserte, sjølv om dei er få. Og då filmskapar Deeyah Khan vann ein Emmy for dokumentaren White Right: Meeting the Enemy tidlegare denne månaden, sa ho til den same avisa at ekstremisme har vorte «mainstream». Etter demonstrasjonane i Charlottesville i fjor uttrykte FN uro over auken i rasistisk motiverte protestar og demonstrasjonar. Men ifølgje Bjørgo følgjer høgreekstreme miljø i Europa elles den same tendensen som Noreg.

Kva kan det då ha seg at tala seier at høgreekstremismen er på veg ned, medan media ofte skriv at han er på veg opp?

Eg kjenner eg vert håpefull. For dersom den utdøydde ungdomsradikaliseringa er eit teikn på at høgreradikaliseringa held på å døy ut, er kanskje den auka aktiviteten berre ei siste krampetrekking?

Eg hadde lyst til å fnyse då kvinna i køen trudde smykket mitt var eit teikn på at eg kunne vere ein radikalisert ungdom. Desse historisk forvirra hettegensernissane skulle ikkje få stele torshammaren min, tenkte eg. I dag er det ikkje norske tenåringsskinheads som vert trekte mot ytre høgre, men vaksne menneske som fryktar Eurabia.

Mone Celin Skrede er frilansjournalist og fast skribent i Dag og Tid.