Ei global rørsle mot globalisering
Startskotet for antiglobaliseringsrørsla var ein leiarartikkel i den franske månadsavisa Le Monde Diplomatique i desember 1997.
Demonstrasjonane mot WTO-møtet i Seattle i 1999 vekte stor merksemd rundt i verda, og dei neste åra vart massedemonstrasjonar vanleg i samband med internasjonale toppmøte.
Foto: NTB scanpix
Utgangspunktet var den djupe krisa i Søraust-Asia same året, og redaktør Ignacio Ramonet retta krass kritikk mot den økonomiske globaliseringa og mot institusjonar som Det internasjonale pengefondet, Verdsbanken, OECD og Verdshandelsorganisasjonen (WTO). Globalisering og finansspekulasjon undergrov statane i den verkelege verda, og det var på tide å «avvæpne marknadene», meinte Ramonet. Artikkelen hans vart mellom anna inspirasjonen til organisasjonen Attac, som i starten hadde avgift på valutahandel som den fremste kampsaka si.
Kampen mot globaliseringa tok mange ulike former. I Seattle demonstrerte kring 40.000 menneske mot WTO-toppmøtet i 1999, og massedemonstrasjonar vart normalen ved toppmøta i organisasjonar som Verdsbanken, Pengefondet og EU dei neste åra. Den globaliseringskritiske forfattaren Naomi Klein vart ei viktig røyst for rørsla med boka No Logo, og også ein profilert økonom som Joseph Stiglitz, tidlegare sjeføkonom i Verdsbanken og vinnar av Nobels minnepris i økonomi, slutta seg til mykje av kritikken av dei internasjonale finansinstitusjonane og liberaliseringa dei stod for.
I 2001 vart det første World Social Forum halde i Brasil, som eit radikalt motstykke til World Economic Forum, med slagordet «Ei anna verd er mogleg». WSF vart ein årleg samlingsstad for titusenar av aktivistar frå heile verda, med eit utal ulike kampsaker, frå urfolksrettar til fagforeiningsarbeid. Toppunktet var 2009, da over 100.000 menneske møtte opp til WSF i Belém i Brasil. Forumet har òg blitt avvikla i land som India, Tunisia og Canada. Splitting i leiarskapen har medverka til å svekkje WSF, og oppmøtet har minka dei siste åra.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Utgangspunktet var den djupe krisa i Søraust-Asia same året, og redaktør Ignacio Ramonet retta krass kritikk mot den økonomiske globaliseringa og mot institusjonar som Det internasjonale pengefondet, Verdsbanken, OECD og Verdshandelsorganisasjonen (WTO). Globalisering og finansspekulasjon undergrov statane i den verkelege verda, og det var på tide å «avvæpne marknadene», meinte Ramonet. Artikkelen hans vart mellom anna inspirasjonen til organisasjonen Attac, som i starten hadde avgift på valutahandel som den fremste kampsaka si.
Kampen mot globaliseringa tok mange ulike former. I Seattle demonstrerte kring 40.000 menneske mot WTO-toppmøtet i 1999, og massedemonstrasjonar vart normalen ved toppmøta i organisasjonar som Verdsbanken, Pengefondet og EU dei neste åra. Den globaliseringskritiske forfattaren Naomi Klein vart ei viktig røyst for rørsla med boka No Logo, og også ein profilert økonom som Joseph Stiglitz, tidlegare sjeføkonom i Verdsbanken og vinnar av Nobels minnepris i økonomi, slutta seg til mykje av kritikken av dei internasjonale finansinstitusjonane og liberaliseringa dei stod for.
I 2001 vart det første World Social Forum halde i Brasil, som eit radikalt motstykke til World Economic Forum, med slagordet «Ei anna verd er mogleg». WSF vart ein årleg samlingsstad for titusenar av aktivistar frå heile verda, med eit utal ulike kampsaker, frå urfolksrettar til fagforeiningsarbeid. Toppunktet var 2009, da over 100.000 menneske møtte opp til WSF i Belém i Brasil. Forumet har òg blitt avvikla i land som India, Tunisia og Canada. Splitting i leiarskapen har medverka til å svekkje WSF, og oppmøtet har minka dei siste åra.
Fleire artiklar
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.
Foto: Christiane Jordheim Larsen
Alle auge på Grønland
NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk.
Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.
Foto frå filmen
Filmglede
Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.