Eit spørsmål om fridom
Om Assange blir stilt for retten i USA, er det ei prinsipielt svært viktig sak, meiner advokat Jon Wessel-Aas.
Wessel-Aas er partner i Lund & Co, og har arbeidd mykje med spørsmål om medierett og ytringsfridom.
– Media er ikkje immune mot straffeforfølging i vestlege demokrati. Journalistar har ikkje lov til å bryte seg inn på kontor eller hacke datamaskiner, same kor interessant informasjon som måtte finnast der. Men pressa kan ikkje haldast ansvarleg for at ei kjelde har brote teieplikta si. Dette ein del av pressefridomen: Pressa har ikkje ansvar for kjelda sitt rettsbrot, seier Wessel-Aas.
– Om ein journalist derimot aktivt hjelper ei kjelde til å begå straffbare handlingar for å få informasjon, byrjar ein å gå over i det straffbare sjølv. Så er det eit spørsmål om Assange instruerte Manning eller hjelpte til med datainnbrot. Her veit vi lite om kva som har skjedd. Men om mediefolk gjev råd til ei kjelde om korleis ein kan unngå represaliar eller avsløring, er det ikkje straffbart.
Wessel-Aas presiserer at han ikkje har sett seg grundig inn i tiltalen mot Assange, og snakkar på prinsipielt grunnlag.
Føregangsfigurar
Jon Wessel-Aas har tidlegare forsvart verksemda til WikiLeaks heilhjarta. I 2010 skreiv han i Dagsavisen: «WikiLeaks er et av de klareste symptomene på at våre liberaldemokratiske institusjoner har sviktet», og meinte organisasjonen var ein fredspriskandidat.
– Meiner du den analysen står seg i dag, i lys av utviklinga til WikiLeaks i seinare år?
– Eg skreiv det ut frå kunnskapen min om verksemda til WikiLeaks på det tidspunktet. Kva dei har gjort sidan da, kjenner eg ikkje så godt til. Men om WikiLeaks gjorde dei tinga dei er skulda for i samband med presidentvalet i USA, er det langt utanfor det ein forbind med journalistikk. I 2010 meinte eg at Wikileaks i prinsippet dreiv med det same som media elles, men gjorde sjølve kjeldedokumenta tilgjengelege i større skala. Og i ettertid har vi sett at tradisjonell presse på mange måtar har følgt etter. WikiLeaks var føregangsfigurar, sjølv om dei gjekk lenger enn dei fleste andre.
– Er det ein fare i å gjere ein så omstridd person som Assange til frontfigur i kampen for informasjonsfridom?
– Det kan det vere, men det er òg ein fare for at pressa vender saka hans ryggen fordi Assange er den han er. Ein må halde tunga beint i munnen når dei minst sympatiske frontar viktige prinsipp. Og dette er viktige prinsipp, seier Jon Wessel-Aas.
– Er det å forsvare Assange mot utlevering til USA det same som å forsvare ytringsfridomen?
– Det kjem an på kva det er han har gjort. Om han berre har teke mot og publisert informasjon frå varslaren Manning, og ikkje medverka til innbrot, er det å forsvare Assange eit forsvar for ytringsfridomen.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Wessel-Aas er partner i Lund & Co, og har arbeidd mykje med spørsmål om medierett og ytringsfridom.
– Media er ikkje immune mot straffeforfølging i vestlege demokrati. Journalistar har ikkje lov til å bryte seg inn på kontor eller hacke datamaskiner, same kor interessant informasjon som måtte finnast der. Men pressa kan ikkje haldast ansvarleg for at ei kjelde har brote teieplikta si. Dette ein del av pressefridomen: Pressa har ikkje ansvar for kjelda sitt rettsbrot, seier Wessel-Aas.
– Om ein journalist derimot aktivt hjelper ei kjelde til å begå straffbare handlingar for å få informasjon, byrjar ein å gå over i det straffbare sjølv. Så er det eit spørsmål om Assange instruerte Manning eller hjelpte til med datainnbrot. Her veit vi lite om kva som har skjedd. Men om mediefolk gjev råd til ei kjelde om korleis ein kan unngå represaliar eller avsløring, er det ikkje straffbart.
Wessel-Aas presiserer at han ikkje har sett seg grundig inn i tiltalen mot Assange, og snakkar på prinsipielt grunnlag.
Føregangsfigurar
Jon Wessel-Aas har tidlegare forsvart verksemda til WikiLeaks heilhjarta. I 2010 skreiv han i Dagsavisen: «WikiLeaks er et av de klareste symptomene på at våre liberaldemokratiske institusjoner har sviktet», og meinte organisasjonen var ein fredspriskandidat.
– Meiner du den analysen står seg i dag, i lys av utviklinga til WikiLeaks i seinare år?
– Eg skreiv det ut frå kunnskapen min om verksemda til WikiLeaks på det tidspunktet. Kva dei har gjort sidan da, kjenner eg ikkje så godt til. Men om WikiLeaks gjorde dei tinga dei er skulda for i samband med presidentvalet i USA, er det langt utanfor det ein forbind med journalistikk. I 2010 meinte eg at Wikileaks i prinsippet dreiv med det same som media elles, men gjorde sjølve kjeldedokumenta tilgjengelege i større skala. Og i ettertid har vi sett at tradisjonell presse på mange måtar har følgt etter. WikiLeaks var føregangsfigurar, sjølv om dei gjekk lenger enn dei fleste andre.
– Er det ein fare i å gjere ein så omstridd person som Assange til frontfigur i kampen for informasjonsfridom?
– Det kan det vere, men det er òg ein fare for at pressa vender saka hans ryggen fordi Assange er den han er. Ein må halde tunga beint i munnen når dei minst sympatiske frontar viktige prinsipp. Og dette er viktige prinsipp, seier Jon Wessel-Aas.
– Er det å forsvare Assange mot utlevering til USA det same som å forsvare ytringsfridomen?
– Det kjem an på kva det er han har gjort. Om han berre har teke mot og publisert informasjon frå varslaren Manning, og ikkje medverka til innbrot, er det å forsvare Assange eit forsvar for ytringsfridomen.
Fleire artiklar
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.
Foto: Christiane Jordheim Larsen
Alle auge på Grønland
NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk.
Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.
Foto frå filmen
Filmglede
Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.
Albumet som no er ute, tek utgangspunkt i spesifikke Aphex Twin-konsertar.
Skjermdump frå YouTube
Raritetar i utval
Enkeltpersonorkesteret Aphex Twin samlar «djupe kutt» i utval til glede for store og små.
Den svenske Duo SolRoos, med luttspelaren Dohyo Sol og blokkfløytisten Emilie Roos.
Foto: Alf Ljungquist
Meistermøtet
Duo SolRoos gjev oss atterklangar av Weiss og Bach i samspel.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?