Skattedirektør Hans Christian Holte står midt i striden om skattlegginga av digitale tenester i OECD. Sidan 2017 har han leidd Forum on Tax Administration (FTA), som er ei forsamling av skattedirektørar frå 50 statar: alle OECD-land pluss alle land som er med i G20. Det er dette forumet som leitar etter ei sams løysing for å skattleggje dei digitale tenestene i verda.

– Dagens skattesystem klarer ikkje å handtere den digitale økonomien. Kvifor er det så vanskeleg å skattleggje teknologiselskapa på fornuftig vis?

– Eg trur kjernen i problemet er dette: Fysisk nærvær har vore det sentrale kriteriet for skattlegging. No utfordrar digitaliseringa av økonomien det grunnleggjande prinsippet for å avgjere kor ein skal betale skatt. Dette rokkar ved eit fundament som har vore der i 100 år, og vi må leite etter nye løysingar. Da kjem interessemotsetnadene fram. Land som er marknader for store selskap, har ikkje same interesser som land som er heim for selskapa, seier Holte.

– Dei statane som berre er marknader, forventar å få ein større del av skatteinngangen frå teknologiselskapa enn før. Og vi ser no ein internasjonal konsensus om at balansen bør forskyvast i den retninga.

– Kor går frontlina? Dei største teknologiselskapa har opphav i USA, og ein kan få inntrykk av at det er USA mot resten?

– Det er ikkje heilt feil. Noreg og andre europeiske land har andre interesser enn USA har. Når Frankrike no innfører ein eigen digitalskatt som USA reagerer på, er det eit døme på desse interessemotsetnadene, seier Holte.

– Likevel er det semje om at vi treng ei global løysing om vi ikkje skal få eit anarki av ulike skatteordningar. Ei verd med ei rekkje nasjonale løysingar er ikkje ønskeleg verken for statane eller for selskapa. Selskapa sjølve ønskjer føreseielege skattesystem.

– Men om somme land går føre med digitalskatt på eiga hand, kan det vere ein pådrivar for å få fortgang internasjonalt?

– Det er rett observert. Initiativet frå Frankrike fungerer som eit ris bak spegelen. Det gjer risikoen for selskapa tydeleg, og det kan styrkje ambisjonen om å få det til. Det er utolmodige politikarar i mange land. Når mange snakkar om nasjonale tiltak, kan det få fart på prosessen.

– Du har uttrykt skepsis til at Noreg skal gjere som Frankrike?

– Som tenestemann skal eg følgje opp dei lovar og reglar som Noreg vedtek. Men eg vil be om at det globale arbeidet med dette får ein sjanse. Også Frankrike har sagt eksplisitt at skatteordninga deira skal vere mellombels, til vi får ei global løysing.

– Kva er den norske posisjonen du skal målbere? Vi veit at Noreg ønskjer ein internasjonal konsensus, men kva slag modell vil Noreg ideelt sett ha?

– Eg trur ikkje at eg skal seie så mykje om kva konkrete løysingar Noreg går inn for. Dette er noko som skjer på politisk nivå, i regi av Finansdepartementet.

– Er det ikkje uheldig at forhandlingane om eit så viktig tema går for seg bak lukka dører? Om vi visste meir, kunne partia og sivilsamfunnet òg ha fått eit ord med i laget?

– Det vil alltid vere ein balanse mellom openheit på eine sida og trongen for ro til å forhandle i slike prosessar. Det gjeld alle slag forhandlingar. Og undervegs vil det veksle mellom ganske opne og meir lukka fasar. Stortinget har hatt nokre diskusjonar om dette temaet, og det har vore ein del framme i media.

OECD-arbeidsgruppa for digital økonomi skal ha ein rapport klar i 2020, og målet er at OECD og G20 skal bruke den som grunnlag for ein ny digital skattepolitikk.

– Eg veit at mange synest dette ikkje går fort nok. Men til å vere forhandlingar av denne typen, er dette faktisk ein rask prosess. Målet vårt er er å endre prinsippa kring skattlegging fundamentalt.