Medieoppslaga om folk som blir koronasjuke for andre gong, bør vi ta med ei klype salt, meiner Anne Spurkland. Ho er professor i anatomi og forskar i molekylær immunologi ved Universitetet i Oslo, og forfattar av boka Immun. Kroppens evige kamp for å overleve. Spurkland meiner det er svært sannsynleg at koronasmitte fører til immunitet.

– Oppslaga om at folk blir sjuke igjen av covid-19, er bygde på svært usikker informasjon. Mest truleg har desse pasientane ikkje vore heilt friske, men har hatt eit meir langstrekt sjukdomsforløp med tilbakefall, seier Spurkland.

Ho understrekar likevel at det er vanskeleg å vere sikker på noko når det gjeld det nye koronaviruset.

– Vi har ikkje klare svar på spørsmåla om immunitet enno. Dette er ein ny sjukdom for oss, og vi har ikkje nok observasjonar til å seie så mykje sikkert. Men vi veit at viruset som fører til covid-19, liknar på andre koronavirus. Og dei som har vore smitta av andre koronavirus, utviklar immunitet.

Spurkland viser til studiar av dei to andre farlege koronavirusa vi kjenner til, dei som førte til Sars-epidemien i 2003 og Mers-epidemien i 2012.

– Pasientar som overlevde desse infeksjonane, viser teikn på immunitet mange år seinare. Dei tidlegare Sars-sjuke har ikkje blitt utsette for ny Sars-smitte, men testar har vist at dei har T-celler mot viruset meir enn ti år etter.

Dreparceller

Immunforsvaret vårt handlar om meir enn berre antistoffa, understrekar Spurkland: Når blodprøver frå somme friskmelde covid-19-pasientar ikkje syner antistoff mot viruset, fortel ikkje det alt.

– Den enklaste og vanlegaste måten å måle immunitet på, er å sjå etter antistoff. Men vi har òg T-celler, såkalla dreparceller, som jaktar på virus. Og vi kan ha dreparceller som er retta inn mot eit virus sjølv om vi ikkje har antistoff mot det. Mot koronavirus som Sars og Mers er T-celle-immunitet viktigast. Sjølv om ein person ikkje har målbare antistoff, er det ikkje dermed sagt at vedkomande ikkje er immun.

– Det står mykje på spel her. Om vi ikkje blir immune etter å ha hatt covid-19, og om vi ikkje får ein effektiv vaksine, kan vi få smittebølgjer i årevis?

– Eg trur ikkje det går slik. Eg trur vi utviklar immunitet etter å ha vore smitta av viruset. Forkjøling

Også dei harmlause typane koronavirus, dei som berre gjev oss ei forkjøling, fører til immunitet for dei som har vore smitta, påpeikar Spurkland. Og det finst eit håp om at slik motstandskraft også kan gje eit visst forsvar mot det nye koronaviruset.

­– Alle koronavirusa har noko felles. Og det er mogleg at T-cellene til den som er immun mot mildare koronavirus, kan kjenne att noko i det nye viruset. I så fall kan vegen til immunitet bli mykje kortare. Og ein slik delvis immunitet hos somme kan vere med på å forklare at folk reagerer så ulikt på covid-19. Dette er eit nytt virus – men det er samtidig ikkje heilt nytt.
– Somme som blir smitta med covid-19, får så milde forløp at dei ikkje merkar sjukdomen. Kan det vere at desse ikkje utviklar immunitet, og dermed kan få viruset fleire gonger?

– Det kan tenkjast, men det er litt spekulativt. Det kan òg vere motsett: at immunforsvaret til desse var så godt at dei ikkje vart særleg sjuke. Det vi ser, er at dei som er sjuke lenge med covid-19, òg får meir antistoff. Men det kan vere fordi immunforsvaret blir stimulert over lengre tid og med meir virus, seier Spurkland.

– Det er mykje her vi ikkje veit. Om nokon har ein svært mild covid-19-infeksjon, utviklar da vedkomande immunitet? Eg trur det. Kan denne personen få ein ny mild infeksjon? Eller blir kanskje infeksjonen mykje verre neste gong? Vi veit ikkje, men eg trur altså at overstått infeksjon vil gje ganske langvarig immunitet. Og det er ikkje naudsynt å merke teikn på sjukdom for å bli immun.

Trur på vaksine

– Det har aldri blitt laga ein vaksine mot eit koronavirus før. Er det grunn til å tru at det vil vere vanskelegare enn å lage ein influensavaksine?

– Nei, det trur eg ikkje. Vi har rett nok mykje meir erfaring med å lage influensavaksinar, og dermed fleire standardprosedyrar. Med koronaviruset må vi finne ut kva del av viruset vaksinen skal råke. Men det finst ein del kunnskap frå forsøka på å lage ein vaksine mot Sars-viruset. Og no blir det sett inn enormt med ressursar for å lukkast. At vi klarar å lage ein covid-19-vaksine, tek eg nesten for gjeve. Men det kan jo ta både 12 og 18 månader, seier Anne Spurkland.