KOMMENTAR

Solberg regjerer på grunnlag av ein samarbeidsavtale mellom fire parti, to i regjering og to utanfor. Det seier seg sjølv at slikt kan skape problem med både parti og representantar som kjenner behov for å markere seg.

Det fekk Jens Stoltenberg (Ap) merke då fleire av regjeringspartnar SVs stortingsrepresentantar demonstrerte mot eiga regjering utanfor Stortinget straks etter at dei inntok regjeringskontora hausten 2005. Då galdt det norske kampfly til bombing i Afghanistan. Opposisjonen, med Høgre og Frp i spissen, raljerte over den manglande disiplinen i regjeringspartia.

Oppgjeret som fylgde internt, må ha vore så kraftig at då Stoltenberg-regjeringa i 2011 sendte norske bombefly for å bombe i Libya, var det knapt knyst frå SV.

Frp har lenge vore skulda for å drive dobbeltspel: stå for éin politikk i regjering og stå for ein annan kurs i Stortinget, openbert for å tekkast eigne veljarar. Dette er så systematisk at det skil seg klårt frå tidlegare regjeringskonstellasjonar.

Langt verre er det at statsministeren heller ikkje har styr på eigne regjeringsmedlemer. Fleire av statsrådane har i tur og orden kome med utspel som ikkje har dekning korkje i regjeringa sin politikk eller i samarbeidsavtalen mellom dei fire partia.

Normalt ville ein regjeringssjef ikkje ha tolt slikt dobbeltspel frå ein regjeringspartnar, men Erna Solberg finn seg i det. Det må ein forstå slik at det er prisen ho må betale for å halde Frp i regjering. Det som er vanskeleg å forstå, er at Erna Solberg ikkje ser at dette svekkar autoriten hennar som statsminister. For kvar slik runde får både opposisjonen, men også dei to samarbeidspartnarane KrF og V, nye kort på handa som kan nyttast effektivt i nye forhandlingar.

Det er ikkje eit ukjent fenomen at regjeringssjefar har henta inn brysame stortingsrepresentantar og plassert dei i regjering eller som statssekretærar for å nøytralisere vanskelege kritikarar. På utanlandsk heiter det gjerne: «better have them inside pissing out than outside pissing in».

Dette kan forklare at Per Sandberg i desember 2015 vart gjort til statsråd etter at han i lang tid hadde stått i brodden for det som mange oppfatta som Frps dobbeltspel på Stortinget.

Men noka slik forklaring gjeld ikkje tilfellet Sylvi Listhaug. Mange stussa alt i 2013 då Erna Solberg tok Sylvi Listhaug inn i regjering. Ho hadde ingen plass på Stortinget, og vart henta inn frå lobbyfirmaet First House. Ho hadde tidlegare markert seg som ein kontroversiell byråd i H/Frp-byrådet i Oslo.

Mange vil seie at Solberg kan takke seg sjølv for problema ho no slit med. Hadde ho teke seg bryet med å sjekke Listhaug si merittliste som byråd, burde ho ha forstått at Listhaug er jamgodt med å be om trøbbel.

Listhaug har hatt mange utspel som har skapt strid og problem for regjeringa, og som må ha ergra statsministeren. Likevel held Listhaug fram både med utspel og som statsråd.

Listhaug har demonstrert at ho ikkje tek korkje regi eller korreksjon frå eigen sjef etter at statsministeren fann det naudsynt å refse henne offentleg for utfalla mot KrF-leiar Knut Arild Hareide.

Resultatet av dette er at statsminister Erna Solberg sit att med svekka autoritet. Ho kan heve peikefingeren, men det får ingen konsekvensar. Dette er eit særsyn. Noko liknande har knapt skjedd frå ein sitjande statsråd.

Vidar Ystad

Vidar Ystad er journalist og fast skribent i Dag og Tid.