«Der ein brenner bøker vil ein til sist òg brenna menneske», skreiv den tysk-jødiske attenhundretalspoeten Heinrich Heine – lenge før bokbåla på Bebelplatz i Berlin 1933 utarta til krematorium for millionar av menneske.

I ein fin, gamal kulturinstitusjon som Grefsen skolekorps, derimot, brenner me sjølvsagt ikkje bøker, eller folk, for den del. Me komprimerer.

To gonger om året held korpset loppemarknad, og uselde bøker hamnar i den såkalla komprimatoren utpå sundagen, straks siste kunden har gått.

Komprimatoren er som er ein bosbil med opprykk. Han har ei hydraulisk driven presse som reduserer huskestativ, trampolinar, ski-par i hundretal, syklar, salongbord og reolar, tekstil, teppe og keramikk til nesten ingen ting. Komprimatoren sluker alt.

Bortsett frå bøker. Der slit komprimatoren. Han klagar, rister – og melder pass.

Komprimatormannen er difor ein klår og nådelaus bokmeldar. Kva litteratur mislikar han minst, spør eg. Pocketbøker?

«Det er stort sett same driten, alt», slår komprimatormannen fast.

To dagar før, på jobb på desken i Dag og Tid, hadde eg fått eg inn ein ny avisartikkel av ein kjend forfattar, ein som har auge for alle detaljar i teksten sin, for det er der djevelen finst, eller Gud. Forfattaren instruerte oss om korleis linene i spaltene skulle delast, for det måtte gjerast for hand, så rytmen i teksten ikkje blei skipla.

Eg kom i hug det då eg lempa kasse på kasse med bøker i bosbilen, og ikkje minst kassar med bøker av nett denne forfattaren. Komprimatoren skalv, komprimatormannen banna. Til siste måtte han ringa etter ein kraftigare bil.

Der ein komprimerer bøker, vil ein til sist ... Vel, Heinrich Heine nemnde ikkje komprimering, snautt to hundre år før lesebrettet blei allemannseige. Heine såg bakover i tida, til koranbåla i Granada på 1500-talet. Snart ville spanjolane òg brenna eigarane, los moros.

Jox