Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Tunge tider for korallane

Korallreva langs norskekysten kan bli undergravne av surt vatn som stig frå djupet.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Også langs norskekysten finst det store korallrev. Somme forskarar trur at havforsuringa kan tære vekk fundamentet som reva står på.

Også langs norskekysten finst det store korallrev. Somme forskarar trur at havforsuringa kan tære vekk fundamentet som reva står på.

Foto: Havforskingsinstituttet

Også langs norskekysten finst det store korallrev. Somme forskarar trur at havforsuringa kan tære vekk fundamentet som reva står på.

Også langs norskekysten finst det store korallrev. Somme forskarar trur at havforsuringa kan tære vekk fundamentet som reva står på.

Foto: Havforskingsinstituttet

1555
20190215
1555
20190215

Det er dårlege tider for korallreva i verda. I tropiske hav er det varmen som trugar: Blir havet for heitt, støyter korallane frå seg algane dei lever i symbiose med, og resultatet blir såkalla korallbleiking og død. Dei varme somrane i Australia i 2016 og 2017 kan ha drepe så mykje som halvparten av korallane på Great Barrier Reef utanfor Queensland, og utsiktene vidare i hundreåret er mørke for verdas største rev.

Også i Noreg finst det store korallrev. Røstrevet er over tre mil langt, og somme av reva langs norskekysten er fleire tusen år gamle. I norske farvatn er det ikkje varme, men forsuring som no trugar reva. Djupvatnet ute i Norskehavet er alt i utgangspunktet surare enn korallar likar, med underskot på byggestoffet karbonat, og dei norske reva ligg på sokkelen og kontinentalskråninga. Vatnet i djupet er så surt at det løyser opp kalkskal. No syner målingar at denne sure sona stig med kring ti meter årleg, og ho har nådd opp til kring 1700 meters djup i Norskehavet.

Korallane i Noreg lever ned til kring 1000 meters djup. Kva som skjer når det sure, karbonatfattige vatnet når opp til reva, er uvisst. Laboratoriestudiar tyder på at levande korallar kan klare å overleve i vesentleg surare vatn enn i dag. Men dei store reva langs norskekysten er bygde oppå kalkskjeletta etter døde polyppar. Om det sure vatnet tærer bort dette fundamentet, kan det få reva til å kollapse. I så fall misser mange artar levestadene sine.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Det er dårlege tider for korallreva i verda. I tropiske hav er det varmen som trugar: Blir havet for heitt, støyter korallane frå seg algane dei lever i symbiose med, og resultatet blir såkalla korallbleiking og død. Dei varme somrane i Australia i 2016 og 2017 kan ha drepe så mykje som halvparten av korallane på Great Barrier Reef utanfor Queensland, og utsiktene vidare i hundreåret er mørke for verdas største rev.

Også i Noreg finst det store korallrev. Røstrevet er over tre mil langt, og somme av reva langs norskekysten er fleire tusen år gamle. I norske farvatn er det ikkje varme, men forsuring som no trugar reva. Djupvatnet ute i Norskehavet er alt i utgangspunktet surare enn korallar likar, med underskot på byggestoffet karbonat, og dei norske reva ligg på sokkelen og kontinentalskråninga. Vatnet i djupet er så surt at det løyser opp kalkskal. No syner målingar at denne sure sona stig med kring ti meter årleg, og ho har nådd opp til kring 1700 meters djup i Norskehavet.

Korallane i Noreg lever ned til kring 1000 meters djup. Kva som skjer når det sure, karbonatfattige vatnet når opp til reva, er uvisst. Laboratoriestudiar tyder på at levande korallar kan klare å overleve i vesentleg surare vatn enn i dag. Men dei store reva langs norskekysten er bygde oppå kalkskjeletta etter døde polyppar. Om det sure vatnet tærer bort dette fundamentet, kan det få reva til å kollapse. I så fall misser mange artar levestadene sine.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Eit langt utdanningsløp kan by på store utfordringar for dei som har ADHD. Eit aukande antal vaksne oppsøker helsetenesta, inkludert dyre privatklinikkar, for å få ein diagnose.

Eit langt utdanningsløp kan by på store utfordringar for dei som har ADHD. Eit aukande antal vaksne oppsøker helsetenesta, inkludert dyre privatklinikkar, for å få ein diagnose.

Foto: Gorm Kallestad / AP / NTB

HelseSamfunn

– ADHD-diagnosen skal henge høgt

Det har vore ein kraftig auke i talet på ADHD-diagnosar og bruken av ADHD-medisin dei siste åra. Blir diagnosen utvatna når kjendisar snakkar han opp?

Marita Liabø
Eit langt utdanningsløp kan by på store utfordringar for dei som har ADHD. Eit aukande antal vaksne oppsøker helsetenesta, inkludert dyre privatklinikkar, for å få ein diagnose.

Eit langt utdanningsløp kan by på store utfordringar for dei som har ADHD. Eit aukande antal vaksne oppsøker helsetenesta, inkludert dyre privatklinikkar, for å få ein diagnose.

Foto: Gorm Kallestad / AP / NTB

HelseSamfunn

– ADHD-diagnosen skal henge høgt

Det har vore ein kraftig auke i talet på ADHD-diagnosar og bruken av ADHD-medisin dei siste åra. Blir diagnosen utvatna når kjendisar snakkar han opp?

Marita Liabø
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.

Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.

Foto frå filmen

FilmMeldingar
Håkon Tveit

Filmglede

Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.

Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.

Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.

Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund

UtdanningSamfunn
Sigurd Arnekleiv Bækkelund

Framandspråka forsvinn

Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov
Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis