Eg er ein time på overtid og stappar Mac-mappa mi ned i ein teoretisk sett for liten ryggsekk då telefonen ringjer.

– Har eg kome til Mone Celin Skrede?

Eg lagar ein svakt stadfestande lyd.

– Har du tid til å svare på ei undersøking om nettvanane dine? spør ei håpefull stemme.

– Ehh ...

Eg dreg ut tida.

– Kor lang tid treng du då? spør eg.

– Berre 15 minutt?

Entusiasmen fell. Dei neste 15 minutta må eg nytte til å kome meg heim, før eg spring til neste avtale. Å brette ut mine eigne vanar på T-bana freistar ikkje.

– Kan du ringje meg opp att i morgon? spør eg.

Eg ville vere ja-menneske denne gongen. Eg har fått brukar- og marknadsundersøkingar så langt opp i halsen at eg lagrar konsekvent nummera så eg veit kva tid eg ikkje skal ta telefonen. Men no skal eg endeleg leggje frå meg prinsesse-vil-ikkje-nykkane. Alle åra med «nei, eg vil ikkje nytte ein halv time på å svare på verdas beste TV-måling for sjåartal frå Gallup» er over.

– I morgon? Klokka fem? Ja, greitt. Takk skal du ha, stotrar han og legg på.

Overlækjar Thomas Halvorsen ved Haukeland Universitetssjukehus er fortvila over det låge talet på deltakarar i oppfølgingsstudiar, melder TV 2. Han meiner veksten i sosiale medium og daglege marknadsundersøkingar heng saman med mangelen på deltakarar.

Eg tenkjer attende på ein tommetjukk konvolutt med spørjeundersøking frå Sunnaas Sjukehus. Han låg i ein skuff i tre veker før eg fekk sendt han inn. Tenk om telefonundersøkjaren eigentleg ville finne ut kor mykje ein utset den psykiske helsa for på sosiale medium? Tenk om det var viktig for fleire enn meg? Så vert eg irritert. Vi vert spurde om alt frå hygieneartiklar på offentlege toalett til den nye hurtigkaffien på Coop. «Kor nøgd var du med dette toalettbesøket?» vil monitoren på doveggen vite, mens fem smilefjes med fargespel frå grønt til raudt blenkjer mot meg.

Og det er ikkje mogleg å reservere seg mot marknadsundersøkingar på telefon.

Samstundes er det oppfølgingsundersøkingane på sjukehusa som gjer at lækjarane veit det dei veit om barnekreft. Og no, når dei vil forske på samanhengen mellom bronkiolitt og astma hjå små barn, er det under 50 prosent som deltek i studien, fortel overlækjar Halvorsen.

Med reservasjonsrett på marknadsundersøkingar ville kommersielle aktørar måtte drive produktutvikling i blinde. Men eg kan ikkje late vere å tenkje at dersom det var Haukeland Universitetssjukehus som ringde meg, og ikkje Norsk Gallup, ville eg kanskje teke det meir alvorleg. Eg ville teke ei seinare T-bane òg.