Den 24. februar 2022 gjekk Russland til angrep mot Ukraina. Dette var ei eskalering av konflikten som tok til i 2013-2014, då separatistar tok kontroll over Luhansk og Donetsk fylke og Krymhalvøya vart annektert av Russland. Ukraina har fått våpenhjelp av Nato-land, inkludert Noreg. DAG OG TID følger krigen nøye, og skribentane våre bidreg med reportasjar, kommentarar og analysar. Cecilie Hellestveit, ekspert i folkerett, og Halvor Tjønn, journalist, forfattar og fast skribent i DAG OG TID, bidrar med politiske analysar. Den ukrainske forfattaren Andrej Kurkov har skrive om situasjonen i Ukraina under krigen.
Sjakk har blitt ein populær sport i Noreg på grunn av suksessen til Magnus Carlsen. DAG OG TID skriv om viktige turneringar som Carlsen deltek i, og små forteljingar frå sjakkverda. I DAG OG TID skriv Atle Grønn ei fast sjakkspalte som heiter «Frå sjakkverda», verdas einaste sjakkspalte utan sjakktrekk. I spalta skriv han om sjakk frå ulike innfallsvinklar. Les Atle Grønns spalte nedanfor, og andre artiklar og nyhende frå sjakkverda.
Klima og miljø er høgt prioritert på den politiske dagsordenen. Klimaendringar, naturkatastrofer og konfliktar heng tett saman. Regjeringa er forplikta til å følgje EUs klimamål og redusere norske utslepp med 55 prosent innan 2030.
DAG OG TID følgjer klimaproblematikken både nasjonalt og internasjonalt. Journalistane og
skribentane i DAG OG TID skriv om klima med ulike innfallsvinklar. Per Anders Todal er
oppteken av miljø, natur og klima, og korleis problemstillingar knytte til desse temaa verkar inn
på kvarandre og samfunnet i heilskap. Jon Hustad skriv om klimaspørsmål frå eit politisk og
økonomisk ståstad, til dømes korleis klima verkar inn på energi og straum. Les artiklar om klima
og miljø nedanfor.
I Dag og Tid skriv fleire av skribentane våre om mat og matproduksjon. Dei har alle ulike tilnærmingar til temaet. Dagfinn Nordbø skriv spalta «Matmonsen», ei humorisktisk spalte om eigne matopplevingar. I spalta hans kan du også få gode middagstips. «Innsida» er ei anna spalte der ulike skribentar bidreg kvar veke. Ein av dei, Arne Hjeltnes, reiser rundt og besøker norske matprodusentar og set av fast plass i spalta si til norske matskattar. Siri Helle skriv om matproduksjon og matpolitikk i spalta «Frå matfatet». Helle er utdanna agronom og skriv også om ulike matvarer, plukkar frå kvarandre ingrediensane og samanliknar produkt. Les artiklane nedanfor.
DAG OG TID skriv om Russland og tilhøvet mellom Noreg og Putin-regimet. Journalistane og skribentane våre skriv om russisk utanrikspolitikk, russisk språk og kultur. Eit viktig tema knytt til Russland er krigen i Ukraina. I avisa vår kan du lese kommentarar og artiklar om krigføringa og retorikken knytt til han. Mellom anna trykker DAG OG TID russiske nyhende, slik at lesarane våre får kjennskap til kva informasjon russarane har tilgang til. Den ukrainske forfattaren Andrej Kurkov har tidlegare rapportert direkte frå Ukraina. Halvor Tjønn følgjer utviklinga mellom Russland og Europa, Cecilie Hellestveit, ekspert i folkerett, kommenterer globale konfliktar der Russland er involvert. Fleire av podkastepisodane våre har også handla om Russland. Omsettar Marit Bjerkeng fortel om russisk språk og kultur, journalist i Nordlys og leiar i Barents Press, Amund Trellevik, er intervjua om uavhengig journalistikk i Russland, og Halvor Tjønn har ved fleire høve vore gjest. Alle episodane finn du her.
På grunn av den globale energikrisa har straumen blitt dyrare. Folk flest merkar at straumrekningane auker med tusenvis av kroner. Samstundes aukar prisane på matvarer og transport. DAG OG TID skriv med jamne mellomrom om situasjonen og tiltaka frå regjeringa og næringslivet. Mellom anna skriv DAG OG TID-journalisten Jon Hustad om utfordringane og bakgrunnen for straumkrisa og kva konsekvensar dei auka straumprisane har på samfunnet. Han har også sett på energibehovet i framtida og skrive artiklar om den grøne vendinga. Straumkrisa har vore tema i DAG OG TID-podkasten. Lytt til episoden «Energiåret 2022 med Jon Hustad» her. Artiklar om straum, energi og kraft kan du lese nedanfor.
DAG OG TID skriv om ulike sider ved Ukraina og tilhøvet til Nato og Europa. Størst tyngd har krigen fått. Krigen i Ukraina tok til 24. februar 2022, og journalistane og skribentane våre følgjer situasjonen tett. Cecilie Hellestveit er ekspert i folkerett og bidreg med analysar og kommentarar. Halvor Tjønn skriv om korleis det ukrainske tilhøvet til Russland, Europa og EU endrar seg. Han set også den noverande situasjonen i eit historisk perspektiv. Den ukrainske forfattaren Andrej Kurkov skreiv fleire reportasjar frå Ukraina det første året av krigen. Redaktøren i DAG OG TID, Svein Gjerdåker har besøkt Ukraina etter krigsutbrotet og har skrive frå reisene. I DAG OG TID-podkasten kan du også lytte til tema om Ukraina. Høyr mellom anna intervjuet med forfattar Andrej Kurkov eller lær meir om bakgrunnen for krigen i episoden «Kvifor gjekk Putin til krig mot Ukraina?» Les artiklar om Ukraina nedanfor.
Økonomi har innverknad på alle lag og funksjonar i samfunnet. DAG OG TID publiserer nyhende om finansmarknaden og konsekvensane av økonomiske svingingar. Vi analyserer statsbudsjettet og finanspolitiske tiltak frå regjeringa, men ser også på endringar i næringslivet og på børsen i eit internasjonalt perspektiv. Journalist i DAG OG TID Jon Hustad skriv om økonomisk politikk. Mellom anna ser han på rentepolitikk, grunnrente og statsbudsjettet.
Les artiklar og kommentarar om norsk og internasjonal økonomi nedanfor.
Hjølmotunet i dag – fråflytta for over 50 år sidan, men no i god stand.
Alle foto: Erik Solheim
Forfallet tapte i klyngetunet på Hjølmo
Som eit øksehogg 700–800 meter ned i Hardangervidda går Hjølmodalen sørover frå Øvre Eidfjord. Nesten i botnen, mellom stupbratte berg, ligg eit tun med sju bruk på garden Hjølmo. 22 menneske budde her like etter krigen. Dei siste flytta vekk i 1971.
Hjølmotunet i dag – fråflytta for over 50 år sidan, men no i god stand.
Alle foto: Erik Solheim
Forfallet tapte i klyngetunet på Hjølmo
Som eit øksehogg 700–800 meter ned i Hardangervidda går Hjølmodalen sørover frå Øvre Eidfjord. Nesten i botnen, mellom stupbratte berg, ligg eit tun med sju bruk på garden Hjølmo. 22 menneske budde her like etter krigen. Dei siste flytta vekk i 1971.
Hjølmotunet i dag – fråflytta for over 50 år sidan, men no i god stand.
Alle foto: Erik Solheim
Forfallet tapte i klyngetunet på Hjølmo
Som eit øksehogg 700–800 meter ned i Hardangervidda går Hjølmodalen sørover frå Øvre Eidfjord. Nesten i botnen, mellom stupbratte berg, ligg eit tun med sju bruk på garden Hjølmo. 22 menneske budde her like etter krigen. Dei siste flytta vekk i 1971.
Forskaling til veggene av stampa jord vart sikkert laga på fleire måtar. Det er lite og utydeleg dokumentasjon å finne, mellom anna om kva som heldt forskalinga saman nede. Platene var laga av liggjande bord, og dei flytte det heile opp etter kvart som veggene voks. Døme på stampereiskap til høgre.
Alle illustrasjonar: Erik Solheim
Nye gleder i nyvølt hus bygt av jord
På Liland, ikkje langt frå Singsås i Gauldalen i Trøndelag, sit Per Bjørn Foros smilande i eit restaurert hus av stampa jord. Romma fyller hans økologisk innretta sjel med glede. Han kallar det sitt slott.
Forskaling til veggene av stampa jord vart sikkert laga på fleire måtar. Det er lite og utydeleg dokumentasjon å finne, mellom anna om kva som heldt forskalinga saman nede. Platene var laga av liggjande bord, og dei flytte det heile opp etter kvart som veggene voks. Døme på stampereiskap til høgre.
Alle illustrasjonar: Erik Solheim
Nye gleder i nyvølt hus bygt av jord
På Liland, ikkje langt frå Singsås i Gauldalen i Trøndelag, sit Per Bjørn Foros smilande i eit restaurert hus av stampa jord. Romma fyller hans økologisk innretta sjel med glede. Han kallar det sitt slott.
Forskaling til veggene av stampa jord vart sikkert laga på fleire måtar. Det er lite og utydeleg dokumentasjon å finne, mellom anna om kva som heldt forskalinga saman nede. Platene var laga av liggjande bord, og dei flytte det heile opp etter kvart som veggene voks. Døme på stampereiskap til høgre.
Alle illustrasjonar: Erik Solheim
Nye gleder i nyvølt hus bygt av jord
På Liland, ikkje langt frå Singsås i Gauldalen i Trøndelag, sit Per Bjørn Foros smilande i eit restaurert hus av stampa jord. Romma fyller hans økologisk innretta sjel med glede. Han kallar det sitt slott.
Haakon Aase (1949–2024)
Han pusta nytt liv i muring med stein
Haakon Aase (1949–2024)
Han pusta nytt liv i muring med stein
Haakon Aase (1949–2024)
Han pusta nytt liv i muring med stein
Retting
Retting
Retting
Prestagardslåna i dag, 37 meter lang og nesten ni meter brei. Eit gjenreist bur i bakgrunnen.
Alle foto: Erik Solheim
Frå kamparena til kultursentrum i Melhus
Det måtte kamp til for å berge den herskapelege prestegardslåna i Melhus. På 1980-talet var det planar i kommunen om å rive bygningen. Sterk lokal innsats tok til motmæle, og i 1996 freda Riksantikvaren huset og hagen.
Prestagardslåna i dag, 37 meter lang og nesten ni meter brei. Eit gjenreist bur i bakgrunnen.
Alle foto: Erik Solheim
Frå kamparena til kultursentrum i Melhus
Det måtte kamp til for å berge den herskapelege prestegardslåna i Melhus. På 1980-talet var det planar i kommunen om å rive bygningen. Sterk lokal innsats tok til motmæle, og i 1996 freda Riksantikvaren huset og hagen.
Prestagardslåna i dag, 37 meter lang og nesten ni meter brei. Eit gjenreist bur i bakgrunnen.
Alle foto: Erik Solheim
Frå kamparena til kultursentrum i Melhus
Det måtte kamp til for å berge den herskapelege prestegardslåna i Melhus. På 1980-talet var det planar i kommunen om å rive bygningen. Sterk lokal innsats tok til motmæle, og i 1996 freda Riksantikvaren huset og hagen.
For dei som kjem så langt at dei treffer mergen med første hogget i kubben, går det heller raskt å kløyve med øks, som er ein billeg reiskap.
Alle illustrasjonar: Erik Solheim.
Å hogge ved – eit mangesidig handverk
For han eller ho som vil lære å handtere bitjarn eller andre reiskapar med nevane, er det god øving å kløyve ved med øks. Det vi lærer med éin reiskap, hjelper oss til å meistre ein annan.
For dei som kjem så langt at dei treffer mergen med første hogget i kubben, går det heller raskt å kløyve med øks, som er ein billeg reiskap.
Alle illustrasjonar: Erik Solheim.
Å hogge ved – eit mangesidig handverk
For han eller ho som vil lære å handtere bitjarn eller andre reiskapar med nevane, er det god øving å kløyve ved med øks. Det vi lærer med éin reiskap, hjelper oss til å meistre ein annan.
For dei som kjem så langt at dei treffer mergen med første hogget i kubben, går det heller raskt å kløyve med øks, som er ein billeg reiskap.
Alle illustrasjonar: Erik Solheim.
Å hogge ved – eit mangesidig handverk
For han eller ho som vil lære å handtere bitjarn eller andre reiskapar med nevane, er det god øving å kløyve ved med øks. Det vi lærer med éin reiskap, hjelper oss til å meistre ein annan.
Den nyreiste Lorkverna. Frå venstre tørkestova og stallen. Bak furene står vedskålen attmed bålplassen. Til høgre kverna, bakanfor møllarstova. Stampa er til høgre utanfor biletet.
Alle foto: Erik Solheim
Frå minne til mjøl på kvern i Lesja
På sørvestsida av Lesja-dalføret har Lesja historielag restaurert ei heil samling av hus som dei kallar eit industrihistorisk kulturminne. Dette har dei gjort på dugnad, ein flokk eldre menn som meistrar både reiskapane og byggjeteknikken.
Den nyreiste Lorkverna. Frå venstre tørkestova og stallen. Bak furene står vedskålen attmed bålplassen. Til høgre kverna, bakanfor møllarstova. Stampa er til høgre utanfor biletet.
Alle foto: Erik Solheim
Frå minne til mjøl på kvern i Lesja
På sørvestsida av Lesja-dalføret har Lesja historielag restaurert ei heil samling av hus som dei kallar eit industrihistorisk kulturminne. Dette har dei gjort på dugnad, ein flokk eldre menn som meistrar både reiskapane og byggjeteknikken.
Den nyreiste Lorkverna. Frå venstre tørkestova og stallen. Bak furene står vedskålen attmed bålplassen. Til høgre kverna, bakanfor møllarstova. Stampa er til høgre utanfor biletet.
Alle foto: Erik Solheim
Frå minne til mjøl på kvern i Lesja
På sørvestsida av Lesja-dalføret har Lesja historielag restaurert ei heil samling av hus som dei kallar eit industrihistorisk kulturminne. Dette har dei gjort på dugnad, ein flokk eldre menn som meistrar både reiskapane og byggjeteknikken.
Låna på Forberg ligg fritt og fint på eit høgdedrag over fjorden. Den eldste delen frå 1750 er til høgre. Utvidinga frå 1850 har loftsglasa litt høgre i veggen. Heilt til venstre eit lagerrom med skråtak.
Alløe illustrasjonar: Erik Solheim
På nytt er det varme i trønderlån frå 1740
Det kunne gått gale på garden Forberg på Ytterøya i Levanger kommune. Åshild Bjørgum Øwre og Per Anders Øwre ville restaurere den gamle låna. Før arbeidet starta, meinte ein snikkar at dei måtte kjøpe nye takstolar til heile huset.
Låna på Forberg ligg fritt og fint på eit høgdedrag over fjorden. Den eldste delen frå 1750 er til høgre. Utvidinga frå 1850 har loftsglasa litt høgre i veggen. Heilt til venstre eit lagerrom med skråtak.
Alløe illustrasjonar: Erik Solheim
På nytt er det varme i trønderlån frå 1740
Det kunne gått gale på garden Forberg på Ytterøya i Levanger kommune. Åshild Bjørgum Øwre og Per Anders Øwre ville restaurere den gamle låna. Før arbeidet starta, meinte ein snikkar at dei måtte kjøpe nye takstolar til heile huset.
Låna på Forberg ligg fritt og fint på eit høgdedrag over fjorden. Den eldste delen frå 1750 er til høgre. Utvidinga frå 1850 har loftsglasa litt høgre i veggen. Heilt til venstre eit lagerrom med skråtak.
Alløe illustrasjonar: Erik Solheim
På nytt er det varme i trønderlån frå 1740
Det kunne gått gale på garden Forberg på Ytterøya i Levanger kommune. Åshild Bjørgum Øwre og Per Anders Øwre ville restaurere den gamle låna. Før arbeidet starta, meinte ein snikkar at dei måtte kjøpe nye takstolar til heile huset.
Den litauiske lyrikaren Indre Valantinaite ved den dominikanske Heilagande-kyrkja i gamlebyen i Vilnius.
Alle foto: Håvard Rem
Nordens Jerusalem
VILNIUS: Lyrikaren Indre Valantinaite er omsett til sytten språk. Den nyaste boka tek føre seg lagnaden til jødane i byen.
Den litauiske lyrikaren Indre Valantinaite ved den dominikanske Heilagande-kyrkja i gamlebyen i Vilnius.
Alle foto: Håvard Rem
Nordens Jerusalem
VILNIUS: Lyrikaren Indre Valantinaite er omsett til sytten språk. Den nyaste boka tek føre seg lagnaden til jødane i byen.
Den litauiske lyrikaren Indre Valantinaite ved den dominikanske Heilagande-kyrkja i gamlebyen i Vilnius.
Alle foto: Håvard Rem
Nordens Jerusalem
VILNIUS: Lyrikaren Indre Valantinaite er omsett til sytten språk. Den nyaste boka tek føre seg lagnaden til jødane i byen.
Nyreist står loftet i kopi av originalen, truleg reist mellom år 1500 og 1700. Svala i fronten av første høgda er ikkje ferdig fordi det er uklart korleis veggene der var frå først av.
Alle foto minus eitt: Erik Solheim
Eit nyvølt loft i Bykle
På garden Haugen i grenda Breive vest for Hovden nord i Setesdalen er juvelen i tunet, eit gamalt loft, nyleg restaurert og reist på nytt.
Nyreist står loftet i kopi av originalen, truleg reist mellom år 1500 og 1700. Svala i fronten av første høgda er ikkje ferdig fordi det er uklart korleis veggene der var frå først av.
Alle foto minus eitt: Erik Solheim
Eit nyvølt loft i Bykle
På garden Haugen i grenda Breive vest for Hovden nord i Setesdalen er juvelen i tunet, eit gamalt loft, nyleg restaurert og reist på nytt.
Nyreist står loftet i kopi av originalen, truleg reist mellom år 1500 og 1700. Svala i fronten av første høgda er ikkje ferdig fordi det er uklart korleis veggene der var frå først av.
Alle foto minus eitt: Erik Solheim
Eit nyvølt loft i Bykle
På garden Haugen i grenda Breive vest for Hovden nord i Setesdalen er juvelen i tunet, eit gamalt loft, nyleg restaurert og reist på nytt.
