Kvinnekampen i minoritetsmiljøa er i gang. Det er mellom anna fleire unge jenter og kvinner som tek høgare utdanning, fleire seier det er viktig å ha kunnskap. Den yngre generasjonen jenter som er fødde og har vakse opp i Noreg, er opptekne av utdanning og arbeid. Det er ein kamp om frigjering når unge kvinner tek eit oppgjer med den patriarkalske kulturen.

Mange unge jenter med minoritetsbakgrunn gjev uttrykk for at dei ikkje har fridom og opplever mykje negativ sosial kontroll. Det er jenter som opplever seksuell trakassering dei ikkje torer å fortelja om heime – dei er redde for at foreldra skal bli sinte eller kontrollere dei endå meir. Ofte lever desse jentene i heimar med foreldre som ikkje er så godt integrerte. Mange av jentene har vakse opp i heimar med mange sysken og ei mor, men utan ein far.

Treng førebilete

Desse jentene treng kvinnelege førebilete som frigjer seg. Kvinner som står på eigne bein, kvinner som ikkje er opptekne av kva det patriarkalske miljøet eller religiøse leiarar meiner om dei. Jenter som har mødrer som er godt integrerte, som er utdanna og i arbeid, har ofte ein heilt annan kvardag enn jenter med mødrer som veit lite eller ingenting om samfunnet dei lever i.

Altfor mange mødrer har lite tru på seg sjølv. Dei slit med dårleg økonomi, mange born og lite hjelp frå barnefaren.

Kvinnelige førebilete er spesielt viktige for unge minoritetsjenter og kvinner som ikkje er integrerte. Dersom vi skal hjelpa ungdommen, må vi også hjelpa mødrene. Dersom ein klarer å integrera ei mor, er meir enn halvparten av familien integrert, fordi det er mødrene som har omsorga for borna.

Det er fint at fleire tek utdanning, men utdanning åleine kan ikkje frigjere kvinnene. Unge jenter og åleinemødrer treng kvinner som handlar og tek ansvar. Slike som ikkje berre lener seg på Nav, men tek ansvar sjølve.

Nettverk

Rama Jama er ei av dei kvinnene som handlar og tek ansvar. Rama kom til Noreg frå Somalia som femtenåring. I dag er ho i midten av trettiåra. Ho var analfabet då ho kom. I dag er ho åleine med fem born. Rama er ei kvinne som viser veg. Ho har gått på skule i Noreg, lært seg norsk og er eit stort førebilete for mange andre åleinemødrer. Rama er aktiv i Torshovdalen aktivitetshus. Ho gjer det mange ikkje torer, ho følgjer sin eigen draum. Ho gjer noko mange burde ha gjort, ho lit på seg sjølv og lever det livet ho sjølv ønskjer å leva. Ho er oppteken av at ein må skaffa seg eit nettverk. Ho er ein inspirasjon for mange mødrer som vegrar seg for å leva som frie kvinner. Borna til Rama har ei mor dei ser opp til, som kvar einaste dag kjempar for at dei skal vera frie.

Må få vera born

Det er ikkje lett å vera fri kvinne i eit «ryktemiljø», særleg om du ikkje har ein mann. Ho får ofte høyra at ho har vorte for norsk. Rama meiner at alle må tenkja på seg sjølv, og ikkje vera oppteken av kva andre meiner. Rama er oppteken av at ho og borna skal vera med på vanlege aktivitetar, men det er ikkje like populært i alle miljø. Dei forstår ikkje kvifor ei mor til fem skal sykla rundt i oslogatene, kvifor ho og borna feirar jul, eller kvifor ho lèt borna kle seg ut til Halloween. Rama lèt seg ikkje stoppa, ho er oppteken av at borna skal kjenna seg norske. Ho er oppteken av at born må få lov til å vera born.

Noreg er eit land med mange moglegheiter, det er fleire som må tora å stola på seg sjølv, og som må lausriva seg frå æreskultur og sosial kontroll.

Amal Aden

Amal Aden er forfattar og føredragshaldar og fast skribent i Dag og Tid.