Eg anbefaler å sjekke ut Karl Egil Johansens tekst i Syn og Segn nr. 2/2006 med tittelen «Ka e’ stillinga?» – om engelsk og vestnorsk fotballhistorie. Her skriv Johansen om då fotballen kom til Kristiansund på tidleg 1900-tal. Heimelaget måtte spele på ein «ujamn og tuete» bane, men «det verste var likevel at det stod eit gamalt tre midt på banen. Treet stod der som ein tolvte spelar og øydela spelet fullstendig». Dei kommunale styresmaktene nekta spelarane å fjerne treet.

Fotballbanane no er strigla, og dei flottaste stadiona får dagleg vatning og pleie. Det mest fascinerande med dagens banar er kanskje korleis dei får til dei fine stripene i graset. Svaret ligg i valsane under plenklypparen. Når klyppen blir gjort i to forskjellege retningar, blir graset liggande slik at lyset gjev ulik refleksjon. Stripene er forresten ikkje til pynt, men hjelper dommarane både ved offsidetvil og til å rekne avstand.

Det skal likevel seiast at dei fleste i verda speler på kunstig gras. Fyrste kunstgrasbane kom i Harstad i 1977. Kvaliteten var som ei gammal dørmatte, og brannsåra var brutale. Dagens banar er mjukare og betre, mykje takka vere gummigranulatet som ligg strødd oppå. Ulempa er at granulatet flyg overalt, og miljøet får svi.

Frå tre i banen til kunstgras – gjekk noko anna enn miljøet tapt? Johansen skriv at spelarane i Kristiansund lærte å bruke treet konstruktivt – dei spela vegg med det. Ein nyttig lærdom spelarane på dei strigla banane ikkje får.

Maren Bø

Maren Bø er idrettspedagog og frilansskribent.