21. april 1898 tok den spansk-amerikanske krigen til. Det påstod i alle fall president McKinley og Kongressen i USA fire dagar seinare. Andre meiner krigen byrja alt i februar, då USA sprengde sitt eige krigsskip «Maine» og 266 av mannskapet i lufta ved hamn i Havanna og skulda på Spania. Saka har vore granska fleire gonger, men utan sikker konklusjon.
Det som kan seiast sikkert, er at Spania tapte både krigen og statusen som kolonimakt i verda. Og at den tidlegare kolonien USA kom frå det med eigne oversjøiske koloniar, både i Karibia og i Stillehavet: Cuba, Puerto Rico, Guam og Filippinane. Og var no det så mykje betre?
Det kjem vel an på kven du spør. Svært mange kubanarar meinte ja den gongen, for Spania var ingen god herre å ha på denne tida. Der var frigjeringskrigen til Jose Martí – Cuba Libre-rørsla – alt godt i gang.
På Filippinane var stoda ganske lik, men ho endra seg alt i august, då dei nye amerikanske koloniherrane provoserte fram ein ny krig mot dei filippinske sjølvstendeforkjemparane, blodigare enn krigen mot spanjolane hadde vore, men det er ei anna soge. Den spansk-amerikanske krigen var over med fredsavtale 10. desember 1998.
Jox
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
21. april 1898 tok den spansk-amerikanske krigen til. Det påstod i alle fall president McKinley og Kongressen i USA fire dagar seinare. Andre meiner krigen byrja alt i februar, då USA sprengde sitt eige krigsskip «Maine» og 266 av mannskapet i lufta ved hamn i Havanna og skulda på Spania. Saka har vore granska fleire gonger, men utan sikker konklusjon.
Det som kan seiast sikkert, er at Spania tapte både krigen og statusen som kolonimakt i verda. Og at den tidlegare kolonien USA kom frå det med eigne oversjøiske koloniar, både i Karibia og i Stillehavet: Cuba, Puerto Rico, Guam og Filippinane. Og var no det så mykje betre?
Det kjem vel an på kven du spør. Svært mange kubanarar meinte ja den gongen, for Spania var ingen god herre å ha på denne tida. Der var frigjeringskrigen til Jose Martí – Cuba Libre-rørsla – alt godt i gang.
På Filippinane var stoda ganske lik, men ho endra seg alt i august, då dei nye amerikanske koloniherrane provoserte fram ein ny krig mot dei filippinske sjølvstendeforkjemparane, blodigare enn krigen mot spanjolane hadde vore, men det er ei anna soge. Den spansk-amerikanske krigen var over med fredsavtale 10. desember 1998.
Jox
Fleire artiklar
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.
Foto: Sindre Deschington
Mikrobrikkene som formar framtida
Finst det ein snarveg til å forstå stormaktsspelet og teknologien bak dei viktige databrikkene? Ja, ein kan ta turen til Sintefs laboratorium på Blindern i Oslo.
På 70-talet meinte nokon at Billy Swan song som ein mellomting av Ringo Starr og Elvis. Det held vel til husbruk på eldre dagar.
Foto: Ctsy Monument Records, 1976
Arkivet: Hjelpa er nær
I november for femti år sidan blei genistreken «I Can Help» skriven og framført av ringreven Billy Swan.
Papiravisa