Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Klok_Innsida

DET MOTSETTE

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Typisk konsekvens av bruk av bordskånar.

Typisk konsekvens av bruk av bordskånar.

Typisk konsekvens av bruk av bordskånar.

Typisk konsekvens av bruk av bordskånar.

2347
20181005
2347
20181005

Det heiter seg at vi bruker dikotomiar – motsetningspar – til å kategorisere og å forstå verda rundt oss. Dag er det motsette av natt, kvit det motsette av svart, god det motsette av vond og så vidare.

Men er kvardagen vår verkeleg så svartkvit og enkel?

Mange meiner for eksempel at det er ein fin norsk verdi å skjera seg tjukke brødskiver og ha på minimalt med pålegg. Men ein ny skikk har innteke landet, nå har ein gjerne på både smør, majones, salat, ost, skinke, egg, tomat og agurk på ei tynn flis med lågkarbobrød. I slike tilfelle har liksom brødet og pålegget bytt plass, fått motsette eigenskapar av det som er naturleg, det har blitt pålegg med brød.

I denne Innsida skal vi utforske andre sider i livet der vi synest det er utfordrande å definere kategoriane og trekkje opp skiljelinene. Kvar går eigentleg balansegangen mellom livets brød og livets pålegg?

Bordskånar eller bordskåldar?

Få ting gjev Sigrid så høge skuldrer som heimar som har innført strenge drikkebrikkeskikkar.

Det er svært krevjande å setja frå seg koppen eller glaset akkurat på den vesle bordbrikka. Du må føre koppen målretta og konsentrert mot det vesle flaket, du dett ut av samtalene, du begynner å skjelve på handa fordi du er redd for å bomme. Du veit at dette vertskapet får hjarteflimmer og hetetokter om du skulle koma i skade for å søle litt på bordet.

Men om vi legg dette sosiale aspektet til sides: Er eigentleg bordskånarar bra reint søleteknisk?

For det fyrste så er desse brikkene oftast ganske små, kanskje 60–70 kvadratcentimeter. Dei er også litt oppbygde, så om du skulle setja koppen litt utpå kanten, så er det lett gjort å velte koppen og søle drikka utover.

Og dersom uhellet skulle vera ute, og det skulle koma litt fukt på bordet, så vil dette leggje seg mellom bordskånaren og bordet. Det blir vanskeleg å oppdaga fuktskadane sidan dei er skjulte under brikka, og fukta blir liggjande og godgjera seg. Til slutt blir bordet ròteskadd, og ein må kjøpe nytt bord. Ein venn har blitt ein fiende, skånaren har blitt ein skåldar.

Det ironiske er at vertskapet her truleg blir enda meir innbitne på å bruke bordskånar, fordi dei trur at bordet gjekk dukken på grunn av slurv.

Konklusjon: Eit bord er i seg sjølv som ei stor bordbrikke som du kan setja frå deg kva som helst på, og som det er lett å reingjera etterpå.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Det heiter seg at vi bruker dikotomiar – motsetningspar – til å kategorisere og å forstå verda rundt oss. Dag er det motsette av natt, kvit det motsette av svart, god det motsette av vond og så vidare.

Men er kvardagen vår verkeleg så svartkvit og enkel?

Mange meiner for eksempel at det er ein fin norsk verdi å skjera seg tjukke brødskiver og ha på minimalt med pålegg. Men ein ny skikk har innteke landet, nå har ein gjerne på både smør, majones, salat, ost, skinke, egg, tomat og agurk på ei tynn flis med lågkarbobrød. I slike tilfelle har liksom brødet og pålegget bytt plass, fått motsette eigenskapar av det som er naturleg, det har blitt pålegg med brød.

I denne Innsida skal vi utforske andre sider i livet der vi synest det er utfordrande å definere kategoriane og trekkje opp skiljelinene. Kvar går eigentleg balansegangen mellom livets brød og livets pålegg?

Bordskånar eller bordskåldar?

Få ting gjev Sigrid så høge skuldrer som heimar som har innført strenge drikkebrikkeskikkar.

Det er svært krevjande å setja frå seg koppen eller glaset akkurat på den vesle bordbrikka. Du må føre koppen målretta og konsentrert mot det vesle flaket, du dett ut av samtalene, du begynner å skjelve på handa fordi du er redd for å bomme. Du veit at dette vertskapet får hjarteflimmer og hetetokter om du skulle koma i skade for å søle litt på bordet.

Men om vi legg dette sosiale aspektet til sides: Er eigentleg bordskånarar bra reint søleteknisk?

For det fyrste så er desse brikkene oftast ganske små, kanskje 60–70 kvadratcentimeter. Dei er også litt oppbygde, så om du skulle setja koppen litt utpå kanten, så er det lett gjort å velte koppen og søle drikka utover.

Og dersom uhellet skulle vera ute, og det skulle koma litt fukt på bordet, så vil dette leggje seg mellom bordskånaren og bordet. Det blir vanskeleg å oppdaga fuktskadane sidan dei er skjulte under brikka, og fukta blir liggjande og godgjera seg. Til slutt blir bordet ròteskadd, og ein må kjøpe nytt bord. Ein venn har blitt ein fiende, skånaren har blitt ein skåldar.

Det ironiske er at vertskapet her truleg blir enda meir innbitne på å bruke bordskånar, fordi dei trur at bordet gjekk dukken på grunn av slurv.

Konklusjon: Eit bord er i seg sjølv som ei stor bordbrikke som du kan setja frå deg kva som helst på, og som det er lett å reingjera etterpå.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov
Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.

Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.

Foto frå filmen

FilmMeldingar
Håkon Tveit

Filmglede

Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.

Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.

Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.

Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund

UtdanningSamfunn
Sigurd Arnekleiv Bækkelund

Framandspråka forsvinn

Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis