Til glede for lesarar som ikkje kan få nok av å løyse litterære gåter, vil me i dag byrje med ei lita bonusoppgåve, nemleg: I historia om forfattarane Oscar Wilde, James Joyce og Samuel Beckett finn me (minst) to hendingar dei tre har til felles. Kva tenkjer eg på?

Før eg avslører løysinga, kan eg opplyse om at boklækjaren nok ein gong har vore på eit lærerikt seminar. Og dei faste lesarane veit at når eg er på ekskursjon, høyrer det med til opplevinga å oppsøkje gravstadene til kjende litteratar frå plassen eg vitjar. Når eg no kan fortelje at studieturen denne gongen gjekk til Dublin, er det nok fleire som kan merke ei mistenkeleg lukt av lunte.

Om ein følgjer Wilde, Joyce og Beckett frå vogga til grava, har det seg slik at alle tre er fødde i Dublin, og alle tre er gravlagde utanfor heimlandet. Siste kvilestaden til James Augustine Aloysius Joyce finn me i Zürich, medan minnesmerka etter Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde og Samuel Barclay Beckett er plasserte på kvar sin kyrkjegard i Paris.

For folk som framleis har mot til å fare til Dublin, kan eg røpe at væskemangel truleg ikkje vert eit problem.

Også denne gongen fekk me inn eit feilfritt svar frå Laurits Killingbergtrø. Han skriv: «Forfattaren er den tyskspråklege sveitsaren Robert Walser, og boka hans frå 1909 hadde tittelen Der Gehülfe. Hovudpersonen heiter Joseph (Josef) Marti og blir tilsett som assistent i det tekniske kontoret til ingeniør Karl Tobler. Den norske omsetjinga av Sverre Dahl kom i 2001 med tittelen Assistenten. Robert Walser vart fødd i Biel i 1878 og døydde i Herisau i 1956, same året som spanske Juan Ramón Jiménez vann Nobelprisen i litteratur. Eg ’måtte’ lese heilt til side 51 for å finne førenamnet. Da er det fru Tobler som røpar namnet med utbrotet ’Men Karl, da!’, etter at mannen har skjelt ut nokon som ’skvaldrehoder’. Men elles fører dei eit bra kontrollert og venleg språk i talemålet sitt i denne boka.»

Eli Hegna skriv: «Mange store forfattere, blant andre Franz Kafka og Herman Hesse, var beundrere av forfatteren Robert Walser. Svært lenge en ukjent forfatter som var mest produktiv før første verdenskrig. Forfatteren har fortalt at han skrev romanen Assistenten i løpet av seks uker i forbindelse med en litterær konkurranse. Boka har selvbiografiske trekk. Robert Walser hadde psykiske problemer og ble i 1933 overført til en psykiatrisk institusjon hvor han oppholdt seg til han døde i 1956 – skrivingen avtok gradvis. Han døde av slag under en vinterlig spasertur utenfor asylet hvor han bodde. Uff – for en skjebne.»

Petter Kristensen skriv: «Det var ikke så lett å finne fram til den for meg ukjente forfatteren Robert Walser. Kanskje han var mer en forfatternes forfatter enn norske leseres forfatter? Listen over velkjente forfatterkolleger med stor respekt for ham er i alle fall lang og imponerende. Hovedpersonen i boka var i tjeneste hos Carl Tobler (Karl med ’K’ til daglig). Antagelig var Assistenten selvbiografisk, Walser hadde få år tidligere hatt en Carl Dubler som sjef. Takk til Medikus Libri for nøkkelen til en interessant forfatter som jeg gjerne vil lese mer av.»

Med eller utan assistanse kom desse klokingane fram til rett svar på oppgåve 1526: John Olav Johnsen, Signar Myrvang, Eli Winjum, Ingebjørg Sogge, Vigdis Hegna Myrvang, Laurits Killingbergtrø, Bjørn Myrvang, Eli Hegna, Ole G. Evensen, Yngve Skjæveland, Inger Anne Hammervoll, Fritjof Lampe, Arne Thorvik, Gunnar Bæra, Christine Løvold, Nils Farstad, Audun Gjengedal, Erik Aamlid, Reidar Birkeland, Ragnhild Eggen, Bjørn Gjermundsen, Jorunn Øxnevad Lie, Else Gjesdahl Sørensen, Folke Kjelleberg, Gunder Runde, Per Trygve Karstensen, Ole Håndstad, Laura Killingbergtrø, Sigrun Gjengedal Ruud, Robert Øfsti, Sjur Joakim Fretheim, Ole Husby, Jan Alfred Sørensen, Petter Kristensen, Skeisebibliotekaren i LASK, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Torleik Stegane, Gunnar Eide, Inger Margrethe Berge, Truls Songstad, Anne Berit Skaarer, Kjell Helge Moe, Dei Kvasse på Fana og Rolv Stølen.

Denne veka heiter vinnaren av ein bokpremie Folke Kjelleberg. Gratulerer!

Klok på bok 1528

Altså: Jeg fins ikke derfor tenker jeg

Alltid og aldri er to halve tomrom

gjennom et utskåret hjerte i mitt utedo

Sitatet er frå s. 43 i ei samling med dikt som kom ut i 1999. Forfattaren var fødd i eit år då Nobelprisen i litteratur gjekk til ein nordisk forfattar. På slutten av samlinga vert me presenterte for tre gjendiktingar av eldre dikt, og før eg godkjenner svaret, vil eg vete kva som skjer når det siste diktet i samlinga er ferdig. Send forklaring på endring i siste diktet, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 7. mai.

Medikus Libri