Sanneleg ser det ut som det vert jul i år òg. Kan hende er det på høg tid med ei høgtid no. Året 2022 vert nok ikkje ståande med gullbokstavar når framtida ein gong skal vurdere fortida. At året som snart er slutt, har vore såpass sørgjeleg, lyt ein liten figur i Moskva ta mykje av skamma for. Klok-redaksjon har høyrt godord om byen Haag i Nederland, og me vil varmt tilrå Vesle-Putin å ta eit lengre opphald der. Det vert nok ei løysing med kost og losji, skal du sjå.

Boklækjaren seier takk for god ro og orden dette året, og ynskjer alle lesarane ei fredfylt høgtid og eit best mogleg 2023.

Så skal me til siste løysinga for i år. Kari Vevatne skriv: «I oppgaven fikk vi vite at vi skulle fram til en av de virkelig store forfatterne innen litteratur og at teksten var skrevet så tidlig som 1876. Det fikk meg til å fundere på om det kunne være en russisk forfatter vi skulle fram til denne gangen. Etter litt leting i mine egne bokhyller (jeg har Dostojevskijs samlede verker) fant jeg at flere fortellinger i En forfatters dagbok av Fjodor Dostojevskij var skrevet i 1876. Jeg bladde og leste i de aktuelle fortellingene og fant fram til fortellingen «Krótkaja». Hun som har tittelrolla i fortellingen har med seg sitt helgenbilde når hun hopper ut av vinduet og dør, og helgenbildet er av jomfru Maria med barnet. Min bok er oversatt av Geir Kjetsaa, datert Oslo 1993 (Solum Forlag). Fortellingen handler om en ung kvinne som tok sitt eget liv, ikke for å rette bebreidelser mot noen, men fordi livet var blitt umulig å leve på grunn av andres hårdhet og grusomhet. Kjetsaa siterer Hamsun som sier om denne fortellingen: ‘Der er nu for eksempel en liten fortælling som heter ‘Krótkaja’. En bitte liten bok. Men den er for stor for oss alle, for uopnåelig stor. Lat alle erkjende det.’ Takk for denne oppgaven! Jeg har bestemt meg for å lese flere av fortellingene og bøkene til Dostojevskij! Jeg har selvfølgelig lest noe av ham tidligere, men har nå bestemt meg for at vinterens lesestunder skal konsentreres om Dostojevskij, og det ser jeg fram til!»

Petter Kristensen skriv: «Vi kan nok en gang takke Medikus Libri for en aktuell oppgave. Man kan trekke en parallell mellom den despotiske tsar Nikolai 1. og Putin. Kanskje ville den opposisjonelle, intellektuelle Dostojevskij vært aktiv i Memorial i dag?»

Eli Hegna skriv: «‘Krótkaja’ står som et av høydepunktene i Dostojevskijs forfatterskap.»

Desse fann fram til Fjodor og rett svar på oppgåve 1558: Signar Myrvang, Eli Winjum, John Olav Johnsen, Skeisebibliotekaren i LASK, Laurits Killingbergtrø, Ole G. Evensen, Elin Lind, Roar Øvrebust, Vigdis Hegna Myrvang, Ingebjørg Sogge, Eirik Holten, Tiril Bonnevie, Nils Farstad, Arne Thorvik, Gunnar Bæra, Inger Anne Hammervoll, Kari Vevatne, Petter Kristensen, Eli Hegna, Olav Holten, Folke Kjelleberg, Fritjof Lampe, Ragnhild Eggen, Audun Gjengedal, Camilla Høvik, Kjell Helge Moe, Jan Alfred Sørensen, Else Gjesdahl Sørensen, Sigrun Gjengedal Ruud, Anne Berit Skaarer, Jorunn Øxnevad Lie, Gunnar Eide, Inger Margrethe Berge, Per Trygve Karstensen, Christine og Camilla på Åsane bibliotek, Torleik Stegane, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Inge Strand og Robert Øfsti. I dag skal me til Bodø for å finne bokvinnaren, og ho heiter Elin Lind. Gratulerer!

Klok på Knut 1560

1. I Landstrykere får ein skipper ein ublid lagnad. Kva er namnet på skipet til denne skipperen?

2. I reiseskildringa I Æventyrland kjøper Hamsun seg ei flaske konjakk med fem stjerner på etiketten. Konjakken er lynande sterk, men kva for by kjem flaska frå?

3. Hovudpersonen i Sult gjer ei viktig oppfinning når han kjem på eit nytt ord. Kva for ord skal me fram til?

4. I Markens grøde kjem lensmann Geissler med to døme på at barn fødde utanfor ekteskap, kan verte til noko. Kven er dei to han nemner?

5. Johan Nilsen Nagel har sterke kjensler for Dagny Kielland. Ein stad seier han at han kunne drepe ein inuitt for henne. Kva er det Nagel vil gje Dagny i etterkant av drapet?

6. I ei lita novelle skriv Hamsun: «Synd er blot det: at gjøre uret og at undlade at gjøre godt ...» Kva er tittelen på denne novella?

7. Kva er føre- og etternamnet til ho som får ein daud hund i gåve av hovudpersonen i ei av bøkene til Hamsun?

8. I Konerne ved vandposten får me høyre om ei frøken som ikkje kunne fare vill, av di ho aldri fór. Kva er namnet på frøkna?

9. I ei av bøkene til Hamsun fortel hovudpersonen at han bur saman med “madame”. Likevel kjem det fram at han bur aleine. Kven er “madame” og kva for bok snakkar me om?

10. I En vandrer spiller med sordin lagar forteljaren seg ei regle med geografiske stader ei kvinne kanskje kjem frå. Alle desse stadane har bokstaven a i seg, med unntak av ein. Kva for ein stad i denne regla har ikkje bokstaven a i seg?

Send svar på minst 8 av dei 10 spørsmåla til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 6. januar 2023.

Medikus Libri