Privatsaker
Folk er forskjellige. Somme nyttar bråe hugskot til å setje glans og farge på tilværet når det elles er grått og livlaust, medan andre fyrst kan vere impulsive etter at dei har fått tenkt seg om.
Uansett kva type du er, skal du vete at det finst hendingar det er ein fordel å førebu seg på. Eit tilfeldig valt døme kunne vere Poesifestivalen i Ulvik. I år går festivalen føre seg frå fredag 9. til sundag 11. september, og skal du dit, risikerer du å kome for seint om du ventar for lenge. For lesarar som veit dei skal vitje Poesifestivalen 2022, vil boklækjaren tilrå å planlegge prosjektet no, ikkje minst med omsyn til overnatting. For lesarar som ikkje har tenkt seg på festival i Ulvik, vil eg tilrå at dei ombestemmer seg.
Det er Jane Mykle, gift med Agnar Mykle frå 1942 til 1957, som skal ha sagt: «Alle forfattere bør gifte seg. Men ingen bør gifte seg med en forfatter.» Kva skal ein då seie om to forfattarar som prøver å leve saman i ekteskap? Løysingsforfattaren denne veka har i fleire bøker teke føre seg problematikken. Det er langt frå harmoni heile tida, for å seie det mildt. Gunder Runde skriv: «Dagens forfattar er finlandssvenske Märta Tikkanen (fødd 1935). Ho var gift med Henrik Tikkanen (1924–84), som også var forfattar (og teiknar). Mykje av det Märta Tikkanen skreiv, er knytt til det vanskelege samlivet med Henrik, som alt tidleg i ekteskapet vart alkoholavhengig. Ho debuterte allereie i 1970 og slo igjennom med Män kan inte våldtas i 1975. Tre år seinare kom diktsamlinga Århundradets kärlekssaga, som er ei nokså nærgåande skildring av samlivet mellom desse to. Ein tilsvarande, nærmast sjølvbiografisk, roman kom ut etter at mannen var død, med tittelen Två. Scener ur ett konstnärsäktenskap. Det var nokså kontroversielle emne Tikkanen tok opp: voldtekt og alkoholisme, og bøkene hennar vekte stor oppsikt. I 1979 fekk ho Nordiska kvinners litteraturpris (for diktsamlinga frå året før) – dette var delvis ein protest mot Nordisk råds litteraturpris, som var sterkt mannsdominert. Dagens bok heiter på svensk Personliga angelägenheter, Personlige anliggender på norsk sidemål.»
Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen skriv: «Dette var ei strålande bok, men du og du, så sår. Heldigvis måtte heile boka lesast før namnet Lorentz dukka opp. Märta Tikkanen har stått i bokhylla i alle år, men vi veit det er tristesse de luxe mellom permane i bøkene hennar, så vi har berre så vidt nippa til – og så sett tilbake på plass, utan å opne… Er såleis glade for at Medikus tvinga oss gjennom Personlige anliggender denne 17. mai-dagen.»
John Olav Johnsen skriv: «Denne boka kjem eg til å lesa.»
Desse tok seg personleg av å finne fram til rett svar på oppgåve 1530: Signar Myrvang, John Olav Johnsen, Eli Winjum, Laurits Killingbergtrø, Else Gjesdahl Sørensen, Nils Farstad, Skeisebibliotekaren i LASK, Ingebjørg Sogge, Ole G. Evensen, Ole Husby, Eli Hegna, Vigdis Hegna Myrvang, Gunder Runde, Audun Gjengedal, Per Trygve Karstensen, Inger Anne Hammervoll, Bjørn Gjermundsen, Arne Thorvik, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Lise Haaland, Folke Kjelleberg, Laura Killingbergtrø, Fritjof Lampe, Sigrun Gjengedal Ruud, Anne Berit Skaarer, Turid Tirevold, Jan Alfred Sørensen, Yngve Skjæveland, Bjørn Myrvang, Gunnar Eide, Kjell Helge Moe, Torleik Stegane og Sjur Joakim Fretheim. Denne gongen heiter bokvinnaren John Olav Johnsen. Gratulerer!
Så ei lita retting. Førre fredag kom ikkje Harald Gjørtz med på lista over folk med rett svar på oppgåve 1529, og for denne inkurien tek Klok-redaksjonen det fulle ansvaret. Av det fine svaret frå Gjørtz gjekk det fram at han hadde gjort seg umak for å leite fram løysinga. Etter nyttelause søk på datamaskina tok Harald turen til Norli bokhandel i Ålesund Storsenter. Derifrå fekk me eit foto av to smilande jenter, Ariadne og Anita, som brukte fire minutt på å finne fram til rett bok. Hermed honnør til alle tre!
Klok på bok 1532
Denne sjel som sutrar og klagar
av ulmande jammer som nagar,
er den vår, ein samstemt kuplett?
Er den min, er den din, to sjeler
i fredeleg kveldstund som dveler
ved tonen frå audmjuk duett?
Sitatet er frå s. 31 i boklækjarutgåva (2004). I dag skal me fram til ei lita bok med dikt i utval. Det er snakk om ei gjendikting frå fransk, sjølv om det i etterordet står at det er umogeleg å gjendikte denne diktaren. Forfattaren var både fødd og døydde i eit skotår. Sitatet er frå avslutninga på eit dikt, og før eg godkjenner svaret, vil eg vete den norske tittelen på dette diktet. Send tittel på dikt, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 4. juni.
Medikus Libri
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Folk er forskjellige. Somme nyttar bråe hugskot til å setje glans og farge på tilværet når det elles er grått og livlaust, medan andre fyrst kan vere impulsive etter at dei har fått tenkt seg om.
Uansett kva type du er, skal du vete at det finst hendingar det er ein fordel å førebu seg på. Eit tilfeldig valt døme kunne vere Poesifestivalen i Ulvik. I år går festivalen føre seg frå fredag 9. til sundag 11. september, og skal du dit, risikerer du å kome for seint om du ventar for lenge. For lesarar som veit dei skal vitje Poesifestivalen 2022, vil boklækjaren tilrå å planlegge prosjektet no, ikkje minst med omsyn til overnatting. For lesarar som ikkje har tenkt seg på festival i Ulvik, vil eg tilrå at dei ombestemmer seg.
Det er Jane Mykle, gift med Agnar Mykle frå 1942 til 1957, som skal ha sagt: «Alle forfattere bør gifte seg. Men ingen bør gifte seg med en forfatter.» Kva skal ein då seie om to forfattarar som prøver å leve saman i ekteskap? Løysingsforfattaren denne veka har i fleire bøker teke føre seg problematikken. Det er langt frå harmoni heile tida, for å seie det mildt. Gunder Runde skriv: «Dagens forfattar er finlandssvenske Märta Tikkanen (fødd 1935). Ho var gift med Henrik Tikkanen (1924–84), som også var forfattar (og teiknar). Mykje av det Märta Tikkanen skreiv, er knytt til det vanskelege samlivet med Henrik, som alt tidleg i ekteskapet vart alkoholavhengig. Ho debuterte allereie i 1970 og slo igjennom med Män kan inte våldtas i 1975. Tre år seinare kom diktsamlinga Århundradets kärlekssaga, som er ei nokså nærgåande skildring av samlivet mellom desse to. Ein tilsvarande, nærmast sjølvbiografisk, roman kom ut etter at mannen var død, med tittelen Två. Scener ur ett konstnärsäktenskap. Det var nokså kontroversielle emne Tikkanen tok opp: voldtekt og alkoholisme, og bøkene hennar vekte stor oppsikt. I 1979 fekk ho Nordiska kvinners litteraturpris (for diktsamlinga frå året før) – dette var delvis ein protest mot Nordisk råds litteraturpris, som var sterkt mannsdominert. Dagens bok heiter på svensk Personliga angelägenheter, Personlige anliggender på norsk sidemål.»
Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen skriv: «Dette var ei strålande bok, men du og du, så sår. Heldigvis måtte heile boka lesast før namnet Lorentz dukka opp. Märta Tikkanen har stått i bokhylla i alle år, men vi veit det er tristesse de luxe mellom permane i bøkene hennar, så vi har berre så vidt nippa til – og så sett tilbake på plass, utan å opne… Er såleis glade for at Medikus tvinga oss gjennom Personlige anliggender denne 17. mai-dagen.»
John Olav Johnsen skriv: «Denne boka kjem eg til å lesa.»
Desse tok seg personleg av å finne fram til rett svar på oppgåve 1530: Signar Myrvang, John Olav Johnsen, Eli Winjum, Laurits Killingbergtrø, Else Gjesdahl Sørensen, Nils Farstad, Skeisebibliotekaren i LASK, Ingebjørg Sogge, Ole G. Evensen, Ole Husby, Eli Hegna, Vigdis Hegna Myrvang, Gunder Runde, Audun Gjengedal, Per Trygve Karstensen, Inger Anne Hammervoll, Bjørn Gjermundsen, Arne Thorvik, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Lise Haaland, Folke Kjelleberg, Laura Killingbergtrø, Fritjof Lampe, Sigrun Gjengedal Ruud, Anne Berit Skaarer, Turid Tirevold, Jan Alfred Sørensen, Yngve Skjæveland, Bjørn Myrvang, Gunnar Eide, Kjell Helge Moe, Torleik Stegane og Sjur Joakim Fretheim. Denne gongen heiter bokvinnaren John Olav Johnsen. Gratulerer!
Så ei lita retting. Førre fredag kom ikkje Harald Gjørtz med på lista over folk med rett svar på oppgåve 1529, og for denne inkurien tek Klok-redaksjonen det fulle ansvaret. Av det fine svaret frå Gjørtz gjekk det fram at han hadde gjort seg umak for å leite fram løysinga. Etter nyttelause søk på datamaskina tok Harald turen til Norli bokhandel i Ålesund Storsenter. Derifrå fekk me eit foto av to smilande jenter, Ariadne og Anita, som brukte fire minutt på å finne fram til rett bok. Hermed honnør til alle tre!
Klok på bok 1532
Denne sjel som sutrar og klagar
av ulmande jammer som nagar,
er den vår, ein samstemt kuplett?
Er den min, er den din, to sjeler
i fredeleg kveldstund som dveler
ved tonen frå audmjuk duett?
Sitatet er frå s. 31 i boklækjarutgåva (2004). I dag skal me fram til ei lita bok med dikt i utval. Det er snakk om ei gjendikting frå fransk, sjølv om det i etterordet står at det er umogeleg å gjendikte denne diktaren. Forfattaren var både fødd og døydde i eit skotår. Sitatet er frå avslutninga på eit dikt, og før eg godkjenner svaret, vil eg vete den norske tittelen på dette diktet. Send tittel på dikt, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 4. juni.
Medikus Libri
Fleire artiklar
Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.
Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB
Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza
Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.
Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.
Foto: Aurel Obreja / AP / NTB
Moldova i skvis
Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.
Stoltenberg I-regjeringa på Slottsplassen. Dåverande statsminister Jens Stoltenberg og utanriksminister Thorbjørn Jagland står fremst.
Foto: Jarl Fr. Erichsen / NTB
Venstrepopulisme på norsk – en refleksjon
«Ved markedsrettingen og privatisering ga venstresiden delvis fra seg det som hadde vært dens kjennemerke, nemlig å mobilisere staten til fordel for folk flest.»
I november 2017 besøkte president Donald Trump kollegaen Xi Jinping i Beijing. Same året tok handelskrigen mellom USA og Kina til.
Foto: Damir Sagolj / Reuters / NTB
Det som kjem etter globaliseringa
35 år etter at Berlinmuren fall og liberalismen såg ut til å ha vunne, reiser tollmurane seg i verda.
Gatekunsten på denne muren i Kyiv er basert på kunsten til Marija Prymatsjenko, som ukrainarane no omfamnar.
Foto via Wikimedia Commons
Naiv kunst og nøktern røyndom
Dei naivistiske dyrefigurane til Marija Prymatsjenko har blitt viktige for gjennomsnittsukrainaren, som kjempar vidare i trua på mirakel.