Stille som Musil
Løysingsforfattaren i dag er ein kar frå Austerrike, altso ein austerrikar. Robert Musil vart rekna som ein kritisk og rasjonell intellektuell, men det var diktinga og ikkje vitskapen han ville vie livet sitt til. Han har sjølv grunngjeve valet slik: «Til diktinga høyrer fyrst og fremst det ein ikkje veit; ærefrykta for dette. Ei ferdig verdsåskoding toler inga dikting.»
Denne gongen lyt boklækjaren ta med ein honnør til omsetjaren av løysingsboka. Det er Øystein Vidnes som har omsett boka, og det var særs velfortent at han fekk kritikarprisen for beste omsetjing i 2017. Frå talarstolen på Litteraturhuset vart det mellom anna sagt: «Vidnes viser, med sin like deler frodige og forstandige nynorske oversettelse av Tre kvinner, at tysk modernisme på nynorsk ikke bare er fullt mulig, men også kan være ytterst kledelig. Selvfølgelig kan det det!»
Det var meir enn tre kvinner som fann fram til løysinga, ei av mange var Marit Lindberg. Ho skriv: «Det fine med desse oppgåvene dine, er at ein får repetert boksoga, og finne forfattarar ein ikkje har visst om. Nå har eg lese i bind 10 i Verdens litteraturhistorie om forfattaren Robert Musil (mus og sil), ’Forvirring og egenskapsløshet’, heiter kapitlet. Han har skrive Drei Frauen, på norsk Tre kvinner, der eg meiner vekas sitat er å finne. Ei satirisk skildring av Wien og dei sosiale forholda der på 1900-talet, då ’det habsburgske monarkiet lå i sine siste trekninger’. Eg les vidare at austerriksk litteratur var forboden under krigen. Kva kunne vere grunnen til det? Musil døydde lutfattig og landflyktig, men er no anerkjent som ein fornyar av vår tids romanlitteratur.»
Desse sat ikkje stille som mus, men sende meg rett svar på oppgåve 1343: Skeisebibliotekaren i LASK, Jon Grepstad, John Olav Johnsen, Ellen Lian, Per Trygve Karstensen, Jacob Bull-Berg, Per Skjæveland, Laurits Killingbergtrø, Olav Holten, Vigdis Hegna Myrvang, Inger Anne Hammervoll, Else Bovim, Sjur Joakim Fretheim, Torleiv Kløve, Gunder Runde, Olav Molven, Bjørn Myrvang, Brith Stensen, Ingebjørg Sogge, Rannveig Nordhagen, Robert Øfsti, Audun Gjengedal, Eli Winjum, Valborg Holten, Jorunn Røyset, Ragnhild Eggen, Eli Hegna, Christopher Messelt, Tor Inge Myren, Åsane bibliotek, Nils Ottesen, Truls Johan Horsberg Hoff, Marit Lindberg, Else Gjesdahl Sørensen, Jan Alfred Sørensen, Ingvar Engen, Inger Margrethe Berge, Petter Kristensen, Fritjof Lampe, Eirik Holten, Tvillingene, Folke Kjelleberg, Sissel Gunnarshaug, Olav B. Larsen, Signar Myrvang, Turid Tirevold, Bjørn Gjermundsen, Gunnar Bæra, Jorunn Øxnevad Lie, Iver Røssum og Tore Skjæveland. Bokvinnar i dag er Sjur Joakim Fretheim. Gratulerer!
Fleire innsendarar ville ikkje ta hintet der me skulle fram til sjøfisken sil for god fisk. Christopher Messelt skriv: «Denne gang klarte jeg ikke å løse resepten ved første gjennomlesning fredag kveld, hverken ut fra tekstbrokken eller ledetrådene. Men da jeg bladde gjennom avisa i går morges for å plukke opp det eventuelt oversette og repetere det leste, gav jeg den en ny sjanse. Tekstutdraget var ukjent, så jeg våget meg med ledetrådene og jobbet med gnagere: Musil? Sannelig! Men er il en sjøfisk? Nei, men det er vel sil, så her kan det synes som at medikusen har foretatt en overlappende freidighet. Eller kan det tenkes at fonetisk elastisitet og morfologisk velvillighet både kan gi oss ’mus’ og ’sild’? Dette får lingvistene og litteraturbiologene ta seg av, for på stuebordet ligger uansett Robert Musils Tre kvinner, og der går både tekstutdrag og ledetråder opp i en høyere enhet. Grunnen til at boka ligger der, er at jeg – av tynne årsaker som at døgnet er kort og lista lang – kun har kommet gjennom den første av de tre novellene. Men det må det snart bli en ordning på! Takk for grublingen – som denne gang lot seg løse på en stimulerende og gledelig måte.»
Klok på bok 1345
Nei, formålet med ungdommen var ikke lenger å kaste bort ungdommen, vente på at tiden skulle gå så man kunne trekke på seg årene som en utbrukt trøye mange hadde slitt før en. Formålet var ikke å bukke under for den forrige generasjonens feiltrinn, men å slites opp i kampen: for en ny verden, en verden av et slag verden aldri før hadde sett.
Sitatet er frå side 141 i boklækjarutgåva (2018). På originalspråket kom boka ut i 2012. Førenamnet på løysingsforfattaren finn me òg som tittel på ein roman skriven av ein norsk forfattar som fekk Nobelprisen i litteratur. Tittelen på løysingsboka er ikkje Kalenderen si avslutning. Send namn på forfattar og verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 7. juli.
Medikus Libri
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Løysingsforfattaren i dag er ein kar frå Austerrike, altso ein austerrikar. Robert Musil vart rekna som ein kritisk og rasjonell intellektuell, men det var diktinga og ikkje vitskapen han ville vie livet sitt til. Han har sjølv grunngjeve valet slik: «Til diktinga høyrer fyrst og fremst det ein ikkje veit; ærefrykta for dette. Ei ferdig verdsåskoding toler inga dikting.»
Denne gongen lyt boklækjaren ta med ein honnør til omsetjaren av løysingsboka. Det er Øystein Vidnes som har omsett boka, og det var særs velfortent at han fekk kritikarprisen for beste omsetjing i 2017. Frå talarstolen på Litteraturhuset vart det mellom anna sagt: «Vidnes viser, med sin like deler frodige og forstandige nynorske oversettelse av Tre kvinner, at tysk modernisme på nynorsk ikke bare er fullt mulig, men også kan være ytterst kledelig. Selvfølgelig kan det det!»
Det var meir enn tre kvinner som fann fram til løysinga, ei av mange var Marit Lindberg. Ho skriv: «Det fine med desse oppgåvene dine, er at ein får repetert boksoga, og finne forfattarar ein ikkje har visst om. Nå har eg lese i bind 10 i Verdens litteraturhistorie om forfattaren Robert Musil (mus og sil), ’Forvirring og egenskapsløshet’, heiter kapitlet. Han har skrive Drei Frauen, på norsk Tre kvinner, der eg meiner vekas sitat er å finne. Ei satirisk skildring av Wien og dei sosiale forholda der på 1900-talet, då ’det habsburgske monarkiet lå i sine siste trekninger’. Eg les vidare at austerriksk litteratur var forboden under krigen. Kva kunne vere grunnen til det? Musil døydde lutfattig og landflyktig, men er no anerkjent som ein fornyar av vår tids romanlitteratur.»
Desse sat ikkje stille som mus, men sende meg rett svar på oppgåve 1343: Skeisebibliotekaren i LASK, Jon Grepstad, John Olav Johnsen, Ellen Lian, Per Trygve Karstensen, Jacob Bull-Berg, Per Skjæveland, Laurits Killingbergtrø, Olav Holten, Vigdis Hegna Myrvang, Inger Anne Hammervoll, Else Bovim, Sjur Joakim Fretheim, Torleiv Kløve, Gunder Runde, Olav Molven, Bjørn Myrvang, Brith Stensen, Ingebjørg Sogge, Rannveig Nordhagen, Robert Øfsti, Audun Gjengedal, Eli Winjum, Valborg Holten, Jorunn Røyset, Ragnhild Eggen, Eli Hegna, Christopher Messelt, Tor Inge Myren, Åsane bibliotek, Nils Ottesen, Truls Johan Horsberg Hoff, Marit Lindberg, Else Gjesdahl Sørensen, Jan Alfred Sørensen, Ingvar Engen, Inger Margrethe Berge, Petter Kristensen, Fritjof Lampe, Eirik Holten, Tvillingene, Folke Kjelleberg, Sissel Gunnarshaug, Olav B. Larsen, Signar Myrvang, Turid Tirevold, Bjørn Gjermundsen, Gunnar Bæra, Jorunn Øxnevad Lie, Iver Røssum og Tore Skjæveland. Bokvinnar i dag er Sjur Joakim Fretheim. Gratulerer!
Fleire innsendarar ville ikkje ta hintet der me skulle fram til sjøfisken sil for god fisk. Christopher Messelt skriv: «Denne gang klarte jeg ikke å løse resepten ved første gjennomlesning fredag kveld, hverken ut fra tekstbrokken eller ledetrådene. Men da jeg bladde gjennom avisa i går morges for å plukke opp det eventuelt oversette og repetere det leste, gav jeg den en ny sjanse. Tekstutdraget var ukjent, så jeg våget meg med ledetrådene og jobbet med gnagere: Musil? Sannelig! Men er il en sjøfisk? Nei, men det er vel sil, så her kan det synes som at medikusen har foretatt en overlappende freidighet. Eller kan det tenkes at fonetisk elastisitet og morfologisk velvillighet både kan gi oss ’mus’ og ’sild’? Dette får lingvistene og litteraturbiologene ta seg av, for på stuebordet ligger uansett Robert Musils Tre kvinner, og der går både tekstutdrag og ledetråder opp i en høyere enhet. Grunnen til at boka ligger der, er at jeg – av tynne årsaker som at døgnet er kort og lista lang – kun har kommet gjennom den første av de tre novellene. Men det må det snart bli en ordning på! Takk for grublingen – som denne gang lot seg løse på en stimulerende og gledelig måte.»
Klok på bok 1345
Nei, formålet med ungdommen var ikke lenger å kaste bort ungdommen, vente på at tiden skulle gå så man kunne trekke på seg årene som en utbrukt trøye mange hadde slitt før en. Formålet var ikke å bukke under for den forrige generasjonens feiltrinn, men å slites opp i kampen: for en ny verden, en verden av et slag verden aldri før hadde sett.
Sitatet er frå side 141 i boklækjarutgåva (2018). På originalspråket kom boka ut i 2012. Førenamnet på løysingsforfattaren finn me òg som tittel på ein roman skriven av ein norsk forfattar som fekk Nobelprisen i litteratur. Tittelen på løysingsboka er ikkje Kalenderen si avslutning. Send namn på forfattar og verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 7. juli.
Medikus Libri
Fleire artiklar
Det kjæraste eg har? Min ser ikkje slik ut, men eg er ganske glad i han, ja.
Foto via Wikimedia Commons
Smørbutten min får du nok aldri
Ei flygande badstove skal få ny heim, sit det nokon inni alt?
Foto: Maren Bø
Badstovene tek av
Det er interessant korleis badstove inne kan vere så ut, mens badstove ute er så in.
Morgonfrisk fersking
«Ein kan kjenna seg frisk og sterk, vera åndsfrisk eller endåtil frisk som ein fisk, friskna til, verta frisk att frå sjukdomen og heilt friskmeld.»
150-årsjubilant: den austerrikske komponisten Arnold Schönberg (1874–1951).
Fredshymne
Kammerchor Stuttgart tolkar Schönbergs «illusjon for blandakor» truverdig.
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.
Foto: Sebastian Dalseide
Beckett-klassikar av godt merke
Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.