Bente Kalsnes har arbeidd med plattformer for nettdebatt i Dagbladet og i A-pressen, og er no forskar på Høgskolen i Oslo. For tida forskar ho på korleis dei politiske partia driv med moderering på Facebook-sidene sine.

- Statsministeren vart nyleg kalla «landsforrædar» på Facebook-sida si. Kva gjer hetsen og sjikanen på nett med ordskiftet vårt?

–?Når ein pushar grensene for kva ein kan tillate seg å seie, kan det normalisere ord og uttrykk som ikkje har vore tillatne i redaksjonelle medium, ein språkbruk som har vore utanfor det akseptable. Når statsministeren blir kalla «landsforrædar» er det svært drygt. Det spesielle med Facebook-sidene til politikarane, er at dei har eit redaktøransvar for kommentarfelta sine, og det er eit ansvar som både krev arbeid og kompetanse.

– Aggresjonen er ikkje berre på nett. Terskelen for å hetse eller truge folk via til dømes SMS ser ser òg ut til å ha blitt senka. Er det ein samanheng?

– Det har blitt lettare å kommunisere direkte enn før, og det er fleire kanalar å nå folk på. Dette treng ikkje i seg sjølv å senke terskelen for sjikane, og det er vanskeleg å seie kvifor folk tillet seg å sende hatmeldingar. Men det har blitt lettare å finne folk som deler synspunkta og verdsbiletet sitt. Det kan gjere at ein kjenner at eins eigne synpunkt blir meir akseptable. Og nettet har gjort det lettare å koordinere kampanjar mot folk.

– 40 prosent av politikarane på Stortinget og i regjeringa har opplevd alvorlege truslar, og tre av ti ordførarar har opplevd grove truslar og hets det siste året. Folk kan bli fordrivne frå politikken av dette?

– Og vi veit at det skjer. Mange politikarar har sagt at dei ikkje tek attval fordi dei ikkje orkar. Det kan føre til at ein rekrutterer andre politikarar som orkar å stå i det. Dette kan òg gjelde til dømes journalistar og bedriftsleiarar. Det er krevjande å risikere sjikane og hets på grunn av jobben sin. Fenomenet er ikkje nytt, men det er nok meir av det no.

– Om berre dei aller mest hardhuda orkar å stå i politikken, blir det politiske livet fattigare?

– Kanskje, men vi ser i alle fall at dette blir teke meir alvorleg enn før. Siv Jensen og Erna Solberg har oppmoda folk til å oppføre seg betre på nett, og viser at det ikkje er aksept for dette. Og mange aviser har kutta ut kommentarfelta sine, seinast var det Vårt Land som gjorde det.

– Mange trudde for 20 år sidan at nettet skulle vere ei utviding av demokratiet. Men om alle som ikkje er svært hardhuda, blir jaga ut av politikken, er det vel ei innskrenking av demokratiet?

– Kanskje, men alt i dag er det berre eit lite fåtal som har politiske verv. Og dette endrar seg med kva medium som er store. Da fjernsynet kom, vart det sagt at politikarar måtte vere tv-venlege for å fungere i rikspolitikken. Og det var tilsvarande diskusjonar da radioen kom. Kvar kommunikasjonskanal legg premissar for rekrutteringa til politikken.

– Vi har 20 års erfaring med nettdebatt no. Mange trudde dette ville gå seg til når folk vart vande med dei nye media. Men det ser ikkje heilt slik ut?

– Det var ein veldig optimisme tidleg på 2000-talet for kva internettet skulle gje oss av demokrati og politisk deltaking. Og det finst døme på at dette stemmer: Ein del folk som ikkje vart høyrde før, blir høyrde no. Men vi ser òg tydeleg dei mørke sidene. Det er lettare å drive hets og koordinerte kampanjar mot folk enn det var før.

– Er eit uredigert ordskifte dømd til å bli brutalt og sjikanøst? I så fall styrkar det ikkje trua på mennesket?

– Det som oftast skjer i uredigerte ordskifte, er at nesten ingen tek del i det heile. Så har du nokre tema som skaper svært stort engasjement og emosjonelle debattar. Der er det viktig å ha nokon som kan moderere, slette overtramp og få debatten inn på eit konstruktivt spor. Men i dag ser vi at mange medium ikkje har kommentarfelt, og dei passar meir på dei opne flatene dei har.

– Medan nettavisene no har fjerna kommentarfelta eller redigerer dei strengare, har vi fått alternative medium som resett, der tonen ofte er svært hard. Det er ikkje slutt på sjikanen?

– Nettstader som Resett tek særleg for seg tema dei meiner ikkje blir godt nok dekte av dei tradisjonelle media. Det mest særmerkte med desse nettstadene er at dei ikkje prøver å vere nøytrale, men har ein tydeleg politisk ståstad.

I Agenda Magasin tilrådde du Arne Næss sine normer for sakleg diskusjon som medisin mot forråinga av ordskiftet. Det verkar noko idealistisk?