Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Kultur

Den magiske åtinga

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Stølsvegen, som er undersolt og der snøen smeltar seint, vart åta 5. mai. 25. mai er det tydeleg skilnad. Åtinga har påskunda smeltinga med minst éin meter. 25. mai åta vi òg litt lenger nede i vegen.

Stølsvegen, som er undersolt og der snøen smeltar seint, vart åta 5. mai. 25. mai er det tydeleg skilnad. Åtinga har påskunda smeltinga med minst éin meter. 25. mai åta vi òg litt lenger nede i vegen.

Alle foto: Svein Gjerdåker

Stølsvegen, som er undersolt og der snøen smeltar seint, vart åta 5. mai. 25. mai er det tydeleg skilnad. Åtinga har påskunda smeltinga med minst éin meter. 25. mai åta vi òg litt lenger nede i vegen.

Stølsvegen, som er undersolt og der snøen smeltar seint, vart åta 5. mai. 25. mai er det tydeleg skilnad. Åtinga har påskunda smeltinga med minst éin meter. 25. mai åta vi òg litt lenger nede i vegen.

Alle foto: Svein Gjerdåker

1202
20230602
1202
20230602

Snøen ligg enno tjukk på Dag og Tid-stølen, knappe 800 meter over havet. Den planlagde buføringa 24. juni står i fare. Snøen skal ikkje berre smelta, men beitet må gro minst éi veke etter at snøen er borte, slik at Symra og dei andre kyrne får nok mat. Geitene klarer seg betre og kan eta nyutsprunge lauv.

Men vi er ikkje heilt hjelpelause. Vi har åta stølsvegen nokre stader der sola slepper dårleg til, slik at vi kjem oss til støls med den vesle mjølketanken når det er nok beite på stølstreet.

Åting, eller å mylda, er nærast som å trylla og vart brukt mykje på fjellgardar der det var snøtungt. Ein nytta mold eller oske som ein spreidde på snøen som låg på den dyrka marka. Det gjorde at snøsmeltinga kunne ta kortare tid om det var mildt og nok sol: Ein kunne framskunda smeltinga med 14 dagar.

Grunnen til at åting fungerer så godt, er enkel: Svart absorberer varme som gjer at energien frå sola vert verande i den mørke åtejorda, som deretter smeltar snøen rundt seg.

Elleve sekker med jord gjekk med. Det er eit slitsamt arbeid å spreia jord i blaut snø, men vel vert strevet. I år er det 10-årsjubileum for Dag og Tid-stølen.

Svein Gjerdåker

er stølsdreng og redaktør.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Snøen ligg enno tjukk på Dag og Tid-stølen, knappe 800 meter over havet. Den planlagde buføringa 24. juni står i fare. Snøen skal ikkje berre smelta, men beitet må gro minst éi veke etter at snøen er borte, slik at Symra og dei andre kyrne får nok mat. Geitene klarer seg betre og kan eta nyutsprunge lauv.

Men vi er ikkje heilt hjelpelause. Vi har åta stølsvegen nokre stader der sola slepper dårleg til, slik at vi kjem oss til støls med den vesle mjølketanken når det er nok beite på stølstreet.

Åting, eller å mylda, er nærast som å trylla og vart brukt mykje på fjellgardar der det var snøtungt. Ein nytta mold eller oske som ein spreidde på snøen som låg på den dyrka marka. Det gjorde at snøsmeltinga kunne ta kortare tid om det var mildt og nok sol: Ein kunne framskunda smeltinga med 14 dagar.

Grunnen til at åting fungerer så godt, er enkel: Svart absorberer varme som gjer at energien frå sola vert verande i den mørke åtejorda, som deretter smeltar snøen rundt seg.

Elleve sekker med jord gjekk med. Det er eit slitsamt arbeid å spreia jord i blaut snø, men vel vert strevet. I år er det 10-årsjubileum for Dag og Tid-stølen.

Svein Gjerdåker

er stølsdreng og redaktør.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen
Forfattar og siviløkonom Martin Bech Holte har vore både forskar i samfunnsøkonomi og leiar i næringslivet.

Forfattar og siviløkonom Martin Bech Holte har vore både forskar i samfunnsøkonomi og leiar i næringslivet.

Foto: Agnete Brun

BokMeldingar

Når rikdom blir eit problem

Martin Bech Holte kjem med ein diskutabel analyse og friske fråspark i Landet som ble for rikt.

Gjermund BakkeliHaga
Forfattar og siviløkonom Martin Bech Holte har vore både forskar i samfunnsøkonomi og leiar i næringslivet.

Forfattar og siviløkonom Martin Bech Holte har vore både forskar i samfunnsøkonomi og leiar i næringslivet.

Foto: Agnete Brun

BokMeldingar

Når rikdom blir eit problem

Martin Bech Holte kjem med ein diskutabel analyse og friske fråspark i Landet som ble for rikt.

Gjermund BakkeliHaga

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis