Foto: Kåre Halse / Wikipedia
Dette diktet blei skrive for seksti år sidan og stod på trykk i boka Marimesse, debutboka til Astrid Krog Halse (1914–2007), utgjeven på Noregs Boklag i 1961.
Ein tittel som «Vegen åt deg» ber mest bod om å vere ei varm kjærleikserklæring, men ikkje her. Det er eit mørkt drag over diktet som ikkje lèt seg så lett vifte vekk. Råka finst nok ikkje berre i naturen, det er òg andre krefter som trekker og trugar. Dei sterke motstridande kjenslene er med heile vegen.
Dikta i den første samlinga blei til medan ho vaska golv, har ho sagt i eit intervju. Dette var ein moden debutant som nok hadde bore på eitkvart før ho skreiv det ned som dikt på trøndersk meldalsdialekt.
Når ein diktar slik i hugen før ein skriv ned, er rim og gjentakingar viktige verktøy, noko som òg gir godt grunnlag for tonesetting.
Fleire av dikta til Astrid Krog Halse er blitt tonesette av ulike musikarar, og mest kjend er nok folkrockgruppa Gåte, som nådde eit stort publikum tidleg på 2000-talet. I desse dagar er Gåte faktisk ute med eit nytt album, Nord, der dei har sett melodi til endå eit av dikta til Halse, «Sjåaren» (frå Gull over gråstein, 1966), med klar økokritisk valør.
I desse tider kan ein få trong til meir oppløftande ord. I så fall vil eg tilrå det flotte, om enn fromme diktet «Advent», også frå debutsamlinga: «Adventskransen, gammelklokka minner om at dåggån går/ og at onnor tid ska kåmmå, onnor tid åt verda vår.»
Cathrine Strøm
Vegen åt deg –
I kveld går eg dit som eg ikkje skal.
Lyt verme meg no, for natta er kald.
Vegen åt deg går på islagte tjønn.
Eg rissar han opp med blinkande jønn!
Skrik det i berja? Råka er farleg!
Lét det i snara? Trø varleg – varleg –
To er mitt fylgje, dei tek meg i hand.
Ein dreg mot råkar, den ander mot land.
To hend’ held mine, den eine er kald.
Eg gje meg livet og dauden i vald –
Ljøs brinn i glasa. Du ventar meg, du.
Eg er halvveges koma og kan ikkje snu –.
Astrid Krog Halse
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dette diktet blei skrive for seksti år sidan og stod på trykk i boka Marimesse, debutboka til Astrid Krog Halse (1914–2007), utgjeven på Noregs Boklag i 1961.
Ein tittel som «Vegen åt deg» ber mest bod om å vere ei varm kjærleikserklæring, men ikkje her. Det er eit mørkt drag over diktet som ikkje lèt seg så lett vifte vekk. Råka finst nok ikkje berre i naturen, det er òg andre krefter som trekker og trugar. Dei sterke motstridande kjenslene er med heile vegen.
Dikta i den første samlinga blei til medan ho vaska golv, har ho sagt i eit intervju. Dette var ein moden debutant som nok hadde bore på eitkvart før ho skreiv det ned som dikt på trøndersk meldalsdialekt.
Når ein diktar slik i hugen før ein skriv ned, er rim og gjentakingar viktige verktøy, noko som òg gir godt grunnlag for tonesetting.
Fleire av dikta til Astrid Krog Halse er blitt tonesette av ulike musikarar, og mest kjend er nok folkrockgruppa Gåte, som nådde eit stort publikum tidleg på 2000-talet. I desse dagar er Gåte faktisk ute med eit nytt album, Nord, der dei har sett melodi til endå eit av dikta til Halse, «Sjåaren» (frå Gull over gråstein, 1966), med klar økokritisk valør.
I desse tider kan ein få trong til meir oppløftande ord. I så fall vil eg tilrå det flotte, om enn fromme diktet «Advent», også frå debutsamlinga: «Adventskransen, gammelklokka minner om at dåggån går/ og at onnor tid ska kåmmå, onnor tid åt verda vår.»
Cathrine Strøm
Vegen åt deg –
I kveld går eg dit som eg ikkje skal.
Lyt verme meg no, for natta er kald.
Vegen åt deg går på islagte tjønn.
Eg rissar han opp med blinkande jønn!
Skrik det i berja? Råka er farleg!
Lét det i snara? Trø varleg – varleg –
To er mitt fylgje, dei tek meg i hand.
Ein dreg mot råkar, den ander mot land.
To hend’ held mine, den eine er kald.
Eg gje meg livet og dauden i vald –
Ljøs brinn i glasa. Du ventar meg, du.
Eg er halvveges koma og kan ikkje snu –.
Astrid Krog Halse
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.