Foto: Ukjend / NTB
Erling Kittelsen (f. 1946) har vore forfattar, omsettar og bidragsytar på så mange verk sidan debuten i 1970 at det vel snart nærmar seg tresifra. Alt i 1992 skreiv Einar Økland om dei (den gong) 18 bøkene: «[d]ei har grodd ihop til eitt litterært verk. Endå det er eit kunstprodukt, eit intellektuelt arbeid, har det preg av å vere eit naturfenomen. Slik gjer det også sterkast inntrykk. Slik får det ein verknad.»
Det er òg eit organisk preg over dikta til Kittelsen, i korleis dei veks fram og spring over sidene, der tematikken ofte får vikle seg ut som ei slyngplante. Men ikkje minst er språket levande og fullt av forgreiningar: Takk vere «mitt vesle språk», som «gir slyngen». Eit språk som får ein til å ville strekke eller kaste seg utover? I omsettinga til den svenske poeten Ulf Eriksson heiter det «velsignat vare mitt lilla språk/ som bringar fram slungan». Omsettingar har ein tendens til å gjere språket klårare. Men er det dit Kittelsen vil?
Utover i diktet ramler den språklege bygningen meir eller mindre saman, trass i at det er vegger overalt, og trass i at ein påle blir slått ned for kvar mil i «åndens ørken». Men heller enn at språkoppsmuldringa vitnar om eit språkleg og kulturelt nederlag, er det vel eit teikn på at det vesle språket – poesien – faktisk kan bere fridomen og toleransen for det som ikkje er beint fram enkelt.
Dei 48 dikta i samlinga med den vesle, omfattande tittelen i, har alle ei kopling til Bachs 48 preludium og fugar, får vi vite i etterordet.
Men det sentrale spørsmålet i diktet, er korleis vinne den umoglege kampen for «det freden skjuler», for den audmjuke og tolerante sameksistensen på tvers av motsetnader..
I eit intervju på Nypoesi.net i 2003 sa Erling Kittelsen noko eg aldri har gløymt. Om kva rolle poesien, eller kulturen, kan spele i konfliktar, i politikken. At dei som støyter saman, må dukke ned i noko anna i seg sjølv for å kunne sjå den andre. Om båe partar blei tvinga til å snakke om ei konkret personleg eller kunstnarleg røynsle, «[s]å kanskje de plutselig begynner å famle med de samme tingene og de samme stedene og de samme fargene og alt.»
Kan hende tør dei å trå over på ein annan banehalvdel.
Cathrine Strøm
til
Glemselen i verdensspråket
som venter å finne alle på sin banehalvdel
velsignet mitt vesle språk
som gir slyngen
Etter krigen, hvor går vegen
hvordan får vi ut det freden skjuler
uten å gå til en ny krig
En påle slås ned for hver mil
i åndens ørken, en tone under stakkato bærer
presses, vet ikke dørkarmen, før den ramler
ut i en salme ord for ord
svær plass, vegger overalt
aldri fullt, renner over
Erling Kittelsen
Frå i (1995)
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Erling Kittelsen (f. 1946) har vore forfattar, omsettar og bidragsytar på så mange verk sidan debuten i 1970 at det vel snart nærmar seg tresifra. Alt i 1992 skreiv Einar Økland om dei (den gong) 18 bøkene: «[d]ei har grodd ihop til eitt litterært verk. Endå det er eit kunstprodukt, eit intellektuelt arbeid, har det preg av å vere eit naturfenomen. Slik gjer det også sterkast inntrykk. Slik får det ein verknad.»
Det er òg eit organisk preg over dikta til Kittelsen, i korleis dei veks fram og spring over sidene, der tematikken ofte får vikle seg ut som ei slyngplante. Men ikkje minst er språket levande og fullt av forgreiningar: Takk vere «mitt vesle språk», som «gir slyngen». Eit språk som får ein til å ville strekke eller kaste seg utover? I omsettinga til den svenske poeten Ulf Eriksson heiter det «velsignat vare mitt lilla språk/ som bringar fram slungan». Omsettingar har ein tendens til å gjere språket klårare. Men er det dit Kittelsen vil?
Utover i diktet ramler den språklege bygningen meir eller mindre saman, trass i at det er vegger overalt, og trass i at ein påle blir slått ned for kvar mil i «åndens ørken». Men heller enn at språkoppsmuldringa vitnar om eit språkleg og kulturelt nederlag, er det vel eit teikn på at det vesle språket – poesien – faktisk kan bere fridomen og toleransen for det som ikkje er beint fram enkelt.
Dei 48 dikta i samlinga med den vesle, omfattande tittelen i, har alle ei kopling til Bachs 48 preludium og fugar, får vi vite i etterordet.
Men det sentrale spørsmålet i diktet, er korleis vinne den umoglege kampen for «det freden skjuler», for den audmjuke og tolerante sameksistensen på tvers av motsetnader..
I eit intervju på Nypoesi.net i 2003 sa Erling Kittelsen noko eg aldri har gløymt. Om kva rolle poesien, eller kulturen, kan spele i konfliktar, i politikken. At dei som støyter saman, må dukke ned i noko anna i seg sjølv for å kunne sjå den andre. Om båe partar blei tvinga til å snakke om ei konkret personleg eller kunstnarleg røynsle, «[s]å kanskje de plutselig begynner å famle med de samme tingene og de samme stedene og de samme fargene og alt.»
Kan hende tør dei å trå over på ein annan banehalvdel.
Cathrine Strøm
til
Glemselen i verdensspråket
som venter å finne alle på sin banehalvdel
velsignet mitt vesle språk
som gir slyngen
Etter krigen, hvor går vegen
hvordan får vi ut det freden skjuler
uten å gå til en ny krig
En påle slås ned for hver mil
i åndens ørken, en tone under stakkato bærer
presses, vet ikke dørkarmen, før den ramler
ut i en salme ord for ord
svær plass, vegger overalt
aldri fullt, renner over
Erling Kittelsen
Frå i (1995)
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.