Foto: Gyldendal
Vi lever i eit Hofmo-år. 100 år er gått sidan Gunvor Hofmo vart fødd – 26 år sidan ho døydde. Hennar 700 Samlede dikt i dei bøkene ho gav ut, er vortne til 1100 når hennar Etterlatte dikt vert rekna med – dessutan finst 250 sider med tekst i det bandet som heiter Prosa, med noveller, artiklar, brev, dagboknotat og anna.
Hofmos tema var tungt: lidinga i det 20. hundreåret, nazismens ufattelege vondskap: «Gud, hvis du ennå ser:/ det er ingen hverdag mer.» Ho insisterte på å minne om dei vilkåra som rår, den døden ho såg overalt: «Vi som er viet til mørke, til stillhet og Gud.»
Noko som mange kanskje ikkje har fått med seg, er at Gunvor Hofmo også skreiv om kvardagen, like levande som om lidinga. Difor diktet om katten Mascot, frå den tida Hofmo budde på Sørlandet, i Staubø utanfor Tvedestrand, i eit hus ho fekk leige billig av ei klasseveninne. Staden delte ho med poesikollegaen Astrid Tollefsen, i åra 1951–1953.
Gunvor skriv til Tarjei Vesaas: «Etter omstendighetene har en det ikke så verst her, naturen er jo der, havet og heiene. Og lille raggepus Mascot, som gjør tilværelsen litt enklere for en.»
Diktet står i samlinga Gi meg til berget (1984), som også går i dialog med Nebukadnesar, Shakespeare, Väinämöinen, Mandelstam, og Bibelens Jeremias og Esekiel. Men katten Mascot er den som kjem diktaren heilt nær, når han legg seg som ein pels over hovudet hennar om natta – Gunvor som var så redd for å liggje åleine (seier ho sjølv, ein annan stad).
Jan Erik Vold
Mascot, min katt, in memoriam
Som en adstadig frøken
vugget du på stien
opp fra huset
Din nysgjerrighet var
som en jomfrus over kaffekoppen
som snakker om alt
som kanskje er til
og kanskje ikke.
Og lyngen på bergnabbene
var dine sladresøstre
og heien var deres
ånds arena.
Men om natten lå
en pels over mitt hode
som en salig tornekrone
Gunvor Hofmo
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Vi lever i eit Hofmo-år. 100 år er gått sidan Gunvor Hofmo vart fødd – 26 år sidan ho døydde. Hennar 700 Samlede dikt i dei bøkene ho gav ut, er vortne til 1100 når hennar Etterlatte dikt vert rekna med – dessutan finst 250 sider med tekst i det bandet som heiter Prosa, med noveller, artiklar, brev, dagboknotat og anna.
Hofmos tema var tungt: lidinga i det 20. hundreåret, nazismens ufattelege vondskap: «Gud, hvis du ennå ser:/ det er ingen hverdag mer.» Ho insisterte på å minne om dei vilkåra som rår, den døden ho såg overalt: «Vi som er viet til mørke, til stillhet og Gud.»
Noko som mange kanskje ikkje har fått med seg, er at Gunvor Hofmo også skreiv om kvardagen, like levande som om lidinga. Difor diktet om katten Mascot, frå den tida Hofmo budde på Sørlandet, i Staubø utanfor Tvedestrand, i eit hus ho fekk leige billig av ei klasseveninne. Staden delte ho med poesikollegaen Astrid Tollefsen, i åra 1951–1953.
Gunvor skriv til Tarjei Vesaas: «Etter omstendighetene har en det ikke så verst her, naturen er jo der, havet og heiene. Og lille raggepus Mascot, som gjør tilværelsen litt enklere for en.»
Diktet står i samlinga Gi meg til berget (1984), som også går i dialog med Nebukadnesar, Shakespeare, Väinämöinen, Mandelstam, og Bibelens Jeremias og Esekiel. Men katten Mascot er den som kjem diktaren heilt nær, når han legg seg som ein pels over hovudet hennar om natta – Gunvor som var så redd for å liggje åleine (seier ho sjølv, ein annan stad).
Jan Erik Vold
Mascot, min katt, in memoriam
Som en adstadig frøken
vugget du på stien
opp fra huset
Din nysgjerrighet var
som en jomfrus over kaffekoppen
som snakker om alt
som kanskje er til
og kanskje ikke.
Og lyngen på bergnabbene
var dine sladresøstre
og heien var deres
ånds arena.
Men om natten lå
en pels over mitt hode
som en salig tornekrone
Gunvor Hofmo
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.