Helga Guren gjorde inntrykk då ho spelte djevelen i stykket Sonny på Rogaland Teater i 2012. Sidan har ho vore med i fleire andre stykke, mellom anna som Nora i Et dukkehjem. I februar er eit av Henrik Ibsens andre kjente skodespel, Hedda Gabler, også å sjå på teateret, med Guren i rolla. Begge framsyningane har tatt historia inn i det 21. hundreåret.

– Det er inspirerande å få høve til å utvikle eit kunstnarisk samarbeid i ein ny tekst, men frå same dramatikar. Hedda har lenge stått for meg som ei tiltalande, fråstøytande og mystisk rolle, og eg liker å forstå, forsvare og elske henne, på godt og vondt.

– Kvifor er Hedda Gabler ein så stor og gåtefull rollefigur, trur du?

– Verdspremieren på Hedda Gabler var i München 31. januar 1891. Ibsen var sjølv til stades på premieren, som ikkje var særleg vellykka. Kritikarane meinte at Hedda var eit sant uhyre kledd som kvinne, som eit uhyggeleg fantasifoster frå Ibsens hand. I sine eigne notat skreiv Ibsen at det fanst ein djup poesi i hennar indre. Eg trur det gåtefulle i karakteren er korleis ho oppfører seg, både mot seg sjølv om mot andre: Ho handlar kanskje ut frå eit mørke og mangel på evne til å elske. Gabler kan bli oppfatta som kynisk og med liten empati, men samstundes har ho evna til å drøyme. Det er umogleg å vere likegyldig til henne.

– Du skulle eigentleg bli musikar: Du meistrar både fiolin, harpe, hardingfele og song. Rogalands Avis kalla deg eit multitalent. Kvifor vart du skodespelar? Og korleis har det musikalske talentet påverka deg som skodespelar?

– Eg har alltid vore fascinert av teateret, men møtte det først som 17-åring. Det vart kjærleik ved første blikk og ingen veg tilbake. Eg jobbar framleis som musikar og songar og opplever at musikk og teater både utfyller kvarandre og har kontrastar. For meg kan det bidra til ei større kunstnarisk forståing.

– Mange har sett deg i filmen Rosemari, ein film som gav deg prisen for beste kvinnelege birolle. Kva skil teaterroller frå filmroller?

– I teateret er ein saman med publikum der og då. Ein inngår ein kontrakt saman om at dette er ein røyndom vi latar som finst, samstundes med at det jo er ein røyndom der. Vi er menneske bak, framfor og på scena, som deler nokre timar på same stad og til same tid. Målet er å møtast i dette, både for skodespelar og for publikummar skal det gje ei kjensle av å oppleve «for første gong». På film jobbar ein meir detaljert og i kortare intervall. I tillegg treng skodespelaren teknisk hugs, forståing av kameravinklar og utsnitt. I teater jobbar ein dessutan med ei lineær forteljing, mens i film er ting sjeldan kronologisk.

– Henrik Ibsen skreiv Hedda Gabler i 1890. I ettertid har det blitt framført både som ballett, film og teater. Kva er nytt med akkurat denne versjonen?

– Hedda Gabler er ein klassikar på grunn av dei tidlause problemstillingane rundt det å vere menneske. Vi i ensemblet og det kunstnariske teamet leitar etter kva som gir gjenklang hos oss, kva vi synest er viktig å formidle, og korleis vi vil formidle dette vidare til publikum. Hedda Gabler er kanskje ein av Ibsens mest provoserande rollefigurar, særleg sett i lys av si tid. Samstundes rører Gabler ved noko sentralt menneskeleg, og ho utfordrar folk den dag i dag.

Elise Løvereide