Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Kultur
Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen

Foto: Hugo Wickman / Nasjonalbiblioteket / Wikipedia

Foto: Hugo Wickman / Nasjonalbiblioteket / Wikipedia

2812
20180706

Tømmer

Det er godt det finnes tømmer ennå i verden

og velteplasser nok

ennå.

For det er en stor fred i tømmeret

og et stort lys i det

som kan skinne langt inn i kveldene

om sommeren.

Det er god trøst i bråterøk

og i god kvae som trenger ut i store perler

dypt inni skogene.

Lukten av tømmer minner om søt valmue og korn.

Det er godt det lyser av tømmer nok på moene ennå

ved Ångermanelven og Deep Creek, Columbia,

som en søle efter solstrålene

rundt om i verden, en sovende styrke på jorden, en hemmelig kraft

som skal vare i slektledd, nesten som jern.

Det har brødets farve og kvinnekroppens

og den skinnende viljen i sig som kanskje kommer av

stor kjærlighet.

For tømmeret er en del av den store våren i verden.

Det kommer fra kilder som ødeleggeren ennå ikke har nådd.

– – –

Det er de store elvene som tar sig av det.

Er det en elskov mellem treets kraft og vannets?

De fører det sakte rundt store nes i en stille rytme

som minner om dans.

– – –

Det er disse ting stjernehimmelen er satt over:

De dødes ensomhet, ungdommens mot og tømmer

som føres langsomt avsted på store elver.

Rolf Jacobsen

2812
20180706

Tømmer

Det er godt det finnes tømmer ennå i verden

og velteplasser nok

ennå.

For det er en stor fred i tømmeret

og et stort lys i det

som kan skinne langt inn i kveldene

om sommeren.

Det er god trøst i bråterøk

og i god kvae som trenger ut i store perler

dypt inni skogene.

Lukten av tømmer minner om søt valmue og korn.

Det er godt det lyser av tømmer nok på moene ennå

ved Ångermanelven og Deep Creek, Columbia,

som en søle efter solstrålene

rundt om i verden, en sovende styrke på jorden, en hemmelig kraft

som skal vare i slektledd, nesten som jern.

Det har brødets farve og kvinnekroppens

og den skinnende viljen i sig som kanskje kommer av

stor kjærlighet.

For tømmeret er en del av den store våren i verden.

Det kommer fra kilder som ødeleggeren ennå ikke har nådd.

– – –

Det er de store elvene som tar sig av det.

Er det en elskov mellem treets kraft og vannets?

De fører det sakte rundt store nes i en stille rytme

som minner om dans.

– – –

Det er disse ting stjernehimmelen er satt over:

De dødes ensomhet, ungdommens mot og tømmer

som føres langsomt avsted på store elver.

Rolf Jacobsen

Kan ein god diktar skriva ei dårleg diktline? Vel, vi har Bjørnson, som skreiv: «Og fjellene selv ropte langt hurra.» Og Gunvor Hofmo, som opna eit Afrika-dikt med: «Zambia, du med tigre/ mellom flodene». Ein kritikar peika på at det ikkje finst tigrar i Afrika.

Kva med Rolf Jacobsen? I diktet «Gummi» frå 1935 nemner han eit bildekk som set avtrykk i landevegssanden, med bokstaven K for «Kelly». Etter krigen, då dekkfirmaet Kelly ikkje lenger finst, rettar han teksten til bokstaven G for «Goodyear». Vert diktet meir tilgjengeleg av den grunn?

Diktet denne veka, «Tømmer» frå 1954, er eitt av dei mest kjende og populære dikta til Jacobsen. Her finst éi line som skurrar i mine øyre og i øyra til sume andre.

Eg trudde lenge det var ein trykkfeil i strofe 3, line 3 ­– at det skulle vera: «som en søile efter solstrålene», slik det stod i pocketutgåva av Samlede dikt frå 1973. Men denne diktendringa er seinare oppheva. Det skal stå «søle». Jacobsen les det, på LP-plata Til Jorden, med Egil Kapstad, i 1978, men med eit tillegg: «som en slags søle...».

Søyle var lett å tenkja, om ein såg på tømmeret vertikalt. Men søle kan ikkje vera vertikal. Søle er noko som ligg på bakken, horisontalt. Då må det vera velteplassar for tømmer diktet spelar på – eller barkeplasser, som han les på plata ­– eit ope felt der stokkane er stabla i lunnar, og ligg helst tørt. Søle er vått. Diktperspektivet er globalt («rundt om i verden»), frå Norrbotten i Sverige til British Columbia i Canada.

Ordet søle er eit uheldig val. I diktsamanhengen må det forståast abstrakt: restar, synlege prov. Å lesa «som en slags søle» kunne tyda på at diktaren òg ana uråd. Eller er det barken som ligg som søle?

Jan Erik Vold

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Kan ein god diktar skriva ei dårleg diktline? Vel, vi har Bjørnson, som skreiv: «Og fjellene selv ropte langt hurra.» Og Gunvor Hofmo, som opna eit Afrika-dikt med: «Zambia, du med tigre/ mellom flodene». Ein kritikar peika på at det ikkje finst tigrar i Afrika.

Kva med Rolf Jacobsen? I diktet «Gummi» frå 1935 nemner han eit bildekk som set avtrykk i landevegssanden, med bokstaven K for «Kelly». Etter krigen, då dekkfirmaet Kelly ikkje lenger finst, rettar han teksten til bokstaven G for «Goodyear». Vert diktet meir tilgjengeleg av den grunn?

Diktet denne veka, «Tømmer» frå 1954, er eitt av dei mest kjende og populære dikta til Jacobsen. Her finst éi line som skurrar i mine øyre og i øyra til sume andre.

Eg trudde lenge det var ein trykkfeil i strofe 3, line 3 ­– at det skulle vera: «som en søile efter solstrålene», slik det stod i pocketutgåva av Samlede dikt frå 1973. Men denne diktendringa er seinare oppheva. Det skal stå «søle». Jacobsen les det, på LP-plata Til Jorden, med Egil Kapstad, i 1978, men med eit tillegg: «som en slags søle...».

Søyle var lett å tenkja, om ein såg på tømmeret vertikalt. Men søle kan ikkje vera vertikal. Søle er noko som ligg på bakken, horisontalt. Då må det vera velteplassar for tømmer diktet spelar på – eller barkeplasser, som han les på plata ­– eit ope felt der stokkane er stabla i lunnar, og ligg helst tørt. Søle er vått. Diktperspektivet er globalt («rundt om i verden»), frå Norrbotten i Sverige til British Columbia i Canada.

Ordet søle er eit uheldig val. I diktsamanhengen må det forståast abstrakt: restar, synlege prov. Å lesa «som en slags søle» kunne tyda på at diktaren òg ana uråd. Eller er det barken som ligg som søle?

Jan Erik Vold

Emneknaggar

Fleire artiklar

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim
Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim
Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Alle foto: Svein Gjerdåker

ReportasjeFeature
Svein Gjerdåker

Soga om stølspurka

Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.

Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.

Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.

Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB

Meldingar
DagTuastad

Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza

Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.

Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.

Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.

Foto: Aurel Obreja / AP / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

Moldova i skvis

Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Skjermdump

Samfunn

Nyhende ifølgje TikTok

Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.

Christiane Jordheim Larsen
Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Skjermdump

Samfunn

Nyhende ifølgje TikTok

Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.

Christiane Jordheim Larsen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis