Foto: Torgrim Melhuus
Nokre dikt les ein best med øyra. Ja, med kroppen og sansane heller enn med den delen av hjernen som berre forstår seg på beinvegs prosa. Dette er noko alle barn klarer utan problem; dei får nonsens-rim til frukost og bånsullar til kvelds og set pris på lydane, rytmane og fridomen i språket. Så veks vi til og vil korkje ha tull eller trall, i alle fall ikkje i bøkene. Vi er redde for ikkje å forstå. Derfor held mange seg borte frå poesien. For der er det visst fare for at ein ikkje forstår alt frå a til å.
Dei som tvert om liker å nærme seg poesien, veit at han ofte gir stort rom for lesaren (og lyttaren) til å møte diktet på sitt vis. Og det er store sjansar for at ein kan finne noko som taler til andre sansar enn den reint kognitive evna.
I møte med diktsamlinga Um sakne springe blome av Catherine Blaavinge Bjørnevog frå 2016 kan ein med fordel ha låge skuldrer og ope sinn. Bjørnevog har skrive boka på eit særeige, sjølvskapt språk som ber i seg spor frå gamle målformer og dialektar, og som har eit bølgjande, rytmisk driv. Dei som har høyrt Bjørnevog lese opp, seier at dei er fjetra, men vi som berre har teksten, får ty til (indre) høgtlesing, for då blir orda meir til å kjenne att.
Når ein så lèt seg føre av dette språket, kjem ein snart inn i eit mørkt univers der trolldom eller tragisk lagnad får ei kvinne til å lengte så etter mannen som er forsvunnen, at ho ofrar borna – til naturen – i ein fåfengt freistnad på å få mannen attende. Mytiske arketypar møter djupt menneskelege kvalar i ei form som verkar ny og gammal på same tid.
Bjørnevog har fortalt at språket og rytmen kom til henne som i ein draum, og at historia og teksten følgde etter. Med denne utgivinga fekk bokheimen eit av ikkje altfor mange tilskot av verkeleg språkleg nyskaping, og vi lesarar fekk øyra opp for ein lyrikar som skreiv på heilt eige vis. Kan det vere lov å håpe på ei ny bok frå Bjørnevog?
Cathrine Strøm
Ke deu sjå me?
Nei
E ligg her
Kor
E ligg undre her
E ke inkje sjå ti
Meist deu ke høyra me?
Ja E høyre Heiletida ke e høyre ti
Catherine Blaavinge Bjørnevog
Frå Um sakne springe blome
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Nokre dikt les ein best med øyra. Ja, med kroppen og sansane heller enn med den delen av hjernen som berre forstår seg på beinvegs prosa. Dette er noko alle barn klarer utan problem; dei får nonsens-rim til frukost og bånsullar til kvelds og set pris på lydane, rytmane og fridomen i språket. Så veks vi til og vil korkje ha tull eller trall, i alle fall ikkje i bøkene. Vi er redde for ikkje å forstå. Derfor held mange seg borte frå poesien. For der er det visst fare for at ein ikkje forstår alt frå a til å.
Dei som tvert om liker å nærme seg poesien, veit at han ofte gir stort rom for lesaren (og lyttaren) til å møte diktet på sitt vis. Og det er store sjansar for at ein kan finne noko som taler til andre sansar enn den reint kognitive evna.
I møte med diktsamlinga Um sakne springe blome av Catherine Blaavinge Bjørnevog frå 2016 kan ein med fordel ha låge skuldrer og ope sinn. Bjørnevog har skrive boka på eit særeige, sjølvskapt språk som ber i seg spor frå gamle målformer og dialektar, og som har eit bølgjande, rytmisk driv. Dei som har høyrt Bjørnevog lese opp, seier at dei er fjetra, men vi som berre har teksten, får ty til (indre) høgtlesing, for då blir orda meir til å kjenne att.
Når ein så lèt seg føre av dette språket, kjem ein snart inn i eit mørkt univers der trolldom eller tragisk lagnad får ei kvinne til å lengte så etter mannen som er forsvunnen, at ho ofrar borna – til naturen – i ein fåfengt freistnad på å få mannen attende. Mytiske arketypar møter djupt menneskelege kvalar i ei form som verkar ny og gammal på same tid.
Bjørnevog har fortalt at språket og rytmen kom til henne som i ein draum, og at historia og teksten følgde etter. Med denne utgivinga fekk bokheimen eit av ikkje altfor mange tilskot av verkeleg språkleg nyskaping, og vi lesarar fekk øyra opp for ein lyrikar som skreiv på heilt eige vis. Kan det vere lov å håpe på ei ny bok frå Bjørnevog?
Cathrine Strøm
Ke deu sjå me?
Nei
E ligg her
Kor
E ligg undre her
E ke inkje sjå ti
Meist deu ke høyra me?
Ja E høyre Heiletida ke e høyre ti
Catherine Blaavinge Bjørnevog
Frå Um sakne springe blome
Fleire artiklar
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.
Foto: Sebastian Dalseide
Beckett-klassikar av godt merke
Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.
Ingrid Storholmen har teke utgangspunkt i eit stort datamateriale om folkehelsa i Nord-Trøndelag.
Foto: Merete Haseth
Våren over mannalivet
Ingrid Storholmen gjer tørre helsedata om til levande liv i Bloddråpetall.
Takumi (Hitoshi Omika) og dottera Hana (Ryo Nishikawa) lever eit roleg liv på bygda, som no kan få ein «glampingplass».
Foto: Another World Entertainment
Djevelen i detaljane
By mot land er eit sentralt tema i endå ein framifrå film av Ryusuke Hamaguchi.
Finaste finnbiffen med grøne erter, potet og tyting.
Foto: Dagfinn Nordbø
Finaste finnbiffen
«Seier eg at eg skal invitere på finnbiff, blir folk berre glade. Dei veit at dei skal få smake noko av det beste landet vårt har å by på av ingrediensar, med reinkjøt som helten.»
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.