Åselill Sæthre dukka ned i kabaret- og revyhistoria, og fann noko ho ikkje kunne late liggje nedstøva.
Åselill Sæthre er musikklærar og musikar.
Foto: Mone Celin Skrede
– Det var som om eg hadde gått glipp av noko, seier jazzvokalist, tekstforfattar og komponist Åselill Sæthre.
I dag kjem første singel frå Sanger for katten, som kjem 25. august. Sæthre debuterte med Krumkakesanger i 2013, og i 2015 fekk ho Statens kunstnerstipends diversestipend for nyutdanna kunstnarar.
I heimbygda Siljan i Telemark fann ho songgleda i kyrkjekoret. Kulturskulen starta ikkje opp før ho var ungdomsskuleelev.
– Eg var ein slik unge som berre tok til å synge ein dag, og så fall det naturleg, seier ho.
Nora Brochstedts låt «Hvorfor kysser alle Solveig» leia Sæthre inn på Chat Noir. Så studerte ho Lalla Carlsen, songarinne i ensemblet då Bokken Lasson starta teateret. Det vart ein mastergrad i norsk kabaret- og revymusikk.
– Den mest kjende visa på plata er «Norge i rødt, hvitt og blått», men det er ikkje ei kabaretvise?
– Har du ikkje høyrt Chat Noir-historia? Lalla Carlsen, som var Noregs store stjerne på kabaretscenen på den tida, song visa under 17. mai-feiringa i 1945. Visa var forboden under krigen, men vart omskriven og fekk tittelen vi kjenner i dag. Ein av publikumarane skal ha hamna i ein slik ekstase over det nyleg frie Noreg at han åt programmet sitt, bit for bit. Sanger for katten er ei blanding av kabaret- og revyviser, mange av dei frå før revyen fanst i Noreg. Eg har nytta eit utval låtar som framleis er relevante, og måtte finne ut om nett eg kunne fortelje dei. Eg har ikkje sett revyane, og har ikkje kunnskapen om korleis dei var den gongen. Visene står åleine, men eg trur dei toler det.
– Du har intervjua folk som har eit personleg forhold til låtane: visesongar Kari Svendsen, barnebarnet til artisten Kari Diesen, og skodespelarane Tom Sterri og Bentine Holm er nokre av dei. Var dei redde du skulle feiltolke låtane? Og var du redd dei personlege tolkingane skulle gjere at di eiga tolking forsvann?
– Om dei var redde for det, sa dei det ikkje til meg, seier ho og ler.
– Men Tom Sterri bad meg gjere det på min måte. Det var både skremmande og herleg. Eg har lånt låtane med stor respekt. Sjangeren var ny for meg, og eg har gjort store grep i musikken. Ein er ikkje van med å høyre «Norge i rødt hvitt og blått» som ballade. Men eg har forsøkt å framheve det som alt er der. Eg lærte mykje om å fortelje, for revyen handlar om å fortelje historier.
– Plata er «uforbeholdent renvasket for jantelov», står det i omtalen?
– Ja, eg har gjort slik eg ville. Eg har gått på med dødsforakt, og tenkt lite på kva folk tykkjer. Eg skal heller ta angsten etterpå. Men eg håpar sjølvsagt at dette skal gje meining for nokon. Eg trur mange musikarar skriv, syng og skaper fordi dei må. Det er eit grunnleggjande behov. Slik er det for meg òg.
– Kvifor trur du revymusikken er i ferd med å støve bort?
– Eg trur revyen lid under eit mindreverdskompleks; han skulle ikkje framsnakkast. Dei fleste veit ikkje kven Lalla Carlsen var, og få har høyrt dei fantastiske arrangementa til Egil Monn Iversen. Eg brenn for å løfte fram nedstøva musikk, og mange av tekstane på plata var det ikkje råd å finne att. Nokre av dei fekk ny melodi, og måtte nesten skapast på nytt. «Sisiken på Nellys hatt» er ein slik. Dersom ingen syng dei, vert låtane borte. Eg håpar denne musikken lever vidare, seier Åselill Sæthre.
Mone Celin Skrede
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
– Det var som om eg hadde gått glipp av noko, seier jazzvokalist, tekstforfattar og komponist Åselill Sæthre.
I dag kjem første singel frå Sanger for katten, som kjem 25. august. Sæthre debuterte med Krumkakesanger i 2013, og i 2015 fekk ho Statens kunstnerstipends diversestipend for nyutdanna kunstnarar.
I heimbygda Siljan i Telemark fann ho songgleda i kyrkjekoret. Kulturskulen starta ikkje opp før ho var ungdomsskuleelev.
– Eg var ein slik unge som berre tok til å synge ein dag, og så fall det naturleg, seier ho.
Nora Brochstedts låt «Hvorfor kysser alle Solveig» leia Sæthre inn på Chat Noir. Så studerte ho Lalla Carlsen, songarinne i ensemblet då Bokken Lasson starta teateret. Det vart ein mastergrad i norsk kabaret- og revymusikk.
– Den mest kjende visa på plata er «Norge i rødt, hvitt og blått», men det er ikkje ei kabaretvise?
– Har du ikkje høyrt Chat Noir-historia? Lalla Carlsen, som var Noregs store stjerne på kabaretscenen på den tida, song visa under 17. mai-feiringa i 1945. Visa var forboden under krigen, men vart omskriven og fekk tittelen vi kjenner i dag. Ein av publikumarane skal ha hamna i ein slik ekstase over det nyleg frie Noreg at han åt programmet sitt, bit for bit. Sanger for katten er ei blanding av kabaret- og revyviser, mange av dei frå før revyen fanst i Noreg. Eg har nytta eit utval låtar som framleis er relevante, og måtte finne ut om nett eg kunne fortelje dei. Eg har ikkje sett revyane, og har ikkje kunnskapen om korleis dei var den gongen. Visene står åleine, men eg trur dei toler det.
– Du har intervjua folk som har eit personleg forhold til låtane: visesongar Kari Svendsen, barnebarnet til artisten Kari Diesen, og skodespelarane Tom Sterri og Bentine Holm er nokre av dei. Var dei redde du skulle feiltolke låtane? Og var du redd dei personlege tolkingane skulle gjere at di eiga tolking forsvann?
– Om dei var redde for det, sa dei det ikkje til meg, seier ho og ler.
– Men Tom Sterri bad meg gjere det på min måte. Det var både skremmande og herleg. Eg har lånt låtane med stor respekt. Sjangeren var ny for meg, og eg har gjort store grep i musikken. Ein er ikkje van med å høyre «Norge i rødt hvitt og blått» som ballade. Men eg har forsøkt å framheve det som alt er der. Eg lærte mykje om å fortelje, for revyen handlar om å fortelje historier.
– Plata er «uforbeholdent renvasket for jantelov», står det i omtalen?
– Ja, eg har gjort slik eg ville. Eg har gått på med dødsforakt, og tenkt lite på kva folk tykkjer. Eg skal heller ta angsten etterpå. Men eg håpar sjølvsagt at dette skal gje meining for nokon. Eg trur mange musikarar skriv, syng og skaper fordi dei må. Det er eit grunnleggjande behov. Slik er det for meg òg.
– Kvifor trur du revymusikken er i ferd med å støve bort?
– Eg trur revyen lid under eit mindreverdskompleks; han skulle ikkje framsnakkast. Dei fleste veit ikkje kven Lalla Carlsen var, og få har høyrt dei fantastiske arrangementa til Egil Monn Iversen. Eg brenn for å løfte fram nedstøva musikk, og mange av tekstane på plata var det ikkje råd å finne att. Nokre av dei fekk ny melodi, og måtte nesten skapast på nytt. «Sisiken på Nellys hatt» er ein slik. Dersom ingen syng dei, vert låtane borte. Eg håpar denne musikken lever vidare, seier Åselill Sæthre.
Mone Celin Skrede
Fleire artiklar
Magnus Carlsen og Jan Nepomnjasjtsjij i finalen i lynsjakk i New York nyttårsaftan.
Foto: Michal Walusza / Fide
Ingen vaksne heime
Magnus Carlsen styrer sjakkverda som han vil – på gode og dårlege dagar. Ein time inn i det nye året gav han seg sjølv eit nytt gull i VM i lynsjakk.
Vasskraftverket Nore I.
Foto: Lise Åserud / NTB
Er fjordane mindre verde enn elvar og vatn?
Engegårdkvartetten blei stifta i Lofoten i 2005.
Foto: Lars Bryngelsson
Diverterande
Engegårdkvartetten syner Mozarts kvartettkunst mellom passiar og pasjon.
Flesteparten av dei danske jødane klarte å flykte til Sverige.
Foto: Ukjend / Nationalmuseet i Danmark
Flesk og smør i byte for danske jødar
Tyskarane trong kjøtleveransar. Var det det som redda dei danske jødane frå konsentrasjonsleirane?
Signe Førres første plate er balkaninspirert.
Foto: Terje Nesthus
Bass i norsk og balkansk landskap
Signe Førre med vener overraskar.