Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Kultur
Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
2123
20171103

Det er ingen hverdag mer

Gud, hvis du ennå ser:

det er ingen hverdag mer.

Det er bare stumme skrik,

det er bare sorte lik

som henger i røde trær!

Hør hvor stille det er.

Vi vender oss for å gå hjem,

men alltid møter vi dem.

Alt vi fornemmer en dag

er de dreptes åndedrag!

Om vi i glemsel går:

det er asken deres vi trår.

Gud, hvis du ennå ser:

det er ingen hverdag mer.

GUNVOR HOFMO

2123
20171103

Det er ingen hverdag mer

Gud, hvis du ennå ser:

det er ingen hverdag mer.

Det er bare stumme skrik,

det er bare sorte lik

som henger i røde trær!

Hør hvor stille det er.

Vi vender oss for å gå hjem,

men alltid møter vi dem.

Alt vi fornemmer en dag

er de dreptes åndedrag!

Om vi i glemsel går:

det er asken deres vi trår.

Gud, hvis du ennå ser:

det er ingen hverdag mer.

GUNVOR HOFMO

Spalta «Diktet» i Dag og Tid har halde det gåande sidan desember 2009, då Asbjørn Aarnes og underteikna tok til å veksla på å skriva om norske dikt – ut frå våre personlege lesemåtar. Det eg som bidragsytar på niande året iblant kan sakna, er nettopp ei meiningsbryting, mellom ulike diktoppfatningar.

Her kjem eit utspel om noko slikt, ettersom eg finn at Erik Bjerck Hagens bok Litteraturkritikk (2004) hevdar at «Det er ingen hverdag mer» slett ikkje høyrer med «blant Hofmos beste dikt». Spesielt meiner han at strofe 5 og 6 «er temmelig svake».

Diktet stod i Hofmos debutsamling i 1946, der sorga over den i Auschwitz myrda Ruth Maier kviler over det påfølgjande diktet: «Slik en regnvåt kveldstund/ kjenner du det er henne,/ en jødisk venninne de drepte,/ hun hvis lik de lot brenne/ sammen med tusen andres.»

Dette er det teksten «fornemmer» i strofe 5. I strofe 6 vert oska til dei brende påkalla. Det Hofmo ikkje kunne vita då, var at krematoriumsomnane i dødsleirane ikkje var installerte i desember 1942, slik at dei norske jødane måtte dynkast i bensin og brennast ute i friluft. Oska deira var det altså fullt mogleg å «trå» i.

Oska er ikkje berre «symbol» på misgjerningane til nazistane, ho er reell. Dette høyrer kanskje med i ei oppdatert forståing av diktet. Bjerck Hagen saknar diktets tidlause kvalitet. Men med Hofmos dikt er det slik at norske diktlesarar flest veit kvar diktet kjem frå. Dette kunne ikkje ha vore eit Inger Hagerup-dikt. Er det ein veikskap ved diktet at vi knyter det til Hofmo? At teksten altså ikkje er «allmenngyldig»?

Diktet har gjeve tittel til Valkyrien Allstars’ Gunvor Hofmo-plate Ingen hverdag (2007), der Tuva Syvertsen opnar med å syngje nettopp dette diktet.

JAN ERIK VOLD

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Spalta «Diktet» i Dag og Tid har halde det gåande sidan desember 2009, då Asbjørn Aarnes og underteikna tok til å veksla på å skriva om norske dikt – ut frå våre personlege lesemåtar. Det eg som bidragsytar på niande året iblant kan sakna, er nettopp ei meiningsbryting, mellom ulike diktoppfatningar.

Her kjem eit utspel om noko slikt, ettersom eg finn at Erik Bjerck Hagens bok Litteraturkritikk (2004) hevdar at «Det er ingen hverdag mer» slett ikkje høyrer med «blant Hofmos beste dikt». Spesielt meiner han at strofe 5 og 6 «er temmelig svake».

Diktet stod i Hofmos debutsamling i 1946, der sorga over den i Auschwitz myrda Ruth Maier kviler over det påfølgjande diktet: «Slik en regnvåt kveldstund/ kjenner du det er henne,/ en jødisk venninne de drepte,/ hun hvis lik de lot brenne/ sammen med tusen andres.»

Dette er det teksten «fornemmer» i strofe 5. I strofe 6 vert oska til dei brende påkalla. Det Hofmo ikkje kunne vita då, var at krematoriumsomnane i dødsleirane ikkje var installerte i desember 1942, slik at dei norske jødane måtte dynkast i bensin og brennast ute i friluft. Oska deira var det altså fullt mogleg å «trå» i.

Oska er ikkje berre «symbol» på misgjerningane til nazistane, ho er reell. Dette høyrer kanskje med i ei oppdatert forståing av diktet. Bjerck Hagen saknar diktets tidlause kvalitet. Men med Hofmos dikt er det slik at norske diktlesarar flest veit kvar diktet kjem frå. Dette kunne ikkje ha vore eit Inger Hagerup-dikt. Er det ein veikskap ved diktet at vi knyter det til Hofmo? At teksten altså ikkje er «allmenngyldig»?

Diktet har gjeve tittel til Valkyrien Allstars’ Gunvor Hofmo-plate Ingen hverdag (2007), der Tuva Syvertsen opnar med å syngje nettopp dette diktet.

JAN ERIK VOLD

Emneknaggar

Fleire artiklar

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim
Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim
Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Alle foto: Svein Gjerdåker

ReportasjeFeature
Svein Gjerdåker

Soga om stølspurka

Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.

Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.

Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.

Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB

Meldingar
DagTuastad

Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza

Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.

Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.

Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.

Foto: Aurel Obreja / AP / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

Moldova i skvis

Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Skjermdump

Samfunn

Nyhende ifølgje TikTok

Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.

Christiane Jordheim Larsen
Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Skjermdump

Samfunn

Nyhende ifølgje TikTok

Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.

Christiane Jordheim Larsen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis