Biografiane
Sergej Sjipov vann overraskande mot Magnus Carlsen i Tromsø i 2006.
Eg fekk ein ljos idé for mange år sidan: Eg skulle skriva ei bok om Magnus Carlsen, sjakkmeisteren, de veit. Eg kontakta den russiske stormeisteren Sergej Sjipov, tidlegare sparringspartnar til Kasparov og den gongen den fremste sjakkkommentatoren på internett. På den tida fanst ikkje sjakk på TV, berre på gode, gamle internett. Men tidleg i samarbeidet spurde Sjipov: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han vert verdsmeister.» Joda, godt poeng. Og så vart han verdsmeister i 2013. Men då sa eg: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han legg opp.»
I fjor lufta eg på ny – i ei leddsetning – tanken om ei Carlsen-bok. Hans Olav Lahlum parerte ganske presist: «Problemet er at det er for seint å skriva den fyrste Carlsen-boka og for tidleg å skriva den siste.» Så då skreiv vi heller ei bok saman om dei 16 sjakkgenia i kongerekkja av verdsmeistrar fram til Carlsen. Det siste kapittelet, om Carlsen, var det vanskelegaste. Han er jo framleis aktiv, og jaktar på nye rekordar.
Den fyrste biografien kom alt i 2005, skriven av trenaren Simen Agdestein: Sjakkvidunder: Hvordan Magnus Carlsen ble verdens yngste stormester. Boka er sjarmerande og ganske interessant sjakkfagleg. Ho vart sett om til fleire språk då kombinasjonen Agdestein–Carlsen har god klang internasjonalt. Seinare kom tre norske bøker med fleire fellestrekk: Arne Danielsen: Mesteren Magnus Carlsen og sjakkspillet (2010), Hallgeir Opedal: Smarte trekk. Magnus Carlsen (2011) og Aage Sivertsen: Magnus (2015). Her er det lite snakk om sjakktrekka. Ideen er å skriva psykologiske portrett av ein uvanleg gut frå Lommedalen. Slik er òg dei to dokumentarfilmane: Prinsen av sjakk (regissør Øyvind Asbjørnsen, 2005) og Magnus (regissør Benjamin Ree, 2016).
Eit dusin Carlsen-bøker på engelsk, tysk, russisk, spansk, fransk, tsjekkisk, polsk og finsk analyserer sjakktrekka i mykje større grad, med særleg vekt på Carlsen i sluttspelet. I utlandet er Carlsen eit fenomen som sjakkspelar; i Noreg er han noko meir. Siste ord er ikkje sagt i soga om Magnus Carlsen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Eg fekk ein ljos idé for mange år sidan: Eg skulle skriva ei bok om Magnus Carlsen, sjakkmeisteren, de veit. Eg kontakta den russiske stormeisteren Sergej Sjipov, tidlegare sparringspartnar til Kasparov og den gongen den fremste sjakkkommentatoren på internett. På den tida fanst ikkje sjakk på TV, berre på gode, gamle internett. Men tidleg i samarbeidet spurde Sjipov: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han vert verdsmeister.» Joda, godt poeng. Og så vart han verdsmeister i 2013. Men då sa eg: «Kva veit vi eigenleg om Carlsen? Kan henda bør vi venta til han legg opp.»
I fjor lufta eg på ny – i ei leddsetning – tanken om ei Carlsen-bok. Hans Olav Lahlum parerte ganske presist: «Problemet er at det er for seint å skriva den fyrste Carlsen-boka og for tidleg å skriva den siste.» Så då skreiv vi heller ei bok saman om dei 16 sjakkgenia i kongerekkja av verdsmeistrar fram til Carlsen. Det siste kapittelet, om Carlsen, var det vanskelegaste. Han er jo framleis aktiv, og jaktar på nye rekordar.
Den fyrste biografien kom alt i 2005, skriven av trenaren Simen Agdestein: Sjakkvidunder: Hvordan Magnus Carlsen ble verdens yngste stormester. Boka er sjarmerande og ganske interessant sjakkfagleg. Ho vart sett om til fleire språk då kombinasjonen Agdestein–Carlsen har god klang internasjonalt. Seinare kom tre norske bøker med fleire fellestrekk: Arne Danielsen: Mesteren Magnus Carlsen og sjakkspillet (2010), Hallgeir Opedal: Smarte trekk. Magnus Carlsen (2011) og Aage Sivertsen: Magnus (2015). Her er det lite snakk om sjakktrekka. Ideen er å skriva psykologiske portrett av ein uvanleg gut frå Lommedalen. Slik er òg dei to dokumentarfilmane: Prinsen av sjakk (regissør Øyvind Asbjørnsen, 2005) og Magnus (regissør Benjamin Ree, 2016).
Eit dusin Carlsen-bøker på engelsk, tysk, russisk, spansk, fransk, tsjekkisk, polsk og finsk analyserer sjakktrekka i mykje større grad, med særleg vekt på Carlsen i sluttspelet. I utlandet er Carlsen eit fenomen som sjakkspelar; i Noreg er han noko meir. Siste ord er ikkje sagt i soga om Magnus Carlsen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Fleire artiklar
Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.
Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB
Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza
Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.
Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.
Foto: Aurel Obreja / AP / NTB
Moldova i skvis
Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.
Stoltenberg I-regjeringa på Slottsplassen. Dåverande statsminister Jens Stoltenberg og utanriksminister Thorbjørn Jagland står fremst.
Foto: Jarl Fr. Erichsen / NTB
Venstrepopulisme på norsk – en refleksjon
«Ved markedsrettingen og privatisering ga venstresiden delvis fra seg det som hadde vært dens kjennemerke, nemlig å mobilisere staten til fordel for folk flest.»
I november 2017 besøkte president Donald Trump kollegaen Xi Jinping i Beijing. Same året tok handelskrigen mellom USA og Kina til.
Foto: Damir Sagolj / Reuters / NTB
Det som kjem etter globaliseringa
35 år etter at Berlinmuren fall og liberalismen såg ut til å ha vunne, reiser tollmurane seg i verda.
Gatekunsten på denne muren i Kyiv er basert på kunsten til Marija Prymatsjenko, som ukrainarane no omfamnar.
Foto via Wikimedia Commons
Naiv kunst og nøktern røyndom
Dei naivistiske dyrefigurane til Marija Prymatsjenko har blitt viktige for gjennomsnittsukrainaren, som kjempar vidare i trua på mirakel.
Papiravisa