Diktet: Nils-Aslak Valkeapää
«I 19. dikt målar poeten ein vid himmel med berre seks ord.»
Foto: P.L. Tonstad / NTB
Dette korte diktet – nr. 19 – er henta frå lyrikkbiletverket Beaivi, áhcážan (1988) av Nils-Aslak Valkeapää. I 1990 vart boka gitt ut i svensk-nynorsk-bokmålsk gjendikting, ein refleksjon av det samiske folkets språklege mangfald og tilhøyrsle på tvers av riksgrensene.
Valkeapää (1943–2001) verka som biletkunstnar, musikar og forfattar. Solen, min far er i grunnen eitt langdikt, nummerert, der nokon av «dikta» er fotografi. Boka er ein årstidssyklus, ei samisk historie, ein refleksjon rundt skaparkraft, fellesskap og einsemd.
I 19. dikt målar poeten ein vid himmel med berre seks ord. Alt i første lina vidar han ut teksta; når eg les «livsens fargar», har eg straks myriadar av nyansar og lys i hovudet. Kva er livsens fargar? Er det sollyset, er det blodet, er det alle fargar? Vidare i parallellen «kjenslers// rikdom» blir fargane meir metaforiske. Dei hyppige lineskifta og blanklinene gjer diktet langsamt. Eg vender meg innover, der «regnbogen/ nordlyset» dukkar opp. Diktet gjer at eg rommar desse fargesterke himlane, løftar meg opp i avslutninga.
Nils-Aslak Valkeapää stiller her det indre livet, menneskekjenslene, opp ved sida av overveldande og halvsjeldne naturfenomen. Som så ofte i diktinga hans er det ikkje gjort for å vise fram motsetningar, men for å vise korleis det indre og det ytre (eller: individ og samfunn, livet og døden, og så vidare) glir mot og over i kvarandre. Dette knappe, tidlege diktet frå Solen, min far lèt lesaren flyte gjennom naturen inni og ikring.
Anna Kleiva
19. eallima ivnnit 19. livsens fargar
dovdduid kjenslers
riggodat rikdom
arvedávgi regnbogen
guovssahasat nordlyset
Nils-Aslak Valkeapää
Frå «Beaivi, áhčážan» (1988) og «Solen, min far» (1990), gjendikta av Harald Gaski, Jon Todal og Kristina Utsi
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dette korte diktet – nr. 19 – er henta frå lyrikkbiletverket Beaivi, áhcážan (1988) av Nils-Aslak Valkeapää. I 1990 vart boka gitt ut i svensk-nynorsk-bokmålsk gjendikting, ein refleksjon av det samiske folkets språklege mangfald og tilhøyrsle på tvers av riksgrensene.
Valkeapää (1943–2001) verka som biletkunstnar, musikar og forfattar. Solen, min far er i grunnen eitt langdikt, nummerert, der nokon av «dikta» er fotografi. Boka er ein årstidssyklus, ei samisk historie, ein refleksjon rundt skaparkraft, fellesskap og einsemd.
I 19. dikt målar poeten ein vid himmel med berre seks ord. Alt i første lina vidar han ut teksta; når eg les «livsens fargar», har eg straks myriadar av nyansar og lys i hovudet. Kva er livsens fargar? Er det sollyset, er det blodet, er det alle fargar? Vidare i parallellen «kjenslers// rikdom» blir fargane meir metaforiske. Dei hyppige lineskifta og blanklinene gjer diktet langsamt. Eg vender meg innover, der «regnbogen/ nordlyset» dukkar opp. Diktet gjer at eg rommar desse fargesterke himlane, løftar meg opp i avslutninga.
Nils-Aslak Valkeapää stiller her det indre livet, menneskekjenslene, opp ved sida av overveldande og halvsjeldne naturfenomen. Som så ofte i diktinga hans er det ikkje gjort for å vise fram motsetningar, men for å vise korleis det indre og det ytre (eller: individ og samfunn, livet og døden, og så vidare) glir mot og over i kvarandre. Dette knappe, tidlege diktet frå Solen, min far lèt lesaren flyte gjennom naturen inni og ikring.
Anna Kleiva
19. eallima ivnnit 19. livsens fargar
dovdduid kjenslers
riggodat rikdom
arvedávgi regnbogen
guovssahasat nordlyset
Nils-Aslak Valkeapää
Frå «Beaivi, áhčážan» (1988) og «Solen, min far» (1990), gjendikta av Harald Gaski, Jon Todal og Kristina Utsi
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.