Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

DiktetKunnskap

Diktet: Paal-Helge Haugen

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen

Foto: Morten Hvaal / NTB

Foto: Morten Hvaal / NTB

2262
20241129
2262
20241129

Paal-Helge Haugen er ein forfattar som har arbeidd eksperimentelt og breitt med poesien gjennom karrieren; den første boka han gav ut, Blad frå ein austleg hage (1965), er ei samling gjendiktingar av haikudikt, medan den kanskje mest kjende boka hans, Anne (1968), er Noregs første punktroman.

Haugen har jamt nærma seg andre kunstartar, særleg musikken og biletkunsten, både i eiga dikting og gjennom samarbeid. Å bla gjennom bibliografien hans inneber å møte på sjangertermar som diktroman og musikkdramatisk forløp.

Dagens dikt er henta frå boka Det synlege menneske (1975), ei nokså fri og vidfemnande diktsamling som innlemmar både foto og tekst i dikta, og som er prega av poetens studieopphald i USA tidleg på 1970-talet. Den amerikanske (eller vestlege) populærkulturen og samfunnstilstanden er tema for mange av dikta og kling også med i boka som heilskap. Ikkje minst i den mjukt opprørske «Sangen om det synlege menneske».

«Gi oss nye bilete», opnar poeten, og peiker slik både utover mot samfunnet og inn i skrivinga, inn i den biletskapande tenkinga som høyrer til poesien. Det er lett å høyre lyden av dagens troppeformasjonar når ein les vidare. Diktet etterlyser eit blikk for det «foranderlege» og ikkje minst sjølve forvandlinga. Det er når mennesket høyrer skrika kring seg, når mennesket går saman med andre og tek «verden i hendene», at det blir eit synleg menneske. Her ligg ikkje berre ei optimistisk oppfordring til motstand, men også ei erkjenning av det tvitydige som er verda.

Anna Kleiva

Sangen om det synlege menneske

Gi oss nye bilete,
ikkje troppeformasjonane,
ikkje pyramidane:
dei mjuke sterke foranderlege formene
munnen
blomsten
handa
ei hand som kan opne og lukke seg
kjærteikne og slå

Vibrasjonane blir sterkare
ropa tydelegare
berre få er høyrbare ennå
men ein morgon skal du vakne i eit hav
av skrik: ut av havet skal det stige
eit synleg menneske

Vi kan ta verden i hendene våre
og forandre den, med tolmod, med vilje,
med makt, for vi er mange
Og sjå, den tar form etter hendene våre
etter arbeidet frå hendene våre

Når det usynlege er gjort synleg
når den ytre verden er lik den indre verden
vaknar vi opp med den siste resten av svevn
på tunga og seier
Dette er verden

Paal-Helge Haugen

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Paal-Helge Haugen er ein forfattar som har arbeidd eksperimentelt og breitt med poesien gjennom karrieren; den første boka han gav ut, Blad frå ein austleg hage (1965), er ei samling gjendiktingar av haikudikt, medan den kanskje mest kjende boka hans, Anne (1968), er Noregs første punktroman.

Haugen har jamt nærma seg andre kunstartar, særleg musikken og biletkunsten, både i eiga dikting og gjennom samarbeid. Å bla gjennom bibliografien hans inneber å møte på sjangertermar som diktroman og musikkdramatisk forløp.

Dagens dikt er henta frå boka Det synlege menneske (1975), ei nokså fri og vidfemnande diktsamling som innlemmar både foto og tekst i dikta, og som er prega av poetens studieopphald i USA tidleg på 1970-talet. Den amerikanske (eller vestlege) populærkulturen og samfunnstilstanden er tema for mange av dikta og kling også med i boka som heilskap. Ikkje minst i den mjukt opprørske «Sangen om det synlege menneske».

«Gi oss nye bilete», opnar poeten, og peiker slik både utover mot samfunnet og inn i skrivinga, inn i den biletskapande tenkinga som høyrer til poesien. Det er lett å høyre lyden av dagens troppeformasjonar når ein les vidare. Diktet etterlyser eit blikk for det «foranderlege» og ikkje minst sjølve forvandlinga. Det er når mennesket høyrer skrika kring seg, når mennesket går saman med andre og tek «verden i hendene», at det blir eit synleg menneske. Her ligg ikkje berre ei optimistisk oppfordring til motstand, men også ei erkjenning av det tvitydige som er verda.

Anna Kleiva

Sangen om det synlege menneske

Gi oss nye bilete,
ikkje troppeformasjonane,
ikkje pyramidane:
dei mjuke sterke foranderlege formene
munnen
blomsten
handa
ei hand som kan opne og lukke seg
kjærteikne og slå

Vibrasjonane blir sterkare
ropa tydelegare
berre få er høyrbare ennå
men ein morgon skal du vakne i eit hav
av skrik: ut av havet skal det stige
eit synleg menneske

Vi kan ta verden i hendene våre
og forandre den, med tolmod, med vilje,
med makt, for vi er mange
Og sjå, den tar form etter hendene våre
etter arbeidet frå hendene våre

Når det usynlege er gjort synleg
når den ytre verden er lik den indre verden
vaknar vi opp med den siste resten av svevn
på tunga og seier
Dette er verden

Paal-Helge Haugen

Emneknaggar

Fleire artiklar

Bjørn Olaf Johannessen er manusforfattar for ei rekkje filmar og TV-seriar. Årets roman er den tredje sidan debuten i 2017.

Bjørn Olaf Johannessen er manusforfattar for ei rekkje filmar og TV-seriar. Årets roman er den tredje sidan debuten i 2017.

Foto: Jacob Johannessen Maske

BokMeldingar

Inni er me like, men det er utanpå

Bjørn Olaf Johannessen skriv artig, men mest utanpå om det innvendige.

Odd W. Surén
Bjørn Olaf Johannessen er manusforfattar for ei rekkje filmar og TV-seriar. Årets roman er den tredje sidan debuten i 2017.

Bjørn Olaf Johannessen er manusforfattar for ei rekkje filmar og TV-seriar. Årets roman er den tredje sidan debuten i 2017.

Foto: Jacob Johannessen Maske

BokMeldingar

Inni er me like, men det er utanpå

Bjørn Olaf Johannessen skriv artig, men mest utanpå om det innvendige.

Odd W. Surén
Stridsvogner øver på å slå attende kinesiske landgangsstyrkar på Penghu-øyane i Taiwansundet.

Stridsvogner øver på å slå attende kinesiske landgangsstyrkar på Penghu-øyane i Taiwansundet.

Foto: Taiwan Military News Agency / Taiwan's Defense Ministry / AP / NTB

UtanriksSamfunn

Starten på ein storkrig?

For tida bur eg i eit fredeleg, demokratisk og velståande land, som risikerer å utløysa den neste storkrigen i verda.

HalvorEifring
Stridsvogner øver på å slå attende kinesiske landgangsstyrkar på Penghu-øyane i Taiwansundet.

Stridsvogner øver på å slå attende kinesiske landgangsstyrkar på Penghu-øyane i Taiwansundet.

Foto: Taiwan Military News Agency / Taiwan's Defense Ministry / AP / NTB

UtanriksSamfunn

Starten på ein storkrig?

For tida bur eg i eit fredeleg, demokratisk og velståande land, som risikerer å utløysa den neste storkrigen i verda.

HalvorEifring

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis