Diktet: Wetle Holtan
Foto: Rolf M. Aagaard / Kolon forlag
Samandrag
Oppsummeringa er laga av AI-vertkøyet ChatGTP
Dette diktet er henta frå Det er mange veier til et rom (1998). Det er den andre og siste diktsamlinga til Wetle Holtan (1970–2015). Førre gong eg skreiv, tok eg føre meg «Jeg strekket meg ut i sengen» frå debutboka, Høsten er et påskudd (1996). Debuten er konsentrert om einskildindividet, naturen ikring – særleg om vinteren og hausten – og det forgjengelege. Eit anna godt dikt frå debuten er «Et rom», der fyrste strofe lyder slik: «Et Rom/ der man i gode stunder/ sitter under stålampen/ sammenklemt i magnifikk munterhet/ der mus krafser inni veggene/ og forsøker å rigge seg til for vinteren/ bygger sine reder».
Også dette diktet inneheld den underlege blandinga av det laussleppte og det konsentrerte – iblanda korte grøss. Setninga «sammenklemt i magnifikk munterhet» er eit funn! Diktet set opp to parallelle busituasjonar: det til menneske og det til musa. Og så kjem grøsset: Denne situasjonen liknar på kista i grava.
I neste samling, som diktet ovanfrå er ifrå, set han søkjeljos på menneskeleg samkvem, eller skort på samkvem. Alt det fyrste diktet i boka varslar denne tematikken: «Kanskje er det meningen at man av og til må/ glimre med sitt fravær/ for å ikke føle seg tilsidesatt». Vi ser Holtans gode grep om ordspel og retoriske paradoks. Når det gjeld innhald, handlar det om fiktive grunnar til å gje det å vera einsam ei meining.
Ordkunsten dukkar òg opp i diktet ovanfor: Liksom den barokke antitesen «magnifikk munterhet» opnar dette diktet òg storslege, samstundes som det går over i ein antitese. «Det er mange vegar til rom», då tenkjer vi sjølvsagt på det heilage Roma, pave- og renessansebyen. Det storslegne kjem òg til uttrykk gjennom ein partnar som blir nemnd lenger nede – gjennom kjærleik og elskhug, men Holtan dreg det ned med «reproduseringen/ forøking og fordunklingens spasmer». «Mange vegar» har òg sin negative parallell i «alle irrgangene». Det handlar om eit «magnifikt rom» til kjærleik, men som likevel «kantrar» fordi alt er gale. Om innhaldet er pessimistisk, er det uttrykt med ein språksans med rom for barokke kontrastar.
Ronny Spaans
DET ER MANGE VEIER
TIL ET ROM, så vent ikke på meg
for her har den aller helligste
skapt en verden som kantrer
selv den stødigste blant oss
og et landskap der ikke engang
jord og himmel
har noe med hverandre å gjøre
og selv om jeg ikke skal banne på
at dette stedet har sin gyldighet
så befinner det seg i det minste
et godt stykke unna reproduseringen
forøking og fordunklingens spasmer
som preger forholdene inne hos henne
som ligger og sover i rommet
jeg kjenner alle irrgangene til
Wetle Holtan
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.