Cupfinalen
Det ikoniske biletet av Reidar Kvammen.
Foto: Johan Lundbø / Stavanger Aftenblad
Året 1947, som eg skreiv om sist fredag, gav ein tung haust for ein del av oss. Viking, stjernelaget i Rogaland, tapte cupfinalen mot Skeid frå Oslo.
Avisene hadde bygt opp til denne finalen og følgt Viking heile vegen dit. Viking hadde ikkje vore i cupfinalen sidan 1933. Dette var stort.
1 1933 spela to brør Kvammen på finalelaget, Arthur og Sverre. No representerte broren Reidar familien åleine.
Vegen til finalen var strevsam, med to semifinalekampar mot Mjøndalen. Dette var før straffesparka avgjorde kampar som ikkje gav eit klårt sluttresultat. Omkampar måtte til.
Reidar Kvammen vart skadd i siste semifinalekampen og kunne ikkje spele i finalen. Vi hadde stygge tankar, og stygge ord, om råskinna frå Mjøndalen.
For ein del av oss borna og ungdommane var fotball viktig, ikkje minst korleis det gjekk med topplaga. I grunnen var dette underleg. Vi fekk aldri sette skikkeleg fotball. Fjernsyn fanst ikkje. Å reise til Stavanger for å sjå toppfotball, var uråd. Rutebåten heim til Finnøy gjekk frå Stavanger før kampen var slutt. Og overnatting i byen var det ikkje snakk om.
Heime tok det også lang tid før vi fekk radio. Det var måndagsavisene som fortalde oss kva som skjedde i fotballverda.
Men vi hadde sterke meiningar, og favorittlag som utløyste sterke kjensler, til sorg og glede, etter korleis ballen trilla på grasmatta.
Vi hadde store kunnskapar om norsk, og etter kvart engelsk, fotball. Stan Matthews, Frank Swift og Tommy Lawton var store namn der.
1 1951 byrja eg på gymnaset på Bryne. Då fekk vi tilgang på toppfotball. Vi sykla til Stavanger, tre mil kvar veg, for å sjå Viking spele mot topplag frå Austlandet.
Lagoppstillinga for fotballandslaget var kritisk samtaletema. Det var for få frå Viking der. Her hadde vi tunge meiningar. Om UK, uttakingskomieen for landslaget, hadde vi lite godt å seie
Vi kjende lagoppstillinga til landslaget til kvar tid, som vi kjende henne for favorittlaget Viking. Dette var elementær kunnskap.
Vi hadde kvar våre favorittlag, og diskusjonane kunne vere harde.
Difor stod mykje på spel då vi opna måndagsavisene dagen etter finalen. Slaget var hardt. Viking hadde tapt. Målvakta hos Viking, Torgeir Torgersen, hadde spela ein fantastisk kamp. Men det heldt ikkje mot Paul Sætrang og Hans Nordahl og storskyttarane i Skeid.
Vi leid oss gjennom kampen i fantasien.
1 1957 kom eg til Oslo. Første åra her var eg alltid på Ullevål under cupfinalen, før fotballen byrja å bleikne.
Og i dag?
Kven som no spelar på landslaget anar eg ikkje. Nokre av dei har lange og vanskelege namn. Og kven som vart cupmeister i fjor har aldri fått plass i minnet mitt.
Slik blir mi fotballinteresse ei banal forteljing om livsfasar. Som barn og tenåring er du open for det meste, og grip det som flyt forbi.
Ungdomstilbodet på 40-talet var ikkje så fløymande som dagens tilbod.
Så var fotballen der med sitt tilbod til opne og opplevingssvoltne sinn.
Tilbodet var rikt, dramatisk og spennande.
Og vi kom ikkje på å sakne noko som helst.
Andreas Skartveit
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Året 1947, som eg skreiv om sist fredag, gav ein tung haust for ein del av oss. Viking, stjernelaget i Rogaland, tapte cupfinalen mot Skeid frå Oslo.
Avisene hadde bygt opp til denne finalen og følgt Viking heile vegen dit. Viking hadde ikkje vore i cupfinalen sidan 1933. Dette var stort.
1 1933 spela to brør Kvammen på finalelaget, Arthur og Sverre. No representerte broren Reidar familien åleine.
Vegen til finalen var strevsam, med to semifinalekampar mot Mjøndalen. Dette var før straffesparka avgjorde kampar som ikkje gav eit klårt sluttresultat. Omkampar måtte til.
Reidar Kvammen vart skadd i siste semifinalekampen og kunne ikkje spele i finalen. Vi hadde stygge tankar, og stygge ord, om råskinna frå Mjøndalen.
For ein del av oss borna og ungdommane var fotball viktig, ikkje minst korleis det gjekk med topplaga. I grunnen var dette underleg. Vi fekk aldri sette skikkeleg fotball. Fjernsyn fanst ikkje. Å reise til Stavanger for å sjå toppfotball, var uråd. Rutebåten heim til Finnøy gjekk frå Stavanger før kampen var slutt. Og overnatting i byen var det ikkje snakk om.
Heime tok det også lang tid før vi fekk radio. Det var måndagsavisene som fortalde oss kva som skjedde i fotballverda.
Men vi hadde sterke meiningar, og favorittlag som utløyste sterke kjensler, til sorg og glede, etter korleis ballen trilla på grasmatta.
Vi hadde store kunnskapar om norsk, og etter kvart engelsk, fotball. Stan Matthews, Frank Swift og Tommy Lawton var store namn der.
1 1951 byrja eg på gymnaset på Bryne. Då fekk vi tilgang på toppfotball. Vi sykla til Stavanger, tre mil kvar veg, for å sjå Viking spele mot topplag frå Austlandet.
Lagoppstillinga for fotballandslaget var kritisk samtaletema. Det var for få frå Viking der. Her hadde vi tunge meiningar. Om UK, uttakingskomieen for landslaget, hadde vi lite godt å seie
Vi kjende lagoppstillinga til landslaget til kvar tid, som vi kjende henne for favorittlaget Viking. Dette var elementær kunnskap.
Vi hadde kvar våre favorittlag, og diskusjonane kunne vere harde.
Difor stod mykje på spel då vi opna måndagsavisene dagen etter finalen. Slaget var hardt. Viking hadde tapt. Målvakta hos Viking, Torgeir Torgersen, hadde spela ein fantastisk kamp. Men det heldt ikkje mot Paul Sætrang og Hans Nordahl og storskyttarane i Skeid.
Vi leid oss gjennom kampen i fantasien.
1 1957 kom eg til Oslo. Første åra her var eg alltid på Ullevål under cupfinalen, før fotballen byrja å bleikne.
Og i dag?
Kven som no spelar på landslaget anar eg ikkje. Nokre av dei har lange og vanskelege namn. Og kven som vart cupmeister i fjor har aldri fått plass i minnet mitt.
Slik blir mi fotballinteresse ei banal forteljing om livsfasar. Som barn og tenåring er du open for det meste, og grip det som flyt forbi.
Ungdomstilbodet på 40-talet var ikkje så fløymande som dagens tilbod.
Så var fotballen der med sitt tilbod til opne og opplevingssvoltne sinn.
Tilbodet var rikt, dramatisk og spennande.
Og vi kom ikkje på å sakne noko som helst.
Andreas Skartveit
Fleire artiklar
Det kjæraste eg har? Min ser ikkje slik ut, men eg er ganske glad i han, ja.
Foto via Wikimedia Commons
Smørbutten min får du nok aldri
Ei flygande badstove skal få ny heim, sit det nokon inni alt?
Foto: Maren Bø
Badstovene tek av
Det er interessant korleis badstove inne kan vere så ut, mens badstove ute er så in.
Morgonfrisk fersking
«Ein kan kjenna seg frisk og sterk, vera åndsfrisk eller endåtil frisk som ein fisk, friskna til, verta frisk att frå sjukdomen og heilt friskmeld.»
150-årsjubilant: den austerrikske komponisten Arnold Schönberg (1874–1951).
Fredshymne
Kammerchor Stuttgart tolkar Schönbergs «illusjon for blandakor» truverdig.
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.
Foto: Sebastian Dalseide
Beckett-klassikar av godt merke
Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.