Hestar vil ikkje ha det. Aper vil ikkje ha det. Ja, sjølv mus får ein ikkje til å drikke vatn med kolsyre, truleg fordi dei forbind karbondioksid med rotning. Vi menneske, derimot, ser ikkje berre forbi denne faren; vi er så glade i vatn tilsett karbondioksid at vi investerer i dyre dommar i maskiner som gjer det som eigentleg er temmeleg gratis (vatn i springen), temmeleg dyrt (ei Sodastream-maskin kostar mellom 700 og 1400 kroner).

Det er likevel lite evolusjonært gale i suget vårt etter bobler. Tvert om syner det at vi menneske har evne til å nyansere: CO2 i vatn har ingenting med noko som rotnar å gjere. Men litt småskummelt kan det likevel vere.

Utan den sure svie

For kva er det eigentleg som gjer at vi er så glade i drikke som boblar? Forsking syner at det truleg har lite med boblene i seg sjølv å gjere. Forsøkspersonar set nemleg like mykje pris på kolsyrevatnet når dei drikk det i eit trykksett rom der dei ikkje kan kjenne at boblene sprekk i munnen.

Kanskje kan det vere at kolsyra gjer at vatnet kjennest kaldare utan å ha dei uønskte kvalitetane ved å faktisk vere det, men her er ikkje forskarane heilt sikre.

Det dei derimot er sikre på, er ein effekt av å sette karbondioksid til vatn: Det utviklar karbonsyre. Karbonsyre reagerer med dei av smakscellene i munnen som smakar surt. Men ho stoppar ikkje der: Karbonsyra tek seg rett og slett den fridomen å trykke aldri så lite på smertesensorane vi har bakarst i munnen og i nasen.

Å drikke kolsyrevatn gjer bitte litt vondt – på same måte som det å ete sterk mat gjer bitte litt vondt. Faktisk kan det vere ein samanheng her: Folk som føretrekker vatn med kolsyre, kan godt finne på å vere dei same som sjølvsikkert ber om den sterkaste varianten på indisk restaurant. Kanskje er det til og med dei same som pressar seg litt ekstra hardt i skisporet, med vektstanga eller på soverommet, dei som ikkje går av vegen for bitte lite grann kvardagssmerte. På den andre sida skal vi kanskje ikkje trekke samanlikninga altfor langt.

Dum smak

Det kan vere tryggast å vende attende til kjøkkenbenken. Her er jo faren for at det står altfor mange dingsar og duppedittar, alt stor. Skal vi verkeleg ha ein til, ein som berre kan éin einaste ting: å sette kolsyre til vatn?

Vel, om alternativet er å kjøpe kolsyrevatn på flaske som er køyrt minste halve landet rundt, er kanskje ikkje plassutnyttinga altfor dum. Det som derimot er ganske dumt, er smakstilsetjingane produsentane skal ha deg til å kjøpe. Til ein Sodastream, som er ei leiande merkevare i bransjen, får du kjøpt ei heil rekke ulike sirupar. Med og utan sukker, med og utan koffein og så å seie heilt utan ingrediensen dei hevdar å smake.

Her er ein «fruits»-serie. Jordbær-varianten inneheld rett nok konsentrat frå eplejuice og hylleblom, men ingen jordbær. Å seie at fruktose, som er brukt som søting, er eit «naturlig søtstoff» er vel ikkje per definisjon feil, men då er sukker òg eit naturleg søtstoff. Fruktose er, for alle dei av oss som ikkje har diabetes, minst like usunt som sukker. (Halvparten av sukker er rett og slett fruktose.)

Sportsdrikken deira, Sport Sirup, er søta med den andre halvdelen av sukker: glukose. Men produsenten nyttar det alternative namnet dekstrose på innhaldslista. Det er heller ikkje feil, men gjev det eit riktig bilete?

Og treng vi alle desse kunstige smakane heime på vårt eige kjøkken? For kva er det eit kjøkken er fullt av, om ikkje ekte ingrediensar med ekte smak? Kva er vel betre enn å presse sitronen som er på veg å verte for gamal, i boblevatnet? Akkurat det same kan vi gjere med appelsinen i fruktskåla, den siste biten av ingefærrota, ja, sjølv kaffiskvetten kan gå i vatnet – kanskje saman med ei lita teskei sukker vi i det minste har full kontroll på er akkurat det vi får i oss.

Kjøper eg kolsyremaskin frå Sodastream? Ja takk, eg kan finne på å sette henne på ønskelista. Men smakssirupane får vere att i butikken.

Siri Helle