Dei siste par åra har proteinsjokoladane trampa inn i kosthaldsvokabularet og daglegvarehyllene våre. Fyrst som eigne produkt frå treningsmatprodusentane. Dei har namn som Bodylab, Barebells og Goodlife. Men sikkert som banken kom dei kjende snikande merkevarene etter: I 2017 kom dei globale merkevaresjokoladane Snickers og Mars, og i haust er vi så heldige å kunne finne sjølv vår heimlege Japp i proteinoppfylt utgåve i nærast kva daglegvaresjappe som helst.

Eller, kor heldige er vi, sånn til sjuande og sist? Kva har eigentleg sjokolade med trening og ein sunn livsstil å gjere?

Vel, ifylgje Mondelez, som lagar Japp, er det 40 prosent mindre sukker i proteinutgåva – nesten halvparten, der altså – og så mykje som 24,5 prosent protein, noko som er om lag like mykje som i kylling. Tala for Mars og Snickers er om lag dei same.

Men det er meir i desse sjokoladebarane. Mykje meir. Der det er 15 namn på ingredienslista til ein vanleg Snickers, identifiserer eg 27 ulike produkt på ingredienslista til Snickers Protein.

Eg nyttar med vilje ordet produkt, av di det er fleire av dei eg ikkje vil gå så langt som å kalle ingrediensar. Myseproteinisolatet, laktosen og proteinet frå myse i Snickersen og myseproduktet i Jappen har heilt klart vore ingrediensar ein gong, men det er mange prosessar sidan.

Helsekaos

Lat oss tenkje oss om. Kan det vere nokon annan måte vi kan få i oss mjølkeprotein og myseprotein på? Ein måte som ikkje inneber ein heil fabrikkpark av ekstraheringsprosessar?

Jau, vi har no den der kua, då. Ho gjev jo mjølk, ho. Og den mjølka er enno fullt drikkande, både etter det eg tidlegare har høyrt, og det eg sjølv opplevde ved frukosten i dag tidleg.

Men mjølk, er ikkje det skadeleg, då? Fullt av sukker og feitt, til dømes, særleg om vi, gud forby, vel heilmjølk? I 2018 gjorde Norstat ei undersøking for daglegvarekjeda Kiwi kring meieriprodukt og sunnheit. 30 prosent av dei spurde svara at dei såg på mjølk som usunt.

Korleis dei same personane ser på proteinsjokolade, seier undersøkinga ingenting om, men det er liten tvil om at det herskar stor forvirring kring kva eit sunt kosthald er for noko for tida.Er det Snickers og Japp med meir protein? Produsentane seier ikkje «sunt», men dei seier «sunnare» – sunnare enn dei vanlege sjokoladane.

Sunnare enn mjølk er proteinsjokoladane likevel langt ifrå. Tvert om inneheld dei meir sukker, 35 prosent i ein protein-Japp og 19 gram i protein-Snickers mot 4,5 gram i mjølk, og meir feitt, 27 gram i 100 gram protein-Japp mot kring 4 prosent feitt i heilmjølk. Og om mjølkefeittet kan finne på å ha ein del metta feittsyrer i seg, er dei i det minste ikkje palmeolje, slik tilfellet er i alle dei tre proteinsjokoladane. Palmeolje er eit av få næringsmiddel så å seie alle er samde om at folk gjer vel å få i seg minst mogleg av.

Misbruk av vitskap

Nei, vi ville ikkje få i oss like mykje protein. Det er berre kring 4 prosent protein i rennande mjølk, men kanskje er det nok? Kanskje treng vi ikkje meir, om vi aldri så mykje har vore på trening, for så forbaska hardt har vi kanskje ikkje trena, og dessutan har vi sete temmeleg i ro resten av dagen?

All ære til matvitskapen, dei har funne og finn framleis ut ei heil mengd lurt. Men å ta proteinrik mjølk frå kvarandre og putte dei ulike delane saman med temmeleg meiningslause eller beint ut usunne næringsmiddel, og tru at ein skal skape noko lurt og sunt, det er nærare misbruk av vitskap og milevis frå noko som tek verda framover.  

Kjøper eg Mars, Japp eller Snickers Protein? Nei takk, er det sunn treningskost det er snakk om, tek eg meg heller eit glas god, gamaldags mjølk.

Siri Helle