Det artige quizkonseptet «Kva? Kvar? Når?» har gått på russisk TV sidan 1975. Spørsmåla er spesielle og krev godt lagarbeid. Det skjer sjeldan at nokon veit svaret med ein gong. Eg har no sett ein sjakkversjon av programmet, der eit lag med to sjakkstormeistrar og tre quizekspertar resonnerte høgt. Det interessante var at sjakkspelarane, legendariske Vasilij Ivantsjuk og trenaren til dei unge norske landslagspelarane, Jevgenij Romanov, var heilt blanke på sjakkspørsmåla.

Her kjem nokre døme:

1. Om ein deler på 11 og flyttar eit kjent fråsegn frå Gary over til sjakkverda, kven kjem Magnus då i staden for?

2. Albumet A Night at the Opera endar med ein person som i ei anna tid døyr i ei scene frå sjakkhistoria. Kven?

3. Hovudpersonen flyttar til London og møter si muse, Clare Bishop. Kva heiter han?

4. I Nabokovs Luzjins forsvar, rekna som tidenes sjakkroman, kyssar kona til Luzjin han tre gonger: fyrst på høgre auget, så på haka – kvar kjem det tredje kysset?

Svar:

1. Ingen klarte dette spørsmålet. Rett svar er Tyskland. Gary Lineker sa: «Fotball er eit spel med 22 mann, der Tyskland vinn til slutt.» Om Carlsen seier ein: «Sjakk er eit spel for to, der Carlsen vinn til slutt».

2. Det siste sporet på A Night at the Opera av Queen, er «God Save The Queen». I ein operalosje i Paris i 1858 spela den amerikanske sjakkromantikaren Paul Morphy eit fantastisk dronningoffer (dronninga «døyr») mot to aristokratar. Partiet vert omtala som «ein kveld på operaen». Då Ivantsjuk fekk høyra fasiten, kunne han om ikkje anna reprodusera i blinde alle trekka frå operapartiet.

3. Ein lur quizekspert spurde stormeistrane: Kva heiter brikkene på engelsk? Romanov svarte: King, Queen, Rook, Bishop, Knight, Pawn. Laget fann då svaret: Knight. Hovudpersonen måtte jo vera (Sebastian) Knight frå Nabokovs fyrste roman på engelsk.

4. Kona mi meinte at svaret på dette spørsmålet var absurd, men ein quizekspert makta kor som er å resonnera seg fram til det venstre øyret, då dei tre kyssa dannar det L-forma mønsteret til ein springar (sjakkhest).

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.