Fiskerimelding utan nok kraft
Regjeringa kom denne veka med stortingsmeldinga Folk, fisk og fellesskap, som etter det dei hevdar, skal gjera fiskerikvotefordelinga meir føreseieleg og rettferdig.
Regjeringa skriv i sin eigen presentasjon: «Fisken tilhøyrer alle i fellesskap.» Ei slik opplysing skulle sjølvsagt vore unødvendig å ta med, men ho trengst. For norsk fiskeripolitikk har ikkje alltid vore til beste for fellesskapen.
Det er ikkje så lenge sidan 2004, då Bondevik-regjeringa og fiskeriministeren frå Høgre innførte «evigvarande fiskekvotar». Det var eit dramatisk brot med prinsippa for det som burde vore ein fiskeripolitikk for fellesskapen.
Og det var med minst mogeleg margin at fleirtalet i Høgsterett, ni mot åtte dommarar, gav Stoltenberg-regjeringa medhald i at desse evigvarande kvotane heldigvis kunne avviklast, og at tidsavgrensinga også kunne ha tilbakeverkande kraft.
Det er fleire positive sider ved stortingsmeldinga frå regjeringa: Ho syner ei forståing for at fiskeria er særs viktige for busetjinga langs kysten, og at det trengst tiltak for at den minste kystflåten, båtar under 11 meter, har levedyktige vilkår. Dessutan syner regjeringa ein vilje til å hindra at for mange kvotar vert samla på få reiarar.
Men fleire av tiltaka er for puslete. Dei konkrete framlegga i meldinga vil ikkje få store nok verknader. Om ein verkeleg skal få til endringar og få stansa den uheldige sentraliseringa som fiskeria vår har vore utsette for, må det sterkare lut til.
Ikkje minst må ein på ein eller annan måte få avvikla den utbreidde praksisen med kjøp og sal av fiskekvotar. Kvotesalet driv opp prisane. Det fører til større, men færre reiarar. Og det hindrar nyetablering som kan få unge fiskarar inn i næringa. Om ein meiner noko med at fisken tilhøyrer alle i fellesskap, kan ikkje ein slik praksis halda fram.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Regjeringa kom denne veka med stortingsmeldinga Folk, fisk og fellesskap, som etter det dei hevdar, skal gjera fiskerikvotefordelinga meir føreseieleg og rettferdig.
Regjeringa skriv i sin eigen presentasjon: «Fisken tilhøyrer alle i fellesskap.» Ei slik opplysing skulle sjølvsagt vore unødvendig å ta med, men ho trengst. For norsk fiskeripolitikk har ikkje alltid vore til beste for fellesskapen.
Det er ikkje så lenge sidan 2004, då Bondevik-regjeringa og fiskeriministeren frå Høgre innførte «evigvarande fiskekvotar». Det var eit dramatisk brot med prinsippa for det som burde vore ein fiskeripolitikk for fellesskapen.
Og det var med minst mogeleg margin at fleirtalet i Høgsterett, ni mot åtte dommarar, gav Stoltenberg-regjeringa medhald i at desse evigvarande kvotane heldigvis kunne avviklast, og at tidsavgrensinga også kunne ha tilbakeverkande kraft.
Det er fleire positive sider ved stortingsmeldinga frå regjeringa: Ho syner ei forståing for at fiskeria er særs viktige for busetjinga langs kysten, og at det trengst tiltak for at den minste kystflåten, båtar under 11 meter, har levedyktige vilkår. Dessutan syner regjeringa ein vilje til å hindra at for mange kvotar vert samla på få reiarar.
Men fleire av tiltaka er for puslete. Dei konkrete framlegga i meldinga vil ikkje få store nok verknader. Om ein verkeleg skal få til endringar og få stansa den uheldige sentraliseringa som fiskeria vår har vore utsette for, må det sterkare lut til.
Ikkje minst må ein på ein eller annan måte få avvikla den utbreidde praksisen med kjøp og sal av fiskekvotar. Kvotesalet driv opp prisane. Det fører til større, men færre reiarar. Og det hindrar nyetablering som kan få unge fiskarar inn i næringa. Om ein meiner noko med at fisken tilhøyrer alle i fellesskap, kan ikkje ein slik praksis halda fram.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.