Nytt klimavarsel
Den globale oppvarminga går stadig raskare, skal vi tru den nye rapporten Indicators of Global Climate Change 2023.
Elvehus og båtar langs Puraquequara-innsjøen som vart hardt råka av tørke i 2023.
Foto: Edmar Barros / AP / NTB
Den globale oppvarminga går stadig raskare, skal vi tru den nye rapporten Indicators of Global Climate Change 2023, publisert i tidsskriftet Earth System Science Data. Rapporten er ei oppdatering av klimautviklinga i verda sidan den siste store rapporten frå Klimapanelet til FN i 2021. Hovudansvarleg for studien er den britiske fysikkprofessoren Piers Forster. I oppsummeringa står det at «menneskeskapt oppvarming har auka i eit tempo som er utan sidestykke».
Norske Cicero har vore med på å lage studien. Til NRK seier Gunnar Myhre, forskingsleiar ved instituttet, at 90 prosent av den globale oppvarminga i fjor kjem av menneskeleg aktivitet. Ifylgje studien kan ein altså ikkje leggja så mykje av skulda for denne oppvarminga på vêrfenomenet El Niño eller andre naturlege skiftingar.
Eit uheldig paradoks er at redusert forureining i verda bidreg til oppvarminga. Mindre partikkelutslepp frå industri og skipsfart gjer at mindre av solenergien vert reflektert ut i verdsrommet att. Denne energien blir dermed verande i atmosfæren og bidreg til å varma opp verda.
Rapporten syner òg at verdas karbonbudsjett, altså den mengda CO2 vi kan sleppa ut før den globale gjennomsnittstemperaturen stig meir enn to grader frå førindustrielt nivå, er i ferd med å verta brukt opp.
Det er diverre ikkje uventa. Truleg har dei fleste sett for lenge sidan at det ikkje er realistisk å nå klimamåla i Parisavtalen. Skal ein klara å halda oppvarminga under to grader, for ikkje å snakka om halvannan grad, trengst det verkeleg store utsleppskutt i åra som kjem. Lite tyder på at så skjer.
Den nye rapporten må no få fagleg motstand, som alle vitskaplege rapportar må få. Står konklusjonane seg, er rapporten nok eit varsel om at klimasaka må få langt høgare prioritet enn i dag.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Den globale oppvarminga går stadig raskare, skal vi tru den nye rapporten Indicators of Global Climate Change 2023, publisert i tidsskriftet Earth System Science Data. Rapporten er ei oppdatering av klimautviklinga i verda sidan den siste store rapporten frå Klimapanelet til FN i 2021. Hovudansvarleg for studien er den britiske fysikkprofessoren Piers Forster. I oppsummeringa står det at «menneskeskapt oppvarming har auka i eit tempo som er utan sidestykke».
Norske Cicero har vore med på å lage studien. Til NRK seier Gunnar Myhre, forskingsleiar ved instituttet, at 90 prosent av den globale oppvarminga i fjor kjem av menneskeleg aktivitet. Ifylgje studien kan ein altså ikkje leggja så mykje av skulda for denne oppvarminga på vêrfenomenet El Niño eller andre naturlege skiftingar.
Eit uheldig paradoks er at redusert forureining i verda bidreg til oppvarminga. Mindre partikkelutslepp frå industri og skipsfart gjer at mindre av solenergien vert reflektert ut i verdsrommet att. Denne energien blir dermed verande i atmosfæren og bidreg til å varma opp verda.
Rapporten syner òg at verdas karbonbudsjett, altså den mengda CO2 vi kan sleppa ut før den globale gjennomsnittstemperaturen stig meir enn to grader frå førindustrielt nivå, er i ferd med å verta brukt opp.
Det er diverre ikkje uventa. Truleg har dei fleste sett for lenge sidan at det ikkje er realistisk å nå klimamåla i Parisavtalen. Skal ein klara å halda oppvarminga under to grader, for ikkje å snakka om halvannan grad, trengst det verkeleg store utsleppskutt i åra som kjem. Lite tyder på at så skjer.
Den nye rapporten må no få fagleg motstand, som alle vitskaplege rapportar må få. Står konklusjonane seg, er rapporten nok eit varsel om at klimasaka må få langt høgare prioritet enn i dag.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Foto via Wikipedia Commons
«Ørjasæter var fyrst god ven med diktarbroren sin frå Gudbrandsdalen, men så fekk han høyre ting om Aukrust som skar han 'gjenom hjarte som eit tvieggja sverd'.»
Han heitte John Guillot, men skifta namn til Johnnie Allan og blei pub-rockar.
Arkivet: For tida framstår ikkje USA som det lova landet, men hausten for 50 år sidan var Elvis Presley på hitlistene i USA og England med «Promised Land»
Mogleg trasé for jarnbane mellom Narvik eller Bjørnfjell til Tromsø.
«Tanken om å realisera tog til Tromsø gjennom Sverige er på ingen måte ny.»
Daniel Sommer, Johannes Lundberg og Arve Henriksen.
Foto: Kristin Lidell
Fint nordisk samarbeid
Her er det ikkje spor av langhalm.
Polakkane er skumle bridgespelarar. Her frå avslutningsseremonien under World Bridge Games i Buenos Aires nyleg.
Foto: Poli Zolto / World Bridge Federation
Dąbrowskis masurka
For to veker sidan vann Polen gull i det som uformelt blir kalla bridgens olympiade, i Buenos Aires.