Dostojevskij forbannar europeisk kultur. Han gjorde det. Rasande slyngjer han ut si forbanning yver Vest-Europa. Det er plukkrote. Kristendomen, bokheimen, moralen, sedene. Framtidi er Russland under førarskap av Den russiske Kristus. Heilagt er Russland: «Førebels lyt kvart menneske bli russar.»

I sin fantastiske galenskap, i si forkynning, so yverdrivi, so paradoksal, liknar han Nietzsche.

Det er nett denne lidenskap, utan all fornuft, som gjer at me les dei. Hjå andre hadde slike vitlause tankar vore låttelege. For dei høver munkerolla, profettalen, svipa, dei er av Djengis Khans ætt. Konservative, reaksjonære. Berre milde ord for deira innstilling!

Har storm og lyneld medynk? Dei er samansette av tvo halvdelar: byrgskap og audmykt. Atter kontrastane. Polariteten. Du kan ikkje vera det eine utan å vera det andre med! Du kan ikkje vera god utan å vera vond. Det er livsens lov. Difor spottar og tilbedar vi i same no! Gud og Satan er same mannen?

Det er elles lite og inkje av byrgskap og sjølvskryt i Dostojevskijs verk, han berre rakkar ned på seg sjølv og klagar seg sjølv, det er på vegner av Russland og sin Gud han er byrg! Og ovmodig, rå.

«I de lyse nætter». Kom ikkje og seg at Dostojevskij ikkje var poet! Er det ikkje ein stor poet som har skrive denne novella, veit ikkje eg. Her ligg i alle fall tonen til ungdomen i 90-åri.

Obstfelder, Hamsun, jau, det er lett å høyra kven dei forguda. Men dette er ikkje berre poesi, det er ei studie i kvinnehjarta, kven kan vel forstå det? Dostojevskij har skyna mykje! Fatige folk har eg ikkje lese, men Dobbeltgjengeren, den andre boki hans, har eg lese. Eg synest den var noko av det mest ekte, mest fantastiske eg har lese av han. Det fyrste av ein forfattar er ofte med det beste.