Eit nytt godt år på kino går mot slutten. Er dei siste åra noko å spå om framtida utifrå, rår eg folk til å bruke nyttårsløftet på fleire kinoturar. Desse ti var spesielt verde billetten i 2017:

Auteurar

Årets beste film var The Square av Ruben Östlund. Svensk palmesus i Cannes var vel unt. Fryktlaus, provoserande og rasande festleg skandinavisk sjelegransking tolte to turar på kino. Ein annen stor auteur, chilenske Pablo Larraín, var like freidig med Neruda. Det praktfulle poetportrettet har herleg humor og ein særeigen stil som bryt alle kunstens reglar.

Sjangersuksess

Sjangerfilm er ofte trygt og tradisjonelt. Då er det godt å ha djerve debutantar. Get Out av Jordan Peele er mest spanande satire, men amerikanaren fekk med god grunn ros for eit friskt pust i skrekksjangeren. Skrekkfilm fekk friskt blod òg med fransk-belgiske Raw av Julia Ducournau. Oppvekstdramaet hennar har eit kannibalsk klimaks og høg kvalitet i alle ledd.

Ei meir erfaren fransk dame som tek thrilleren til nye høgder, er Isabelle Huppert. Spelet som diva i Elle av Paul Verhoeven er fyrsteklasses. Den nederlandske sjangersmeden prikka inn forma i år. Den yngre garde i USA byd òg på friske variantar av krimthrilleren. Good Time av Safdie-brørne frå New York var ein uimotståeleg skiten heisatur med stort hjarte.

Dramadronningar

Oscar-vinnar Moonlight av Barry Jenkins trefte ein nerve hjå meg òg. Spesielt rolla til Mahershala Ali var flott, og musikken var midt i blinken. Både Jenkins og konkurrenten Kenneth Lonergan med Manchester by the Sea tok strukturelle sjansar og fekk full klaff. Minneverdig skodespel og meisterleg musikk var andre fellesnemnarar. Årets beste lydspor kom likevel frå Brasil i Aquarius av Kleber Mendonça Filho. Hans samansette og smarte drama hadde òg hjelp av ei diva på høgde med Huppert i Sônia Braga. Dei er superstjerner.

Tyskland trefte blink i år som i fjor. 24 uker av Anne Zohra Berrached reiv i sjela med sitt ærlege, opne blikk på abort. Julia Jentsch er knakande god som komikar i knipe. Elles fekk eg store filmopplevingar med drivande drama frå både Finland, Iran og Romania i år.

Årets norske

På heimefronten var Joachim Trier tilbake med Thelma. Stilistisk teft, kjærleik til sjangeren og ei komande stjerne i Eili Harboe skapte ein heilstøypt film. Elles vil eg hylla intensiteten i Hva vil folk si og eit meisterleg balansert manus i Hjertestart.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.