Å vende tilbake etter katastrofen
En varig lengsel er ei lysande diktbok.
Steinar Opstad fekk Tarjei Vesaas’ debutantpris då den første diktsamlinga kom ut i 1996.
Foto: Rolf M. Aagaard / Kolon Forlag
Dikt
Steinar Opstad:
En varig lengsel
Kolon forlag
I En varig lengsel rører Steinar Opstad seg i motiv og tematikkar som på eit vis er godt etablerte i poesien hans, men han vidareutviklar, revurderer og fornyar dei i stor grad også. Opstad skriv på eit personleg stoff som også sprengjer seg fram til det allmenne.
Gjennom dei tre avdelingane, «Det sønnede», «Lyn» og «Rød frelse» møter lesaren Opstads særeigne og fascinerande bilet- og språkføring. Her finn ein den patosfylte, høgstemde, nesten profetiske røysta der restar av eit bibelsk-religiøst vokabular bryt fram og sirkulerer.
Attkjenneleg
At motiv og biletspråk er attkjenneleg, er kanskje ikkje så rart. I En varig lengsel søkjer Oppstad seg attende, heim, til røtene. Men det er ein tilbakekomst som er umogleg, iallfall som gjentaking. Framhaldet er brote. I «Lyn»-delen høyrer me om ein fysisk svekt og dødssjuk far, men her finst også bilete av større og omfattande katastrofar. I eit prosadikt er det heilt tydeleg Tsjernobyl poeten skriv om: «Å se verden som gjennom et tap er å finne den igjen.» Det verkar som om ei fortrengd og gløymd verd, barndoms- og heimeverda, brått har vorte synleg att gjennom ulykka og nauda.
Farens død kastar også skuggar framover, mot den moglege utslettinga og undergangen og korleis ein møter framtidsverdas lagnad. Slik får dikt med ein økokritisk horisont plass i boka. Og somme dikt bekymrar seg om kva diktet har å bidra med: «Kan dikt skrives for verdens frelse?/ Nei, og likevel må vi dikte». Korleis kan ein forbinde denne verda med ei verd som har gått til grunne? Det er gjennom sprekka mellom før og etter at tida kjem inn i verda og vert påtrengande, også i poetens eige liv. Og løysinga, det som skal forbinde verdene som har skilt seg frå kvarandre, er den raude frelsa, kjærleiken.
Mange tema
Boka er stramt komponert. I sidetal er ho ikkje omfattande. Men ho sprekk opp i eit utal tematikkar, og ho rommar alt frå lyriske fragment og forheksande bilete til aforistiske sekvensar. Her finst lysande enkeltdikt, slik som «Frølager».
I diktet kan poeten formulere det heilt enkle og samstundes skyve lesaren mot svimlande avgrunnar og tankar: «et frølager/ inni et fjell, slik at en verden/ som ikke lenger fins/ skal huske oss».
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dikt
Steinar Opstad:
En varig lengsel
Kolon forlag
I En varig lengsel rører Steinar Opstad seg i motiv og tematikkar som på eit vis er godt etablerte i poesien hans, men han vidareutviklar, revurderer og fornyar dei i stor grad også. Opstad skriv på eit personleg stoff som også sprengjer seg fram til det allmenne.
Gjennom dei tre avdelingane, «Det sønnede», «Lyn» og «Rød frelse» møter lesaren Opstads særeigne og fascinerande bilet- og språkføring. Her finn ein den patosfylte, høgstemde, nesten profetiske røysta der restar av eit bibelsk-religiøst vokabular bryt fram og sirkulerer.
Attkjenneleg
At motiv og biletspråk er attkjenneleg, er kanskje ikkje så rart. I En varig lengsel søkjer Oppstad seg attende, heim, til røtene. Men det er ein tilbakekomst som er umogleg, iallfall som gjentaking. Framhaldet er brote. I «Lyn»-delen høyrer me om ein fysisk svekt og dødssjuk far, men her finst også bilete av større og omfattande katastrofar. I eit prosadikt er det heilt tydeleg Tsjernobyl poeten skriv om: «Å se verden som gjennom et tap er å finne den igjen.» Det verkar som om ei fortrengd og gløymd verd, barndoms- og heimeverda, brått har vorte synleg att gjennom ulykka og nauda.
Farens død kastar også skuggar framover, mot den moglege utslettinga og undergangen og korleis ein møter framtidsverdas lagnad. Slik får dikt med ein økokritisk horisont plass i boka. Og somme dikt bekymrar seg om kva diktet har å bidra med: «Kan dikt skrives for verdens frelse?/ Nei, og likevel må vi dikte». Korleis kan ein forbinde denne verda med ei verd som har gått til grunne? Det er gjennom sprekka mellom før og etter at tida kjem inn i verda og vert påtrengande, også i poetens eige liv. Og løysinga, det som skal forbinde verdene som har skilt seg frå kvarandre, er den raude frelsa, kjærleiken.
Mange tema
Boka er stramt komponert. I sidetal er ho ikkje omfattande. Men ho sprekk opp i eit utal tematikkar, og ho rommar alt frå lyriske fragment og forheksande bilete til aforistiske sekvensar. Her finst lysande enkeltdikt, slik som «Frølager».
I diktet kan poeten formulere det heilt enkle og samstundes skyve lesaren mot svimlande avgrunnar og tankar: «et frølager/ inni et fjell, slik at en verden/ som ikke lenger fins/ skal huske oss».
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
I diktet kan poeten formulere det heilt enkle og samstundes skyve lesaren mot svimlande
avgrunnar.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.